Τον 16ο αιώνα, ο πολιτικός σύμβουλος και φιλόσοφος Νικολό Μακιαβέλι έγραψε το έργο «Ο ηγεμόνας». Ένα είδος μανιφέστου που τόνιζε ότι αυτός που κυβερνά και θεμελιώνει τον νόμο πρέπει να θεωρεί προκαταβολικά τους ανθρώπους ως μη έχοντες ηθική.
Ο ηγεμόνας αποτελεί την αυθεντία και διαθέτει τη βούληση και την εξουσία να εφαρμόσει τις αποφάσεις του στους άλλους. Είναι σε θέση ακόμα και αυταρχικά να επιβάλλει την ηθικότητα στους ανθρώπους και να τους μετατρέψει από κακούς και άναρχους σε καλούς και νομοταγείς. «Είναι πιο σημαντικό να σε φοβούνται παρά να σε αγαπούν», έγραψε. Από εκεί, γεννήθηκε η λέξη «μακιαβελικός», που περιγράφει οποιονδήποτε είναι αποφασισμένος και αδίστακτος προκειμένου να πετύχει τον στόχο του. Το 1970, οι ψυχολόγοι Ρίτσαρντ Κρίστι και Φλόρενς Γκάις αναγνώρισαν τον μακιαβελισμό ως ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που περιλαμβάνει τη χειριστικότητα, την εξαπάτηση και μια ψυχρή, υπολογιστική, κυνική άποψη για τους άλλους.
Ο Νικολό Μακιαβέλι γεννήθικε στις 3 Μαΐου 1469 στη Φλωρεντία και πέθανε στον ίδιο τόπο στις 21 Ιουνίου 1527
•Ποια είναι η μακιαβελική προσωπικότητα;
Η μακιαβελική προσωπικότητα είναι χειριστική και στρατηγική. Οι μακιαβελικοί άνθρωποι, όταν έχουν έναν στόχο, σκέφτονται πώς να τον επιτύχουν χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τα συναισθήματα των άλλων. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν χειριστικές συμπεριφορές για να πάρουν αυτό που θέλουν. Συχνά φαίνονται να μην έχουν συναισθήματα.
Όταν αλληλεπιδράτε με μια τέτοια προσωπικότητα, μπορεί να βρείτε τη συμπεριφορά της γοητευτική και ελκυστική, παρ’ όλα αυτά δεν θα αισθανθείτε ποτέ πραγματικά «κοντά» μαζί της. Στα άτομα αυτά λείπει η ενσυναίσθηση. Σε αντίθεση με έναν ναρκισσιστή, θα επιδιώξουν να κερδίσουν τους στόχους τους χωρίς να γίνουν το επίκεντρο της προσοχής. Τείνουν να απολαμβάνουν να κινούν τα νήματα από το παρασκήνιο.
Ο μακιαβελισμός είναι μέρος αυτού που οι ψυχολόγοι αποκαλούν η «σκοτεινή τριάδα» χαρακτηριστικών της προσωπικότητας. Η «σκοτεινή τριάδα», που ως όρος επινοήθηκε το 2002, αποτελείται από τρεις διαταραχές προσωπικότητας: μακιαβελισμός, ναρκισσισμός, ψυχοπαθητικότητα.
Όλες αυτές οι διαταραχές προσωπικότητας έχουν αλληλεπικαλυπτόμενα χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένης της κατάφωρης περιφρόνησης για τους άλλους και μιας προφανούς εμμονής με τον εαυτό.
