Από τον Παύλο Θ. Κάγιο //
Πολλές νέες -και καλές- ταινίες χωρίς, όμως, το ένα και ανεπανάληπτο φιλμ ανάμεσά τους: Από την άγρια και επί τούτου προκλητικά «χυδαία» ταινία του Γιάννη Οικονομίδη που συνεχίζει το μοναχικό του δρόμο με την «Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς», το τσέχικο και εκ βαθέων ευαίσθητο «Βαμμένο πουλί» του Βάκλαβ Μαρχούλ και το ντοκιμαντέρ μνήμης «Ένα δέντρο θυμάται». Καλοστημένο και αιχμηρό θρίλερ είναι «Ο αόρατος άνθρωπος» από τη θρυλική νουβέλα του Χ.Τζ. Γουέλς, περιβαλλοντικές ευαισθησίες ξετυλίγονται στα «Σκοτεινά νερά» του Τεντ Χέινς με τον επαρκή Μαρκ Ράφαλο, ο Μπεν Άφλεκ διασχίζει το «Δρόμο της επιστροφής» και ένας βραβευμένος «Φύλακας» καταφτάνει από το Ιράν.
«Η μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς»
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κι ως μαύρο και … βαρβάτο γουέστερν της νύχτας και του υπόκοσμου η νέα ταινία του Γιάννη Οικονομίδη. Εμένα, πάντως, δεν με συγκινεί ούτε μου «μιλάει» το είδος και το ύφος των ταινιών που σκηνοθετεί αν και πρέπει να του αναγνωρίσω τη συνέπεια και την ξεχωριστή δύναμη που έχουν οι ταινίες του στις οποίες μοιάζει να είναι ταμένος στο συγκεκριμένο -και ριψοκίνδυνο- είδος ακραίων φιλμικών κατασκευών .
Εδώ, στην πέμπτη μεγάλου μήκους ταινία του, βρισκόμαστε σε μια μικρή πόλη της Ελλάδας, όπου το ερωτικό πάθος διασταυρώνεται με την απληστία για το χρήμα και τα πτώματα αρχίζουν να στοιβάζονται το ένα μετά το άλλο και καθάρματα της νύχτας γυρίζουν πέρα-δώθε κυνηγώντας το ένα το άλλο, βρίζοντας ασταμάτητα και πετώντας χοντρά μπινελίκια που θα τα … ζήλευε κι ο έσχατος βαρυποινίτης ή, ήρωας του Ζενέ που σαφέστατα παραπέμπουν …
•Διατηρώντας το γνωστό ύφος του, αλλά πιο… σαδιστικά απολαυστικός και καυστικός από ποτέ, ο Γιάννης Οικονομίδης επιστρέφει με μια γκανγκστερική μαύρη κωμωδία. Είχαν προηγηθεί: 1989 – Επεισόδιο (μικρού μήκους),1990 – Καλημέρα νύχτα (ντοκιμαντέρ), 1992 – Σταδιακή βελτίωση του καιρού (μικρού μήκους), 1994 – Μόνο μυρίζοντας γιασεμί (ντοκιμαντέρ), 1995 – Η ζωή που θα ‘θελες (ντοκιμαντέρ), και τα μεγάλου μήκους Σπιρτόκουτο (2002), Η ψυχή στο στόμα (2006) 2010 – Μαχαιροβγάλτης (2010), Το μικρό ψάρι (2014)
Η υπόθεση της ταινίας περιστρέφεται γύρω από μια γοητευτική γυναίκα, η οποία αποφασίζει να εγκαταλείψει τον επιχειρηματία σύζυγό της για έναν ιδιοκτήτη νυχτερινού κέντρου και πρώην λαϊκό τραγουδιστή. Δεν αρκείται όμως σε αυτό – εγκαταλείποντας τη συζυγική εστία, η μοιχαλίδα παίρνει μαζί της κι ένα εκατομμύριο ευρώ… Φυσικά, ο σύζυγος παρανοεί και ορκίζεται εκδίκηση…
Μετά το πολύ καλό θεατρικό του έργο «Στέλλα Κοιμήσου», ο Γιάννης Οικονομίδης επιστρέφει στο σινεμά με μια ταινία στην οποία παρουσιάζει το γκροτέσκο της ανθρώπινης συμπεριφοράς με κοφτερό χιούμορ και οργή που γίνεται αυτοσκοπός όσο κι αν επιμένει ο ίδιος για το αντίθετο… Έτσι, κατά τη γνώμη μας γίνονται αβάσταχτη γραφικότητα οι όποιες κωμικοτραγικές αλήθειες της σημερινής ελληνικής κοινωνίας που υπάρχει διάθεση να θιγούν.
