επιμέλεια Αναστασία Νικολάου //
Οι τρανς άνθρωποι και οι άνθρωποι που αυτοπροσδιορίζονται με ρευστό ή non-binary φύλο ήταν πάντα εδώ, σε κάθε καταγεγραμμένη ιστορικά κοινωνία από τον αρχαίο κόσμο και μετά. Γιατί, λοιπόν, απουσιάζουν συστηματικά από την ιστορία και τις λίστες των ιστορικών προσώπων που διδασκόμαστε;
Άτομα που ανήκουν σε ομάδες που φοβούνται τον εξοστρακισμό, τις διώξεις και τον κοινωνικό αποκλεισμό αποκαλύπτουν τον αληθινό τους εαυτό σε λίγους. Ως αποτέλεσμα, η ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, ακόμη και σε στιγμές της ιστορίας που αντιμετώπισαν εχθρότητα, είναι συχνά περιορισμένη.
Σε συνδυασμό με το φαινόμενο αυτό υπάρχει και μια έλλειψη ιστορικών αρχείων, επειδή οι συγγραφείς αυτών των αρχείων ήταν συχνά προκατειλημμένοι και δεν ήθελαν να καταγράψουν τις εμπειρίες όσων χαρακτηρίστηκαν διαφορετικοί από τις αξίες της εποχής τους.
•Οι ιστορικοί που ασχολούνται με το queer παρελθόν θέλουν να καταλάβουν γιατί τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ, μαζί με μέλη άλλων περιθωριοποιημένων ομάδων, δεν εμφανίζονται τόσο συχνά στην καταγεγραμμένη ιστορία σε σύγκριση με εκείνα που βρίσκονται εκτός αυτών των κοινοτήτων.
•Παρουσίαση του φύλου τον 18ο και 19ο αιώνα
Η κατανόησή μας για το τι σημαίνει ο όρος διεμφυλικός (transgender) έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες. Δεν πρέπει να περιορίζεται απαραίτητα σε άτομα που προβαίνουν σε διαδικασίες επαναπροσδιορισμού του φύλου.
Περιλαμβάνει επίσης τα άτομα που το φύλο τους δε συμβαδίζει με εκείνο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση. Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι ο όρος τρανς (που προτιμάται περισσότερο) πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνει και τα non-binary άτομα.
Μεγάλο μέρος της κοινωνίας εκτιμά τώρα ότι το φύλο που αποδίδεται σε ένα άτομο κατά τη γέννηση, μπορεί να είναι τελείως διαφορετικό από την ταυτότητα του φύλου του, το οποίο είναι και πάλι διαφορετικό από την έκφραση του.
Σε ένα επίπεδο, το φύλο ενός ατόμου ορίζεται από τον τρόπο με τον οποίο το ίδιο το άτομο προσδιορίζεται, δηλαδή, πώς αισθάνεται και πώς βιώνει το κοινωνικό του φύλο: ως γυναίκα, ως άντρας, ως άτομο που δεν έχει φύλο, ως άτομο που έχει ουδέτερη έκφραση φύλου, ως άτομο που βιώνει την ταυτότητα φύλου του ως ρευστή ή εναλλασσόμενη, ως άτομο που νιώθει άντρας και γυναίκα ταυτόχρονα, αλλά και οτιδήποτε άλλο που αφορά στο φάσμα των φύλων.
Επίσης σημαντική είναι η έκφραση του φύλου, δηλαδή ο τρόπος που εκδηλώνει ένα άτομο την ταυτότητα του κοινωνικού του φύλου. Ο τρόπος εκδήλωσης δεν είναι απαραίτητο ότι θα συνάδει με την ταυτότητα του κοινωνικού φύλου, όπως αυτή ορίζεται μέσα από τα κυρίαρχα μοντέλα και κοινωνικά στερεότυπα.
Αν και η ορολογία που χρησιμοποιούμε σήμερα για να περιγράψουμε το φύλο δεν υπήρχε τον 18ο και στις αρχές του 19ου αιώνα, ωστόσο πολλοί άνθρωποι και εκείνη την εποχή θα ήταν σε θέση να κατανοήσουν απόλυτα αυτές τις έννοιες.
Ορισμένες γυναίκες που προσελκύονταν σεξουαλικά και ρομαντικά από άλλες γυναίκες, τότε όπως και στην εποχή μας, εκδήλωσαν αρρενωπότητα, τόσο για προσωπική ικανοποίηση όσο και για να γίνουν αποδεκτές από την κοινωνία.
H Anne Lister (ή “Gentleman Jack”, όπως τη φώναζαν κάτοικοι της πόλης της – θέμα και μιας πρόσφατης τηλεοπτικής σειράς με πρωταγωνίστρια τη Suranne Jones) είναι ένα καλό παράδειγμα.
Οι κυρίαρχες ιδέες του φύλου τον 19ο αιώνα και οι προκαταλήψεις την έκαναν να βιώσει σε μεγάλο βαθμό κοινωνικό στιγματισμό και παρενόχληση.
Το 1988 η βιογράφος Helena Whitbread αποκωδικοποίησε τα πολυάριθμα ημερολόγιά της και ανακάλυψε την πραγματικότητα των ερωτικών της σχέσεων, οι οποίες ήταν λεσβιακές. Το μέρος αυτό των ημερολογίων της ήταν γραμμένο με κώδικα, ώστε να κρατά την προσωπική της ζωή ασφαλή.
