Η επανορθωτική εμπειρία της ποδηλασίας στην πόλη
Δεν είναι νέο, είναι κοινός παραδεκτό. Το ποδήλατο αποτελεί έναν πολύ πρακτικό τρόπο κίνησης στην πόλη, είναι τρομερά γρήγορο, μηδαμινής ρύπανσης και — το καλύτερο από όλα —καταπληκτική άσκηση για τους περισσότερους από εμάς που κάνουμε μια καθιστική ζωή.
Η ουσία ωστόσο της σχέσης του ανθρώπου με το ποδήλατο έχει να κάνει με κάτι λιγότερο πρακτικό, αφού η βόλτα με το ποδήλατο έχει άμεση επίδραση στην ψυχική μας διάθεση.
•Η άποψη της επιστήμης – Μια διαχρονική αξία: «η άσκηση είναι καλή για σένα»
Η ποδηλασία είναι έντονη άσκηση και πολλές έρευνες έχουν βρει μια ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της βελτίωσης της ψυχικής υγείας και της άσκησης. Ομολογουμένως, δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα την ακριβή αιτιακή σχέση. Αλλά είναι κάπως λογικό: η ποδηλασία ανεβάζει τον καρδιακό ρυθμό βελτιώνοντας τη ροή του αίματος και του οξυγόνου στον εγκέφαλο και ενεργοποιώντας τους μηχανισμούς αυτορρύθμισης του σώματος. Σύμφωνα με το αρχαίο ελληνικό ρητό ένα υγιές μυαλό βρίσκεται σε ένα υγιές σώμα.
Δεν υπάρχουν πολλές μελέτες που να διερευνούν ειδικά εάν το ποδήλατο βελτιώνει την ψυχική υγεία. Υπάρχουν όμως μερικά ενδεικτικά ευρήματα. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που πήγαιναν στη δουλειά με το ποδήλατο είχαν καλύτερη ψυχική υγεία. Μια άλλη έρευνα ανακάλυψε ότι η ποδηλασία μειώνει την παρουσία της ορμόνης του στρες, κορτιζόλης. Ενώ και άλλες μελέτες βρήκαν ότι η ποδηλασία για μισή ώρα βελτιώνει την απόδοση σε νοητικά τεστ (μνήμης, συλλογισμού και προγραμματισμού).
•Πάνω στο ποδήλατο βλέπεις τον κόσμο ζωντανά και από κοντά
Το ποδήλατο ζωντανεύει πραγματικά τις αισθήσεις. Βλέπεις περισσότερα. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στο ότι η ποδηλασία στην πόλη είναι πάντα μια άκρως απαιτητική διαδικασία, επομένως δεν μπορείς να αφαιρεθείς ή να αποσπαστεί η προσοχή σου. Πρέπει να είσαι σε εγρήγορση. Το αποτέλεσμα είναι ότι κατά τη διάρκεια της ποδηλασίας όλος ο κόσμος γίνεται υψηλής ανάλυσης. Καθώς κινείσαι μέσα στην πόλη την παρατηρείς στην κάθε της λεπτομέρεια.
Οι περισσότεροι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι, όταν πηγαίνουν για μια βόλτα περπατώντας, αντιλαμβάνονται τις σκηνές στους δρόμους καλύτερα από ό,τι όταν οδηγούν αυτοκίνητο. Προφανώς! Η ποδηλασία βρίσκεται ανάμεσα σε αυτές τις δύο εμπειρίες. Συνδυάζει τα έντονα αισθητηριακά ερεθίσματα του περπατήματος με τη δυνατότητα να κινηθεί κανείς σε περισσότερα μέρη και πιο γρήγορα απορροφώντας ποικίλες εντυπώσεις από τη ζωή στην πόλη. Η εμπειρία της ποδηλατάδας σε μυεί στην ουσία της αστικής ζωής.
