Παύλος Θ. Κάγιος
Με μότο το “Ποιος άραγε θα τολμήσει ποτέ να σκοτώσει την ελπίδα για να εξοντώσει την εξουσία;” το θέατρο Πρόβα τολμά και παρουσιάζει ένα κλασικό ελληνικό έργο – τους «Παλαιστές» του Στρατή Καρά.
Αν η υπέρτατη ελπίδα συναντά τη ματαίωση της πραγματικότητας, το έργο του Στρατή Καρρά -είχε κάνει πρεμιέρα το 1970 με τους Παξινού-Μινωτή- «ερευνά» το ποιος είναι ο εξουσιαστής και ποιος ο εξουσιαζόμενος, ποιος ο θύτης και ποιο το θύμα, ποιος ο καταπιεστής και ποιος ο καταπιεζόμενος, ποιος ο απατεώνας και ποιο το κορόιδο. Μια επιλογή που τιμά τη 38χρονη διαδρομή της θεατρικής σκηνής Πρόβα η οποία συνεχίζει να ποιεί τέχνη σε μια ένδοξη αλλά άκρως υποβαθμισμένη τις τελευταίες δεκαετίες περιοχή, την Αχαρνών.
Και ομολογώ πως η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Παντελής Παπαδόπουλος «αιχμαλωτίζει» τον θεατή που την παρακολουθεί με κομμένη ανάσα. Και ερμηνεύεται υποδειγματικά ζωντανά από όλους τους ηθοποιούς βγάζοντας στη σκηνή τη μάταιη ελπίδα και αυταπάτη που κρύβουμε μέσα μας. Με πρώτους ανάμεσά τους, τον θυελλώδη Σωτήρη Τσόγκα και την τέλεια παραμυθιασμένη από τη μάταιη προσμονή του «θαύματος» Μαίρη Ραζή.
«Φέτος» λένε ο Σωτήρης Τσόγκας και η Μαίρη Ραζή, «στρέφουμε και πάλι την προσοχή μας στην νεοελληνική δραματουργία και συγκεκριμένα σ’ ένα «ξεχασμένο» αριστούργημα με διεθνή καριέρα παραστάσεων σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Πρόκειται για το έργο του Στρατή Καρρά «Οι Παλαιστές», που πραγματεύεται, με τρόπο μοναδικό και καταλυτικό, το διαχρονικό πρόβλημα του ανθρώπου μπροστά στην Εξουσία και την Ελευθερία.
Στη φέρουσα δραματουργική δομή του έργου δεν υπεισέρχονται ηθογραφικά στοιχεία και αυτός είναι ο λόγος που καθιστά το έργο αυτό υπέρ-τοπικό και υπέρ-χρονικό δηλαδή κλασσικό. Ένα έργο σύγχρονο, οικουμενικό». Και μας ιντριγκάρουν υπενθυμίζοντάς μας πως «Δεν είναι αυτό που νομίζετε. Μη νομίζετε αυτό που δεν είναι».
Ο Στρατής Καρράς με τους “Παλαιστές” του ανασηκώνει το παραβάν και μας αφήνει μόνους και αβοήθητους να κρυφοκοιτάξουμε στα άδυτα των μηχανισμών της εξουσίας, ίσως και στα άδυτα του εαυτού μας. “Οι Παλαιστές” γελοιοποιούν τον εφιάλτη της εξουσίας και μας προκαλούν. Είναι αλήθεια δύσκολο να τραβήξει κανείς τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον εξουσιαστή και στον εξουσιαζόμενο, στον άρχοντα και στον αρχόμενο. Αλλά και οδυνηρό γιατί ίσως αναγκαστεί να τεμαχίσει τον εαυτό του και να… υπογράψει τη θανατική του καταδίκη, όταν αναγνωρίσει στο πρόσωπό του το θύτη και το θύμα ταυτόχρονα, τον “απατεώνα” και το “κορόιδο”, τον καταπιεστή και τον καταπιεζόμενο…
Το σημείωμα του σκηνοθέτη Παντελή Παπαδόπουλου
Ο σκηνοθέτης της παράστασης Παντελής Παπαδόπουλος λέει:«Ο Στρατής Καρράς χρησιμοποιώντας τη σάτιρα, την ειρωνεία και το παράλογο καταγράφει την έννοια της καταδυνάστευσης του ανθρώπου, τη διαλεκτική σχέση θύματος και θύτη, τη βία σε όλες τις μορφές της, αλλά και την αναμονή του λυτρωτή που όμως και αυτός είναι ένας ακόμη δυνάστης». Το έργο έχει παρουσιαστεί από τον Αλέξη Μινωτή και την Κατίνα Παξινού το 1969-1970 επί δικτατορίας. Νομίζω ότι στη σημερινή βίαιη περίοδο που διανύουμε το βρίσκω πολύ επίκαιρο».