•Άθλο πραγματοποιούν οι πρωταγωνιστές της ταινίας Βασίλης Μπισμπίκης, Βίκυ Παπαδοπούλου και Γιάννης Τσορτέκης και οι ηθοποιοί-φετίχ του σκηνοθέτη, ο Στάθης Σταμουλακάτος και ο Βαγγέλης Μουρίκης. Σε ρόλους – έκπληξη εμφανίζονται η Λένα Κιτσοπούλου και ο Γιώργος Γιαννόπουλος, ενώ το εκρηκτικό ντεμπούτο τους στον κινηματογράφο κάνουν οι κυρίες Βασιλική Καλλιμάνη και Σοφία Κουνιά, ως μαμάδες των Βασίλη Μπισμπίκη και Γιάννη Τσορτέκη.
Σκηνοθεσία: Γιάννης Οικονομίδης.
Παίζουν: Βασίλης Μπισμπίκης, Βίκυ Παπαδοπούλου, Γιάννης Τσορτέκης, Στάθης Σταμουλακάτος, Βαγγέλης Μουρίκης, Γιώργος Γιαννόπουλος, Λένα Κιτσοπούλου.
«Το βαμμένο πουλί»
Δυνατό κοινωνικό δράμα από την Τσεχία παραγωγής 2019 σκηνοθετημένο από τον Βάκλαβ Μαρχούλ που υπογράφει την κινηματογραφική μεταφορά του κλασικού μυθιστορήματος «Το Βαμμένο Πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι στο οποίο βασίζεται. Ένα καθηλωτικό οδοιπορικό στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης φύσης αλλά και στην ελπίδα που επιμένει.Βρισκόμαστε στην Ανατολική Ευρώπη, τέλη Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα παιδί, δίχως όνομα, προσπαθεί να επιβιώσει μόνο του στην ύπαιθρο, ταξιδεύοντας από χωριό σε χωριό. Θα αντιμετωπίσει τις πιο σκληρές δοκιμασίες, διατηρώντας όμως την ελπίδα ζωντανή, σε μια αδυσώπητη εποχή.
Το βιβλίο πρωτοεκδόθηκε το 1965 και δίχασε την κριτική – άλλοι το αποθέωσαν και άλλοι κατηγόρησαν τον συγγραφέα του ότι περιγράφει υπερβολικά βίαιες σκηνές. Ο Κοζίνσκι υπέφερε για πολλά χρόνια λόγω αυτού του βιβλίου: Η έκδοση απαγορεύτηκε στην Πολωνία, τη γενέτειρά του, και η οικογένειά του υπέστη προπηλακισμούς από Ανατολικοευρωπαίους οι οποίοι θεωρούσαν ότι το βιβλίο έθιγε τον πολιτισμό τους. Το έργο του όμως άντεξε στον χρόνο και σήμερα θεωρείται κλασικό, επειδή ακριβώς περιγράφει μοναδικά την ίδια τη φύση της βαναυσότητας του ανθρώπου αλλά και την πάλη για επιβίωση.
Σκηνοθεσία: Βάκλαβ Μαρχούλ
Παίζουν: Χάρβεϊ Καϊτέλ, Ούντο Κίερ, Στέλαν Σκάρσγκαρντ, Μπάρι Πέπερ, Τζούλιαν Σαντς και ο μικρός Πέτρ Κοτλάρ.
«Ένα δέντρο θυμάται»
Ντοκιμαντέρ μνήμης που καταγράφει την ιστορία του χωριού Λίντιτσε, το οποίο οι Nαζί ισοπέδωσαν και εξαφάνισαν –κυριολεκτικά– στο πλαίσιο των αντιποίνων για τη δολοφονία του επικεφαλής του Προτεκτοράτου Βοημίας και Μοραβίας, Ράινχαρντ Χάιντριχ, στην Πράγα το 1942, ενός υψηλόβαθμου στελέχους των SS, από τους πρωτεργάτες του Ολοκαυτώματος, γνωστού και με το προσωνύμιο “Ο Δήμιος”.