•Αφαιρεί το άγχος και την αβεβαιότητα από τις αστικές μετακινήσεις
Καθημερινά βιώνουμε στρες για το αν θα είμαστε στην ώρα μας καθώς μετακινούμαστε είτε με το αυτοκίνητο είτε με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Με το ποδήλατο δεν υπάρχει κίνηση που μπορεί να μας καθυστερήσει. Τη στιγμή που κάθεσαι στη σέλα, ξέρεις ακριβώς πότε θα φτάσεις στον προορισμό σου. Αυτό είναι φιλοσοφικά κάπως βαθύ όταν το σκέφτεσαι. Μέρος αυτού που κάνει την ποδηλασία τόσο ελκυστική είναι ότι είναι άκρως αξιοκρατική διαδικασία. Η προσπάθεια που καταβάλλεις αποδίδει. Αυτό τρέφει την ψυχή.
•Δίνει χρόνο για ενεργητική σκέψη
Όταν κάνεις ποδήλατο, πρέπει να προσέχεις το δρόμο. Δεν μπορείς να αφαιρεθείς ούτε στιγμή. Ταυτόχρονα όμως έχεις χρόνο για να απασχοληθείς με τις σκέψεις σου πάνω σε ζητήματα της ζωής σου και να τα επεξεργαστείς. Κάθε διαδρομή που επιλέγεις να πάρεις μαζί με την επιστροφή της είναι χρόνος με τον εαυτό σου και μάλιστα πολύτιμος, που η βιαστική, αγχωτική ζωή στην πόλη δεν επιτρέπει να έχεις, καθώς απαιτεί γρήγορους ρυθμούς και επιβάλλει τη νοοτροπία τού “δεν έχω χρόνο για χάσιμο”. Το ποδήλατο σε βάζει στη διαδικασία να αφιερώσεις περισσότερο χρόνο στη σκέψη, καθώς υπάρχουν λιγότεροι τεχνολογικοί αντιπερισπασμοί, όταν το οδηγείς.
Ας υποθέσουμε ότι κάνεις ποδήλατο για να συναντήσεις έναν φίλο για μεσημεριανό γεύμα και χρειάζεσαι μια ώρα για να πας στο ραντεβού σου και μια για να γυρίσεις. Αυτές είναι ώρες για σκέψη. Στην καθημερινότητά μας σπάνια ξοδεύουμε τόσο πολύ χρόνο μόνο σκεπτόμενοι. Όταν είμαστε στο σπίτι, μπορεί να περάσουμε λίγο χρόνο συλλογιζόμενοι κάτι. Αλλά το πιο πιθανό είναι να ανοίξουμε τον φορητό υπολογιστή για να περιηγηθούμε στο διαδίκτυο και τα σόσιαλ μίντια, ή να διαβάσουμε ένα βιβλίο ή ένα περιοδικό ή να δούμε μια σειρά ή μια ταινία. Προφανώς, αν διαβάζουμε κάτι βαθυστόχαστο ή ενημερωτικό, κάνουμε πολλές χρήσιμες σκέψεις. Αλλά με το ποδήλατο, δεν μπορείς να βυθιστείς και να απορροφηθείς από τα εξωτερικά ερεθίσματα. Μπορεί να κρυφοκοιτάξεις το τηλέφωνό σου σε ένα φανάρι και ως εκεί. Οτιδήποτε άλλο μπορεί να αποβεί μοιραίο.
Πάνω στο ποδήλατο είσαι εσύ και οι σκέψεις σου και τα φευγαλέα, πλούσια ερεθίσματα της πόλης που, όμως, δεν είναι ικανά να σε αποσυντονίσουν, καθώς η διαδικασία της ποδηλασίας απαιτεί συγκέντρωση.
Η μετακίνηση με το ποδήλατο είναι μια μοναδική εμπειρία. Όταν η διάθεσή σου είναι πεσμένη, όταν η μέρα φαίνεται σκοτεινή, όταν η δουλειά γίνεται μονότονη, όταν η ελπίδα δύσκολα διαφαίνεται στον ορίζοντα, απλώς ανέβα σε ένα ποδήλατο και βγες στον δρόμο, χωρίς να σκέφτεσαι τίποτα άλλο εκτός από τη βόλτα που κάνεις.
