του Γιάννη Παναγόπουλου //
Αν άκουσες, αν είδες το βίντεο κλιπ του τραγουδιού της “Όλα θα Πάνε μια Χαρά” τότε γνωρίζεις πως η ερμηνεύτριά του, Κλεονίκη Δεμίρη, ανήκει στην πόλη. Πως η μουσική της λάμπει μέσα από μια σειρά διαφορετικά στυλ που ξεκινούν από τα στάνταρ του ελληνικού τραγουδιού και ανοίγονται στην τζαζ, τα φάντος, την ταραντέλα. Και μετά; Μετά η δουλειά της είναι σαν να σου λέει ευθέως πως υπάρχουν άνθρωποι που ακόμα και στις μέρες του αναγκαστικού εγκλεισμού δεν σταματούν να ονειρεύονται. Αυτή η γυναίκα που θεωρεί το τραγούδι συστατικό ζωής, που μοιράζει την καριέρα της ανάμεσα στη χορωδία της ΕΡΤ ως μέτζο – σοπράνο και τις εμφανίσεις – ηχογραφήσεις για τις προσωπικές της μουσικές δουλειές, κυκλοφόρησε πριν στις αρχές της χρονιάς το πρώτο της άλμπουμ “Μαγική Συνταγή”. Αν παρόν είναι, εκτός των άλλων, η περίοδος που οι καλλιτέχνες θα πάρουν την τύχη της καριέρας τους, του ελληνικού τραγουδιού στα χέρια τους, αυτή η τραγουδίστρια είναι εντός εποχής όσο δεν πάει άλλο. Ό,τι ακούγεται στο δίσκο της είναι μια κατάθεση ανεξαρτησίας. Η Κλεονίκη Δεμίρη απευθύνθηκε σε μια σειρά ικανούς συνεργάτες της μουσικούς, συνθέτες, στιχουργούς να της “δανείσουν” κάτι από το ταλέντο τους χωρίς να έχει τη στήριξη μεγάλης δισκογραφικής εταιρείας στο πλευρό της.
-Είναι μια σκληρή περίοδος για το ελληνικό τραγούδι. Κάποιοι επιμένουν να τραγουδούν εν μέσω εγκλεισμού. Κάποιοι μοιάζει σαν να εγκαταλείπουν τη μουσική. Εσύ βγαίνεις με ένα μπουκέτο τραγουδιών που μιλούν για την ομορφιά των μικρών πραγμάτων. Την ομορφιά της ζωής. Ποιο είδος τραγουδιού αισθάνεσαι πως υπηρετείς;
Σήμερα ή χτες ή αύριο η αλήθεια είναι πως δεν με ενδιαφέρει ένα είδος τραγουδιού. Ποτέ δεν με ενδιέφερε. Από μικρό παιδί είχα διάφορα ενδιαφέροντα γύρω από το τι είναι μουσική. Αυτό δεν θα αλλάξει σήμερα. Και το αποδεικνύω με διάφορους τρόπους. Είμαι μέλος της χορωδίας της ΕΡΤ. Εκεί παρουσιάζομαι ως κλασική τραγουδίστρια. Οι άλλες, οι δικές μου παραστάσεις περιλαμβάνουν διάφορα είδη τραγουδιού. Μου αρέσει να μπαίνω στα μονοπάτια του ελληνικού τραγουδιού αλλά δεν μένω εκεί μόνο. Τα μονοπάτια του ισπανικού τραγουδιού ή εκείνου της κάτω Ιταλίας ή της Πορτογαλίας μού ακούγονται ισόποσα όμορφα. Φλερτάρω με πολλά είδη τραγουδιού γιατί, απλά, έτσι είμαι εγώ. Ο δίσκος μου δεν έχει ένα ρυθμό, μια ταυτότητα. Δεν μπορείς να τον πεις λαϊκό ή τζαζ ή ένα άλμπουμ κινηματογραφικών τραγουδιών.
•Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ενταγμένο στην ελληνική μουσική βιομηχανία. Και ως ακροάτρια ποτέ δεν στεκόμουν στη μουσική που σέρβιρε. Τραγουδώ και δείχνω στον κόσμο τα είδη μουσικής που αρέσουν σε μένα. Αν αυτά αρέσουν έχει καλώς, αν όχι κανένα πρόβλημα
-Δεν είναι ρίσκο αυτό; Είναι σαν η ελληνική δισκογραφία συχνά να ζητά τα καλλιτεχνικά φρονήματα των καλλιτεχνών όταν εκτίθενται κυκλοφορώντας άλμπουμ. Ένα καλό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Θεοδωράκη. Γνωρίζουμε το λαϊκό Θεοδωράκη, τον έχει τραγουδήσει όλη η Ελλάδα, την ίδια στιγμή που γνωρίζουμε ελάχιστα για το συμφωνικό Θεοδωράκη.
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ενταγμένο στην ελληνική μουσική βιομηχανία. Και ως ακροάτρια ποτέ δεν στεκόμουν στη μουσική που σέρβιρε. Τραγουδώ και δείχνω στον κόσμο τα είδη μουσικής που αρέσουν σε μένα. Αν αυτά αρέσουν έχει καλώς, αν όχι κανένα πρόβλημα. Κάποια πράγματα θα πάρουν τη θέση που τους αξίζουν. Και ο χρόνος σ’ αυτή την περίπτωση είναι σύμμαχος. Ανέφερες τον λαϊκό Θεοδωράκη, τον συμφωνικό Θεοδωράκη, άσε με να προσθέσω τον Θεοδωράκη που προτιμώ. Ο ερωτικός Θεοδωράκης είναι ανεπανάληπτος και είμαι χαρούμενη γιατί στο άλμπουμ μου υπάρχει ένα τραγούδι του, το “Μενεξεδένια τα Βουνά”. Το άκουγα για καιρό. Το λάτρεψα. Το ηχογράφησα. Δεν έχει δισκογραφηθεί πολλές φορές. Το πρωτοερμήνευσε μοναδικά η Μαργαρίτα Ζορμπαλά και ελπίζω πως σ’ αυτό το τραγούδι δίνουμε μια άλλη οπτική. Θεωρώ πως η δουλειά μου ξεχειλίζει καλλιτεχνικό ρίσκο. Γιατί μόνο έτσι μπορώ να το πω όταν αποφασίσαμε να ηχογραφήσουμε σε Ιταλικό στίχο τραγούδι του Νίκου Πλατύραχου. Δεν με ενδιαφέρει τι θέλει η ελληνική μουσική βιομηχανία. Με ενδιαφέρει το πώς εγώ βλέπω τα πράγματα.
-Δεν σε ενδιαφέρει; Σίγουρα;
Θεωρώ πως με έναν τρόπο είμαστε σε στάσιμα νερά. Κάποια πράγματα πρέπει να τα πάμε σε άλλο επίπεδο. Και πρέπει να βγει νέο υλικό συνθετών, στιχουργών. Υπάρχει πάρα πολύ καλό υλικό που προσπαθώ να το γνωρίσω, να το ακούσω αλλά δεν προβάλλεται. Αυτό με απασχολεί. Γιατί μια σειρά νέων ανθρώπων δεν έχουν την ευκαιρία ν’ ακουστούν περισσότερο.
•Μοιάζουμε λες και έχουμε συμβιβαστεί με την καταθλιπτική μας εικόνα. Πρέπει να βγούμε από αυτή τη σκοτεινή σπηλιά οπωσδήποτε, με διάφορους τρόπους
-Ο έρωτας είναι ένα χιλιοτραγουδισμένο θέμα και καλά κάνει. Μπορούμε, όμως, να ερμηνεύσουμε τον έρωτα σήμερα ποντάροντας στην αισθητική του ερωτικού τραγουδιού της δεκαετίας του 1960 ή του 1970; Συχνά έχω την αίσθηση πως ο ενεστώτας, το παρόν δηλαδή, λείπει από το ελληνικό τραγούδι.