Συνολικά 1.300 άμαχοι, μεταξύ των οποίων 200 γυναίκες, σφαγιάστηκαν ως αντίποινα για τη δολοφονία του Χάιντριχ από Τσέχους πατριώτες.
Από το Λίντιτσε γλίτωσε μόνο ένα… δέντρο! Ούτε σπίτια ούτε τίποτα άλλο. Εκτελούνται επί τόπου 172 άτομα. Την ίδια τύχη έχουν ένδεκα άνδρες που άλλαζαν βάρδια σε παρακείμενο ορυχείο και δεκαπέντε συγγενείς των εκτελεστών, ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων σε 198. Οι γυναίκες και τα παιδιά του μαρτυρικού αυτού τόπου στέλνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία και στην Πολωνία και ελάχιστοι επιβιώνουν.Τα ερείπια του Λίντιτσε καταστρέφονται με δυναμίτη και μπουλντόζες ισοπεδώνουν ό,τι απέμεινε, διαγράφοντάς την ολοκληρωτικά από το χάρτη. Διατάσσεται η εκτύπωση χαρτών χωρίς το όνομα της πόλης. Στο χωράφι που κάποτε υπήρχε η πόλη σπέρνεται σιτάρι. Η κωμόπολη αποτέλεσε σύμβολο της Ναζιστικής κτηνωδίας.Την ίδια τύχη έχει και το παρακείμενο χωριό Λέζακι (Lezaky), στο οποίο οι SS ανακάλυψαν τον ασύρματο επικοινωνίας των εκτελεστών, στο οποίο εκτελούνται όλοι οι ενήλικες κάτοικοι.
•Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει συνεντεύξεις επιζώντων και ιστορικών, όπως και πλούσιο αρχειακό υλικό, μεταξύ άλλων με την καταστροφή του χωριού, την οποία οι Γερμανοί κινηματογράφησαν.Το Λίντιτσε είναι αδελφοποιημένο με το Δίστομο καθώς καταστράφηκαν την ίδια ημερομηνία. Στις 10 Ιουνίου 1942 το Λίντιτσε και στις 10 Ιουνίου 1944 το Δίστομο
Τα Βουβά και θλιμμένα «παιδιά του Λίντιτσε» – έργο της γλύπτριας Marie Uchytilova- είναι ένα χάλκινο σύμπλεγμα αποτελούμενο από 82 παιδιά (42 κορίτσια και 40 αγόρια), που στέκουν ασάλευτα και το μόνο που μας ζητούν είναι να μην τα ξεχάσουμε ποτέ! Το 1969 η Τσέχα γλύπτρια Μαρί Ουχιτίλοβα, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής, άρχισε να φιλοτεχνεί μπρούτζινα αγάλματα των παιδιών, σε φυσικό μέγεθος, στον χώρο που κάποτε υπήρχε το χωριό.
Δούλεψε το έργο, αφιλοκερδώς, μαζί με το σύζυγο της, ενώ αποφάσισε να μην δημιουργήσει πιστά αντίγραφα των παιδιών που πέθαναν, θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη όλων των θυμάτων – παιδιών του πολέμου.
•Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –τον Μάρτιο του 2018- και απέσπασε το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής Νεότητας.
«Ο αόρατος άνθρωπος»
Μοντέρνο και αιχμηρό θρίλερ που βασίζεται στην ομώνυμη και αξεπέραστη νουβέλα τρόμου και φαντασίας του Χ. Τζ. Γουέλς σκηνοθετημένο καθηλωτικά από τον Λι Γουάνελ («Σε Βλέπω», «Upgrade», «Insidious: Chapter 3»), ο οποίος υπογράφει και το σενάριο.