Άλλες γυναίκες παρουσιάζονταν ως άνδρες για λόγους φιλοδοξίας ως προς την επαγγελματική τους σταδιοδρομία, επειδή ήθελαν να κάνουν επιλογές για τη ζωή τους που την εποχή εκείνη ήταν απρόσιτες και αδιανόητες στον μισό πληθυσμό, στον οποίο απέδιδαν το γυναικείο φύλο κατά τη γέννηση.
Στον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο, οι Franklin Thompson και Harry Buford επαινέθηκαν και τιμήθηκαν ως στρατιώτες που πολέμησαν και έκαναν κατασκοπεία για τα Ομόσπονδα Κράτη. Και οι δύο ήταν γυναίκες που παρουσιάζονταν ως άνδρες, ή σύμφωνα με τη φράση του ιστορικού Matthew Teorey που μελέτησε τις περιπτώσεις τους, γυναίκες που “απεκδύθηκαν” το φύλο τους.
Ένα παράδειγμα ρευστότητας του φύλου είναι η υπόθεση του Chevalier D’Eon στον 18ο αιώνα, ο οποίος εργάστηκε για τον Γάλλο βασιλιά Louis XV ως κατάσκοπος στο Λονδίνο, πριν αργότερα βρεθεί σε πολιτική εξορία στην Αγγλία. Ο Chevalier έγινε μια διασημότητα και παρουσιάστηκε άλλοτε ως άνδρας και άλλοτε ως γυναίκα σε διάφορες χρονικές στιγμές της ζωής τους. Στην ηλικία περίπου των 50 ετών άρχισε να ζει ως γυναίκα.
•Τι σημαίνει τρανς σε παγκόσμιο πλαίσιο
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι ζωές των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στο παρελθόν υπήρξαν πολύ διαφορετικές σε πολιτισμούς εκτός Ευρώπης.
Η έννοια του τρίτου φύλου ή του «Mahu» είναι μέρος της πολυνησιακής κουλτούρας. Μπορεί να σημαίνει ένα φύλο μεταξύ ανδρών και γυναικών ή ρευστό φύλο.
Στη Χαβάη και την Ταϊτή, οι άνθρωποι Mahu ήταν ιδιαίτερα σεβαστοί και αναγνωρίζονταν ως φύλακες των προφορικών παραδόσεων και των ιστορικών γνώσεων. Δίδαξαν συχνά τον χορό χούλα, διάσημο στην περιοχή, ο οποίος έχει μια λειτουργία ψυχαγωγίας και ένα σημαντικό πνευματικό νόημα. Οι άνθρωποι Mahu δεν υπήρξαν μόνο στο παρελθόν, αλλά αποτελούν σημαντικό μέρος του queer πολιτισμού στη Χαβάη και σήμερα.
Άλλοι πολιτισμοί αυτόχθονων λαών εμφανίζουν επίσης βαθύ σεβασμό για τη διαφορετικότητα των φύλων.
Η φυλή Nαβάχο από τις νοτιοδυτικές Ηνωμένες Πολιτείες έχει μια κατηγορία φύλου που ονομάζεται Nadleeh, η οποία μπορεί να αναφέρεται σε τρανς άτομα που έχουν μεταβεί σε μία κατεύθυνση κατά μήκος του δυαδικού φύλου (τους έχει αποδοθεί το αρσενικό φύλο κατά τη γέννηση και τώρα προσδιορίζονται ως γυναίκες ή τους έχει αποδοθεί το θηλυκό φύλο κατά τη γέννηση και τώρα προσδιορίζονται ως άνδρες), επίσης σε άτομα με ρευστό φύλο, αλλά και σε εκείνα τα άτομα των οποίων η έκφραση του φύλου, η αρρενωπότητα, η θηλυκότητα ή άλλες έμφυλες συμπεριφορές δε συνάδουν με την ταυτότητα του φύλου τους.
Οι Nadleehi στον πολιτισμό των Nαβάχο επιτελούν μια πνευματική λειτουργία στην κοινωνία και είναι σεβαστά μέλη της φυλής.
Σε σύγκριση με τη δυτική κοινωνία, αυτή η διαφορά στην αντίληψη παρατηρήθηκε από τους ανθρωπολόγους ήδη από τη δεκαετία του 1920. Τον συγγραφέα William Willard Hill εξέπληξε το γεγονός ότι η κοινωνία των Ναβάχο θεωρούσε ένα τρανς άτομο πολύ τυχερό, σε αντίθεση με την κουλτούρα στις ΗΠΑ, για την οποία η ρευστότητα των φύλων προκαλούσε άγχος στην κοινωνία.
Είναι πάντα σημαντικό και καίριο να κοιτά κανείς πέρα από τον πολιτισμό του για να αντλήσει περισσότερες πληροφορίες για την ενσωμάτωση των ανθρώπων στην κοινωνία, τη διαφορετικότητα και την ποικιλομορφία. Μπορεί να εκπλαγεί από αυτό που θα ανακαλύψει.
πηγή: theconversation