Κοίτα, υπάρχουν τραγούδια, δεν ξέρω αν τα έχεις ακούσει, που αντικατοπτρίζουν τη σημερινή κατάσταση. Για μένα αυτό που μετρά περισσότερο είναι πως δεν έχουμε στόχους. Πως τους έχουμε χάσει. Μοιάζουμε λες και έχουμε συμβιβαστεί με την καταθλιπτική μας εικόνα. Πρέπει να βγούμε από αυτή τη σκοτεινή σπηλιά οπωσδήποτε, με διάφορους τρόπους.
-Σ’ αυτή την περίπτωση ο ρόλος της μουσικής ποιος μπορεί να είναι;
Να σηκωθούμε από τον καναπέ. Να βάλουμε ο καθένας για τον εαυτό του ένα νέο στοίχημα για κάθε μέρα. Τι θέλω να κάνω; Πώς θα φτάσω κοντά του; Πρέπει να βγούμε από την κατάσταση του συμβιβασμού. Αν το καταφέρουμε αυτό ή αν, έστω, το προσπαθήσουμε να το καταφέρουμε αυτό δεν υπάρχει περίπτωση, θα φανεί. Φαντάζομαι πως από τα τραγούδια που κυκλοφορούν φέρνεις κοντά σου εκείνα που έχουν κάτι να σου πουν. Έτσι είμαι και εγώ. Δεν είναι πως απορρίπτω το μαζικό. Είναι πως και από το μαζικό διαλέγω αυτό που καταφέρνει να με συγκινήσει. Στην τελική τι είναι “μαζικό”; Τι είναι εμπορικό; Τι είναι ελαφρό στη μουσική; Όλα μπορούν να πάρουν τη θέση που τους αξίζει στην καρδιά μας. Από το νέο μουσικό υλικό που βγαίνει ακούμε ελάχιστα. Η Ελλάδα έχει γεννήσει υπέροχους συνθέτες, μουσικούς, στιχουργούς. Το θέμα είναι ποιοι προβάλλονται. Γιατί είναι σίγουρο πως δεν προβάλλονται όλοι. Οι θεατές, οι ακροατές με τη σειρά τους πρέπει να “ρισκάρουν” γιατί μόνο έτσι θα ανακαλύψουν την τέχνη που ρέει δίπλα τους.
-Το άλμπουμ σου έχει τον τίτλο Μαγική Συνταγή; Ποιο είναι το τραγούδι του που το έχεις ζήσει; Που θεωρείς πως κάθε λέξη από τους στίχους του είναι και μια μνήμη ολοσχερώς δική σου;
Το “Όλα θα πάνε μια χαρά”. Ουσιαστικά είναι αυτό που λέω παραπάνω. Να μην το βάζουμε κάτω. Και να μην παρακολουθούμε τη ζωή μας από τον καναπέ. Όταν πολλά πράγματα δεν πάνε καλά, σχεδόν πάντα όταν περάσουμε πολλές δυσκολίες, πάντα κάτι μας περιμένει στη ζωή που μπορεί να πάρει τη μορφή μιας μεγάλης χαράς.
-Πώς περνάς με τον κορονοϊό;
Δεν βάζω τη ζωή μου σε αναμονή, σε παύση. Απολαμβάνω την ήσυχη Αθήνα όταν βγαίνω από το σπίτι για γυμναστική, πειραματίζομαι με καινούρια ενδιαφέροντα, προσπαθώ να βοηθήσω τον εαυτό μου, τους δικούς μου ανθρώπους και τους φίλους μου με όποιον τρόπο μπορώ, προγραμματίζω ακόμη και τις συναυλίες μου για το καλοκαίρι και το φθινόπωρο και είμαι γενικά αισιόδοξη. Γιατί, όπως λέει και το τραγούδι μου, μια νέα μέρα έρχεται! Πάντα μετά από μεγάλες δυσκολίες μας περιμένει ένα δώρο. Ίσως το δούμε μετά από πολύ καιρό αλλά είμαι σίγουρη ότι θα έρθει. Προσπαθώ να ονειρεύομαι γιατί αυτό δεν απαγορεύεται και όλα θα πάνε μια χαρά.
Το άλμπουμ της Κλεονίκης Δεμίρη “Μαγική Συνταγή” κυκλοφορεί απο τις εκδόσεις Μετρονόμος σε CD και στις ψηφιακές πλατφόρμες