Ο Στρατής Καρράς ειχε πει για το έργο του: «Ο θεατρικός συγγραφέας με το κείμενό του, απλώς αφυπνίζει τους διαλόγους -κραυγή, που έχει μέσα του ο άνθρωπος – ηθοποιός. Δεν επιχειρώ τίποτα καινούργιο ή ξεχωριστό. Η προσπάθειά μου είναι να διερευνήσω και να εμπλουτίσω, την πολύ παλιά μέθοδο της τέχνης του θεάτρου. Ψάχνοντας στα τυφλά, προχωρώ, πατώντας με σεβασμό στην παράδοση.
Κάθε εξέλιξη στη θεατρική μορφή έχει σαν αφορμή την παράδοση. Στη σημερινή ανανέωση παρατηρούμε την κλασική φόρμα του θεάτρου, σε τεχνική και σε θέμα, με σύγχρονα βέβαια εκφραστικά μέσα
Η ανανέωση αυτή στη μορφή είναι αυτό που ονομάζουμε «Θέατρο του Παράλογου». Σαν περιεχόμενο – θέμα, έχει την άρνηση και τη διαμαρτυρία εναντίον της «Μεθόδου τρόμος» που χρησιμοποιεί η παγκόσμια γκαγκστερικά οργανωμένη παρακοινωνία, για την καταπίεση και την τελική υποταγή της ανθρώπινης ύπαρξης. Μαζί με αυτό το περιεχόμενο, ξανά τοποθετείται το αιώνιο θέμα ¨Άνθρωπος¨. Το βασικό τούτο θέμα ανανεώνεται στη σχέση του και την τοποθέτησή του – επανεξέτασή του, στον συνεχώς ανανεωμένο χώρο και στις διάφορες μεταβολές.
Έτσι έχουμε ξανά το πανάρχαιο ερώτημα: Από πού ερχόμαστε, ποια είναι η έννοια της ζωής, που πάμε…
Ο καλλιτέχνης ακολουθά και ακολουθείται. Η τέχνη του θεάτρου όπως κάθε τέχνη είναι μια μακριά πορεία. Η προσφορά του καθενός αξιολογείται με το πόσο και τι θα προσφέρει κατά την πορεία αυτή. Αναπόφευκτα το πρωτοποριακό ελληνικό έργο έχει τη μορφή και το περιεχόμενο του σύγχρονου παγκόσμιου θεάτρου. Βία, παγίδευση, εξευτελισμός της ανθρώπινης ύπαρξης, μέθοδος τρόμος, χάος, η μάταιη ελπίδα πως κάποιος θα μας σώσει.
Έτσι έχουμε έργα εφιαλτικά – απαισιόδοξα. Μα η απαισιοδοξία στη σκηνή ουσιαστικά ενεργεί αισιόδοξα στην πλατεία. Το αδιέξοδο προκαλεί δύο βασικές αντιδράσεις: την αδράνεια, δηλαδή την παραδοχή της αδυναμίας σου ν’ αγωνιστείς, και την αποτελεσματική δράση για αντίσταση εναντίον της καταπίεσης.
Από την άποψη αυτή «Οι Παλαιστές» είναι έργο απαισιόδοξο στη σκηνή. Η πρωτότυπη μουσική είναι του Διονύση Τσακνή. Παραστάσεις δίνονται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή.
Το Θέατρο Πρόβα λειτουργεί ως Αμιγής Χώρος. Οι θεατές εισέρχονται μετά από επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης που εκδίδεται τριάντα (30) ημέρες μετά από τον πρώτο θετικό έλεγχο και η ισχύς του διαρκεί έως εκατόν ογδόντα (180) ημέρες μετά από αυτόν. Απαιτείται αστυνομική ταυτότητα ή δίπλωμα οδήγησης ή διαβατήριο ή άλλο αποδεικτικό ταυτότητας, προκειμένου να διενεργείται έλεγχος ταυτοπροσωπίας.
Συντελεστές
Συγγραφέας: ΣΤΡΑΤΗΣ ΚΑΡΡΑΣ
Σκηνοθεσία: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Σκηνογραφία-Ενδυματολογία: ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΑΡΔΑΡΑ
Μουσική: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΤΣΑΚΝΗΣ
Διανομή
Εγνάτης: ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΟΓΚΑΣ
Αρχοντία: ΜΑΙΡΗ ΡΑΖΗ
Καζανόβας: ΚΩΣΤΑΣ ΔΑΡΛΑΣΗΣ
Ρόζα: ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΛΑΚΑΤΕ
Αμφορέας: ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΙΩΓΑΣ
Αντιγόνη: ΕΛΕΝΗ ΚΕΡΟΛΑΡΗ
