Κριτική | «Πέντε μικρά έργα του Μπέκετ» από τους Loxodox: στην τράπουλα της ύπαρξης
Παράσταση η οποία αναδεικνύει κάτι το οποίο συνήθως υποτιμάται στην κριτική αποτίμηση του έργου του Μπέκετ . Την ποιητικότητα του μέσα από τη συμπύκνωση, την αφαιρετικότητα ή ακόμα και την απουσία του λόγου του. Ο Μπέκετ δεν χρησιμοποιεί μόνο τους όρους του Παράλογου αλλά διαπραγματευόμενος μέσα στο έργο του σταθερά το αίνιγμα της ανθρώπινης ύπαρξης έχει μόνιμο εργαλείο του μια ορατά ωμή Ποίηση.
Είναι πραγματικά άξιο λόγου και αξίζει να καταγραφεί, όταν νέα παιδιά, νέες ομάδες «επιχειρούν» τις δικές τους θεατρικές αναγνώσεις σε κλασικούς συγγραφείς.
Σε μια εποχή, που χαρακτηρίζεται από την έκρηξη προσωπικής ματαιοδοξίας η οποία εκφράζεται και με την επιπόλαια απόρριψη κλασικών κειμένων, τάχα πεπερασμένων, όπου όλοι αυτό-βαφτίζονται συγγραφείς και δραματουργοί, τάση που χαρακτήρισε και το ίδιο το ρεπερτόριο του Εθνικού μας Θεάτρου τα τελευταία τρία χρόνια, η θεατρική ομάδα των Loxodox, δεν υποκύπτει στην ευκολία του «σύγχρονου», αλλά τολμά να δοκιμάζει και να δοκιμάζεται στις αναγνώσεις του «κλασικού».
Μετά τον περσινό Σαίξπηρ και το «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», φέτος έρχονται σε επαφή με τον Σάμιουελ Μπέκετ, στον δικό τους ολοκαίνουριο χώρο στα Εξάρχεια που φέρει το όνομα «Σκηνή Μπέκετ». Προφανώς και αγαπάνε αυτόν τον μοναχικό Ιρλανδό. Όχι μόνο επειδή έδωσαν το όνομά του στο χώρο τους αλλά επειδή επέλεξαν να παρουσιάσουν «Πέντε μικρά έργα» του, έργα άγνωστα, δύσκολα, τραχιά, σε μία ενιαία παράσταση. Δεν θα την πω «πειραματική» γιατί μάλλον θα αδικήσω τη σπουδή, τη μελέτη και την αφοσίωση τους. «Footfalls», «Play», «Act Without Words II» (αυτά τα δύο παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα), «Rockaby» και «Come and Go», ανασυνθέτονται σε μια ζοφερή κωμωδία με τη δραματουργική επεξεργασία της ομάδας και τη πολύτιμη μουσική συνδρομή της Στέλλας Γαδέδη.
Παράσταση η οποία αναδεικνύει κάτι το οποίο συνήθως υποτιμάται στην κριτική αποτίμηση του έργου του Μπέκετ. Την ποιητικότητα του μέσα από τη συμπύκνωση, την αφαιρετικότητα ή ακόμα και την απουσία του λόγου του. Ο Μπέκετ δε χρησιμοποιεί μόνο τους όρους του Παράλογου αλλά διαπραγματευόμενος μέσα στο έργο του σταθερά το αίνιγμα της ανθρώπινης ύπαρξης έχει μόνιμο εργαλείο του μια ορατά ωμή Ποίηση.
Ο Αλκίνοος Δωρής δούλεψε σε αυτήν την κατεύθυνση σκάβοντας στα έργα και τις τεχνικές του συγγραφέα. Με τον μη-χρόνο και μη τόπο, με την επαναληπτικότητα της δομής τους, με την «κατεστραμμένη» γλωσσική ρυθμολογία, με την απόρριψη της μετέωρης και ανάπηρης ανθρώπινης ύπαρξης από την ίδια τη ζωή. Έφτιαξε φωτεινούς διαδρόμους (στα φώτα ο Θωμάς Οικονομάκος ) στην κατάδειξη της απόγνωσης , της ασφυξίας, υπακούοντας στα μπεκετικά κελεύσματα για την μετατροπή του κλαυσίγελου σε εφιάλτη και τη σταδιακή αλλά μαθηματική εκμηδένιση του Ανθρώπου.
Και «έσκαψε» όχι με τη χρήση μιας συγκεκριμένης ερμηνευτικής φόρμας, αλλά χρησιμοποιώντας πολυσυλλεκτικά ερμηνευτικές τεχνικές που περιλαμβάνουν από τυπική περιγραφικότητα, έως κλοουνερί στοιχεία, καρτουνίστικη σπιρτάδα και μπρεχτική αποστασιοποίηση.
Οι Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Γιάννης Μπάτσης, Κατερίνα Ρουσιάκη, συμπυκνώθηκαν σε μια ενιαία ερμηνευτική μονάδα. «Παράγουν» με θεατρικότητα αισθήματα όπως η «ταπείνωση» (ή μήπως η «ταπεινότητα»;) και η «υπεροψία», με όλους τους υπαινιγμούς της μπεκετικής εξουθενωτικής διδασκαλίας. Αποδίδουν γεωμετρικές ερμηνείες , εξάγουν έννοιες , καλλιεργούν φωνητικές αποχρώσεις, εξουδετερώνουν τις ευκολίες στις εκφράσεις των προσώπων τους, μετατρέπονται σε τραπουλόχαρτα σε μια καλοσχεδιασμένη τράπουλα, αρμονικά ανοιγμένα , παρόλη την «καθημερινότητα» των κοστουμιών τους. Έτσι στέκονται και εναλλάσσονται στο κόκκινο χαλί της παράστασης, με αυτοσαρκασμό, είτε υπαινισσόμενο , είτε κατάφωρα δηλωμένο.
Η παράσταση των Loxodox, με όλους αυτούς τους όρους της, δεν είναι εκλαϊκευμένη και γι αυτό το εγχείρημά τους δεν έχει ευκολίες. Είναι – και αυτό είναι το πλέον σημαντικό – δημιουργικά συνεπής σε ό,τι πρεσβεύει και εκπροσωπεί ο Μπέκετ στο παγκόσμιο θεατρικό γίγνεσθαι. Και δεν είναι καθόλου προβλέψιμο, ούτε και ευκόλως εννοούμενο αυτό…
Η παράσταση παίζεται κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 – Κυριακή στις 19:00 στη «Σκηνή Μπέκετ» (Ζαΐμη 38, Εξάρχεια). Εισιτήρια μπορείτε να προμηθευτείτε ΕΔΩ
Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Αλκίνοος Δωρής
Δραματουργική επεξεργασία: Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Γιάννης
Μπάτσης, Κατερίνα Ρουσιάκη, Αλκίνοος Δωρής
Μουσική: Στέλλα Γαδέδη
Σκηνικά-Κοστούμια: Loxodox
Φωτισμοί: Θωμάς Οικονομάκος
Φωτογραφίες: Bernard Steffin
Παραγωγή: Loxodox, ΣΚΗΝΗ ΜΠΕΚΕΤ
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παίζουν: Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Γιάννης Μπάτσης, Κατερίνα Ρουσιάκη