Ηρωίδα είναι η Σεσίλια -τέλεια η Ελίζαμπεθ Μπος- η οποία είναι παγιδευμένη σε μια βίαιη, κακοποιητική σχέση με έναν πλούσιο και ευφυή επιστήμονα μα καταφέρνει να αποδράσει μέσα στη νύχτα και να εξαφανιστεί, με τη βοήθεια της αδερφής της, ενός παιδικού της φίλου και της μικρής του κόρης. Όταν όμως ο βάναυσος πρώην σύντροφος της Σεσίλια αυτοκτονεί και της αφήνει ως κληρονομιά ένα μεγάλο μέρος της τεράστιας περιουσίας του, η Σεσίλια υποψιάζεται ότι πρόκειται για παγίδα. Μια σειρά από παράξενες συμπτώσεις θα αποβούν σχεδόν θανατηφόρες και θα απειλήσουν τις ζωές εκείνων για τους οποίους η Σεσίλια νοιάζεται…
Θρίλερ με τα όλα του στο οποίο δένουν αρμονικά το σενάριο που είναι γραμμένο από το σκηνοθέτη Λι Γουανέλ, η φωτογραφία του Στέφαν Ντούσκι, το μοντάζ του Άντι Κάνι και η μουσική του Μπέντζαμιν Γουάλφις
Σκηνοθεσία: Λι Γουανέλ
Παίζουν: Ελίζαμπεθ Μος, Άλντις Χοτζ, Στορμ Ρίντ, Χάριετ Ντάιερ
«Σκοτεινά νερά»
Περιβαλλοντικές ευαισθησίες σκηνοθετημένες από τον Τοντ Χέινς από τις οποίες, όμως, απουσιάζουν ο δυναμισμός που δεν τον συμπληρώνει ούτε η πρωταγωνιστική παρουσία του Μαρκ Ράφαλο που διεκπεραιώνει επαγγελματικά, αλλά άψυχα, το ρόλο του. Κρίμα γιατί η ιστορία του είναι βασισμένη σε αληθινά κοινωνικό-περιβαλλοντολογικά γεγονότα.
Ο Ρομπ είναι μεγαλοδικηγόρος με ειδίκευση σε θέματα περιβάλλοντος και εκπροσωπεί μεγάλες φαρμακευτικές εταιρίες. Η καριέρα του βρίσκεται στην καλύτερη φάση της, όταν δύο αγρότες έρχονται σε επαφή μαζί του και ισχυρίζονται ότι ένα παράρτημα της εταιρίας DuPont αποβάλλει τοξικά απόβλητα στον τοπικό ποταμό, με αποτέλεσμα την καταστροφή των γεωργικών εκτάσεων και τον θάνατο εκατοντάδων ζώων. Με σκοπό να τους βοηθήσει και να ανακαλύψει την αλήθεια, συντάσσει μια επιστολή διαμαρτυρίας που σηματοδοτεί την έναρξη μιας δεκαπενταετούς διαμάχης που θα θέσει σε δοκιμασία όχι μόνο την καριέρα του, αλλά και την υγεία του και τις οικογενειακές του σχέσεις.
Σκηνοθεσία: Τοντ Χέινς
Παίζουν: Μάρκ Ράφαλο, Αν Χάθαγουεϊ, Τιμ Ρόμπινς, Μπιλ Καμπ, Βίκτορ Γκάρμπετ, Μέιρ Γουίνινγχαμ, Μπιλ Πούλμαν
«Ο δρόμος της επιστροφής»
Δραματικό φιλμ για τις δεύτερες ευκαιρίες στη ζωή μας με «αθλητικό φόντο» σε συμβατική σκηνοθεσία του 55χρονου Νεουορκέζου Γκάβιν Ο’ Κόνορ και πρωταγωνιστή τον καλό και βραβευμένο με Όσκαρ 47χρονο Μπεν Άφλεκ.
Εδώ, ο Άφλεκ που ξανασυνεργάζεται με τον σκηνοθέτη Γκάβιν Ο’ Κόνορ μετά το φιλμ «Ο Λογιστής» του 2016, υποδύεται τον Τζακ Κάνινγχαμ, έναν τύπο που είχε μπροστά του μια ζωή γεμάτη υποσχέσεις κι ήταν στο γυμνάσιο το παιδί – φαινόμενο στο μπάσκετ, κατορθώνοντας να πάρει πλήρη υποτροφία για το πανεπιστήμιο, όταν ξαφνικά, για άγνωστους λόγους, αποσύρεται από τα πάντα, καταστρέφοντας το μέλλον του. Τον παίρνει η κάτω βόλτα, βιώνει μία ανυπολόγιστη απώλεια και «βυθίζεται» στο αλκοόλ, γεγονός που του κοστίζει το γάμο του και κάθε ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Όταν του ζητείται να προπονήσει την ομάδα μπάσκετ του πανεπιστημίου του – που έχει πέσει πολύ σε σχέση με τις ένδοξες εποχές του- αποδέχεται την πρόταση, εκπλήσσοντας περισσότερο απ’ όλους τον εαυτό του. Καθώς οι παίκτες δένουν μεταξύ τους ως ομάδα και πετυχαίνουν τη μία νίκη μετά την άλλη, ο Τζακ αισθάνεται ότι ίσως έχει βρει τελικά ένα λόγο για να αντιμετωπίσει τους δαίμονές του…
Σκηνοθεσία: Γκάβιν Ο’Κόνορ
Παίζουν: Μπεν Άφλεκ, Αλ Μάντριγκαλ, Μικαέλ Γουάτκινς, Τζανίνα Γκάβανκαρ, Λούκας Κέιτζ
«Μετά το γάμο»
Άλλη μια φορά είναι η μέρα με τη νύχτα οι συγκρίσεις ανάμεσα σ’ ένα πρωτότυπο φιλμ και σε ένα ρημέικ…Εδώ έχουμε ένα ριμέικ της ομώνυμης δανέζικης ταινίας της Σούζαν Μπίερ, η οποία είχε διεκδικήσει το 2007 το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας. Του ρόλους εδώ παίζουν η βραβευμένη με Όσκαρ Τζούλιαν Μουρ και η τέσσερις φορές υποψήφια για Όσκαρ Μισέλ Oυίλιαμς.
