Και οι δυο δομές του (το κτήριο Τσίλλερ και το REX) μόλις έχουν επανέλθει από τις καταλήψεις των σπουδαστών δραματικών σχολών που πυροδοτήθηκαν από το απαράδεκτο προεδρικό διάταγμα της κυβέρνησης που υποβαθμίζει τις παραστατικές τέχνες και τους; επαγγελματίες της. Μέσα σε αυτήν τη δύσκολη για το θέατρο συγκυρία και λίγο πριν οι «Σφήκες» και ο «Ιππόλυτος» πάρουν τη θέση τους στην ορχήστρα της Επιδαύρου, το Εθνικό Θέατρο έχει κάποια πολύ ενδιαφέροντα νέα για την πορεία του και τη θεσμική παρέμβασή του στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας.
Στη συνάντηση που είχε με τους πολιτιστικούς συντάκτες ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Γιάννης Μόσχος, εξήρε αρχικά το γεγονός πως παρά τις πολυήμερες καταλήψεις και τα δύο κτήρια παραδόθηκαν από τους σπουδαστές χωρίς απολύτως καμία φθορά. Βεβαίως η διαγραφή του ονόματος της Ελένης Παπαδάκη από τους σπουδαστές στο Ισόγειο του REX, στο οποίο σκανδαλωδώς έχει δοθεί το όνομά της από τη διοίκηση μετά από πρόταση του Δημήτρη Λιγνάδη και η αναγραφή του ονόματος της ηθοποιού Ολυμπίας Παπαδούκα στη θέση του, η οποία κατά την περίοδο της ναζιστικής κατοχής, εκεί σε αυτήν την αίθουσα λειτουργούσε τον πολύγραφο του Ε.Α.Μ. και τύπωνε με κίνδυνο της ζωής της τις προκηρύξεις αντίστασης, μάλλον θα πρέπει να βάλει σε σκέψεις αναθεώρησης τη διοίκηση του Εθνικού Θεάτρου για μια πράξη που δεν αποτόλμησε ούτε η Χούντα, όσο κι αν ο καλλιτεχνικός διευθυντής σε σχετικό μου ερώτημα είχε δώσει την απάντηση «δεν ανακατεύομαι με ονοματοδοσίες».
Παρόλη την εύλογη οπισθοχώρηση των εσόδων του από τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις πληρώνοντας μάλλον ακριβά και κατά αποκλειστικότητα το τίμημα των κυβερνητικών επιλογών, το Εθνικό Θέατρο κινείται με ταχείς ρυθμούς στον δρόμο της πλήρους επανάκαμψης και αναπλήρωσης των οικονομικών απωλειών του. Αξίζει να σημειωθεί, πως λόγω του επιτυχημένου εισπρακτικά ρεπερτορίου του και παρόλη την πολυήμερη διακοπή των παραστάσεων, έχει καταγραφεί αύξηση των εσόδων του κατά 40% σε σχέση με το ίδιο διάστημα της περασμένης σεζόν.
Αυτήν την περίοδο ανεβαίνουν τέσσερις πολύ επιτυχημένες παραγωγές του, που μετρούν απανωτά sold out: «Ρωμαίος και Ιουλιέττα» από τον Δημήτρη Καραντζά στην Κεντρική Σκηνή, «Μια νύχτα στην Επίδαυρο» από τον Νίκο Καραθάνο στη Σκηνή Μαρίκα Κοτοπούλη, «Ένα σπίτι φωτεινό σαν μέρα» από τον Γιάννη Μόσχο στη Σκηνή Νίκος Κούρκουλος και η παράσταση-έκπληξη από τον νεαρό Μάριο Μπανούσι «Goodbye Lindita» στην Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών. Αυτήν την εβδομάδα ξεκινά και η παράσταση του Θάνου Τοκάκη «Ιστορίες για να μην κοιμάσαι» στην Εφηβική Σκηνή. Η δυναμική που έχουν αυτές οι παραστάσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αξίζει να βρεθεί χρόνος και τόπος ώστε να επαναληφθούν το επόμενο διάστημα. Θα πρέπει να αναφερθεί πως η παράσταση του Μάριο Μπανούσι, έχοντας ενθουσιάσει curators και καλλιτεχνικούς διευθυντές ευρωπαϊκών θεατρικών φορέων στο πρόσφατο show case που για πρώτη φορά διοργάνωσε το Εθνικό Θέατρο, ήδη έχει κλείσει να παρουσιαστεί σε Γερμανία και Ολλανδία. Σε ό,τι αφορά τις προηγούμενες παραγωγές που διακόπηκαν πρόωρα λόγω των κινητοποιήσεων των καλλιτεχνών και εκεί τα νέα είναι καλά, μιας και το Εθνικό Θέατρο συμφώνησε με ιδιωτικούς φορείς την ενοικίαση χώρων ώστε να τις ξαναδούμε το φθινόπωρο. Έτσι, στο Θέατρο Κιβωτός θα δούμε τον «Άνθρωπο απ΄το Παντόλσκ» σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή ενώ στον Ελληνικό Κόσμο θα δούμε την περίφημη παράσταση «Τα φώτα της πόλης» της Αμάλια Μπένετ.
Το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης αποδεικνύεται πολύτιμο για το Εθνικό Θέατρο, μιας και αυτό κάλυψε τα έξοδα του Show Case, μια πρωτοβουλία του Γιάννη Μόσχου η οποία προωθεί την εξωστρέφεια και τη δυναμική του ελληνικού θεάτρου και του εθνικού φορέα του και από αυτό δόθηκαν τα 6 εκατομμύρια ευρώ που θα κοστίσει η ανακαίνιση της Σκηνής Μαρίκα Κοτοπούλη και των βοηθητικών χώρων της (καμαρίνια, τουαλέτες, βιβλιοθήκη) στο κτήριο REX. Η σκηνή θα παραμείνει κλειστή από την σεζόν 2025 και για ένα περίπου χρόνο.
Αναγκασμένο βεβαίως να ακολουθήσει την παγιωμένη θέση της κεντρικής πολιτικής εξουσίας όπου οι παρεμβάσεις της στον πολιτισμό περιορίζονται περισσότερο στη διαχείριση παρά στην εξέλιξη και ανάδειξη, το Εθνικό Θέατρο εδώ και χρόνια συμπράττει με ιδιωτικούς φορείς για ανεύρεση οικονομικών πόρων. Έτσι, ο Γιάννης Μόσχος, με πολλή χαρά ανακοίνωσε την χορηγική συμφωνία για το 2023-2024 με τη Δ.Ε.Η. η οποία θα ενισχύσει και θα στηρίξει τη λειτουργία της Κεντρικής Σκηνής του κτηρίου Τσίλλερ, αλλά και της Πειραματικής Σκηνής Νέων Δημιουργών. Βεβαίως, όσο και αν τέτοιες σκέψεις καταδεικνύονται ως απαγορευτικές και «λαϊκίστικες» μέσα σε αυτήν την νεοφιλελεύθερη αντίληψη για την ανάπτυξη του πολιτισμού, οι περισσότεροι από εμάς σκεφτήκαμε (κάποιοι το εκφράσαμε) ότι καλό θα ήταν η Δ.Ε.Η. να προσφέρει χορηγίες για φθηνότερο ρεύμα στα σπίτια μας αντί να προβαίνει σε μαρκετίστικες τακτικές που μάλλον έχουν ειρωνικό αντίκτυπο στην κοινωνία.