Στα περίχωρα της ερειπωμένης, αρχαίας πόλης της Καλκούτα βρίσκεται ένα ορφανοτροφείο. Η Ίζαμπελ έχει δουλέψει σκληρά για να φροντίζει τα παιδιά που ζουν εκεί. Όντας σε απελπιστική οικονομική ανάγκη για να κρατήσει το ορφανοτροφείο σε λειτουργία, έχει φαινομενικά βρει τον τέλειο ευεργέτη και πρέπει να ταξιδέψει στην Νέα Υόρκη για να συναντήσει την γυναίκα που προθυμοποιήθηκε να την βοηθήσει… Και με το που πατάει το πόδι της στη Νέα Υόρκη, αρχίζουν οι αμερικανιές με τις ανάλογες απλουστεύσεις και «στρογγυλοποιήσεις» χαρακτήρων για να γίνουν όλα αρεστά… Σε σκηνοθεσία-σαπουνόπερας …
Σκηνοθεσία: Μπαρτ Φρέντλιχ
Παίζουν: Τζούλιαν Μουρ, Μισέλ Oυίλιαμς, Μπίλι Κράνταπ, Έιμπι Κουίν, Γουίλ Τσέις
«Ο φύλακας»
Αναφέρουμε μόνο την υπόθεση της ταινίας μιας και δεν έγινε δημοσιογραφική προβολή: Είμαστε στη δεκαετία του 1960 στο Ιράν επί τελευταίου Σάχη. Στη μέση του πουθενά, σε μια φυλακή που εκκενώνεται για να κατεδαφιστεί, ο ταγματάρχης Γιαχέντ κορδώνεται για την επικείμενη προαγωγή του. Σύντομα ωστόσο θα δει τα γαλόνια του να κινδυνεύουν, όταν ένας θανατοποινίτης κρατούμενος εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Στο παράδοξο ανθρωποκυνηγητό που ακολουθεί, ο Γιαχέντ γοητεύεται από μια κοινωνική λειτουργό, η οποία συμμετέχει στην έρευνα, πεπεισμένη όμως πως ο καταζητούμενος είναι αθώος. Ένα αγωνιώδες θρίλερ με φόντο τον καφκικό λαβύρινθο μιας άδειας φυλακής, όπου η παντοδυναμία της εξουσίας απομυθοποιείται και, όσο περνούν οι ώρες, καταρρέει.
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη
O Νιμά Τζαβιντί έχει στο ενεργητικό του έξι ταινίες μικρού μήκους, δύο ντοκιμαντέρ και περισσότερα από τριάντα τηλεοπτικά διαφημιστικά. Το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του, με τίτλο Μελβούρνη, προβλήθηκε σε περισσότερα από ογδόντα φεστιβάλ σε ολόκληρο τον κόσμο, αποσπώντας δώδεκα διακεκριμένα βραβεία. Η δεύτερη ταινία του, Ο φύλακας, ανακηρύχθηκε καλύτερη ταινία της χρονιάς από το Ιρανικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Σκηνοθεσία: Νιμά Τζαβιντί
Παίζουν: Ναβίντ Μοχαμαντζαντέχ, Παρινάζ Ιζαντυάρ, Μάνι Χαγχίχι