•Ρηχός συναισθηματικός κόσμος
Τα άτομα με μακιαβελική προσωπικότητα θα έχουν ψυχρή, υπολογιστική και κυνική άποψη για τους άλλους. Χρησιμοποιούν τους ανθρώπους προς όφελός τους χωρίς να νοιάζονται για τις συνέπειες των πράξεών τους. Μπορεί να είναι ικανοί στο να διαμορφώσουν μια κάποιου είδους συναισθηματική σχέση, αλλά αυτή θα είναι δυσλειτουργική και συχνά καταχρηστική. Τους είναι σχετικά εύκολο να απομακρυνθούν από κάποιον που δεν τους ωφελεί πλέον. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν επαφή με τα συναισθήματά τους ή έχουν αλεξιθυμία, που είναι η δυσκολία της κατανόησης και έκφρασης των συναισθημάτων.
•Απουσία ενσυναίσθησης
Επειδή αυτοί οι άνθρωποι δεν βιώνουν ούτε αισθάνονται συναισθήματα, τείνουν να μην αντιλαμβάνονται ούτε τα συναισθήματα των άλλων. Διαθέτουν ελάχιστη ως καθόλου ενσυναίσθηση και δίνουν λίγη προσοχή στο πώς οι πράξεις τους μπορεί να επηρεάσουν τους άλλους. Μερικές φορές παρουσιάζονται σαν να μην έχουν ηθική.
•Εμμονή με την εξουσία και τη δύναμη
Οι μακιαβελικοί χαρακτήρες δεν θα διστάσουν να σε εκτοπίσουν, αν πιστεύουν ότι θα τους βοηθήσει να προχωρήσουν μακροπρόθεσμα. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για κάποιον με μακιαβελική προσωπικότητα είναι η εκπλήρωση του στόχου του, είτε πρόκειται για δύναμη, έπαινο ή άλλη μορφή επιτυχίας.
Στη φύση, βλέπουμε τη φροντίδα και τον σχηματισμό οικογένειας μεταξύ των ζώων, αλλά για την επιβίωσή τους μπορεί το ένα ζώο να φάει το άλλο. Κάποιος με μακιαβελική προσωπικότητα θα υιοθετήσει αυτόν τον τρόπο ζωής, ακόμα κι όταν δεν πρόκειται για κατάσταση ζωής ή θανάτου, αλλά απλώς για το δικό του όφελος.
•Αποτυχία στη χειραγώγηση των άλλων
Δεν είναι όλες οι μακιαβελικές προσωπικότητες εξίσου καλές στο να χειραγωγούν ή να σχεδιάζουν τον δρόμο προς την επιτυχία. Μερικοί είναι αποτελεσματικοί και άλλοι όχι. Οι επιτυχημένοι θα ανέλθουν στην κορυφή ενώ οι αποτυχημένοι θα γευτούν την απόλυτη αποτυχία και καταστροφή. Μερικές φορές χρησιμοποιούν τους ανθρώπους τόσο αδίστακτα στο σημείο να κάνουν πάρα πολλούς εχθρούς. Το να είσαι συνεχώς μακιαβελικός, να παραμελείς να χτίσεις σχέσεις συνεργασίας, δεν είναι καλή στρατηγική. Αν δεν μπορείς να διαμορφώσεις και να διατηρήσεις στενές σχέσεις, δεν θα έχεις κανέναν να βοηθήσει όταν το χρειάζεσαι.
•Σκέψη εναντίον πράξης
Πολλοί άνθρωποι με μακιαβελική προσωπικότητα δεν είναι επιτυχημένοι επειδή αφιερώνουν χρόνο σε σκέψεις ή συνωμοσίες αντί να πράττουν, ώστε να φτάσουν εκεί που θέλουν. Σε αντίθεση με έναν ψυχοπαθητικό τύπο προσωπικότητας που μπορεί να γίνει βίαιος ή ένα ναρκισσιστή που θα απαιτήσει την προσοχή των άλλων, μια μακιαβελική προσωπικότητα μπορεί να είναι πιο αποτραβηγμένη, να ξοδεύει τον χρόνο της συνωμοτώντας αντί να ενεργεί.
•Δράση και αντίδραση. Μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπίσεις κάποιον που έχει μακιαβελική προσωπικότητα. Ακολουθούν ορισμένες σκέψεις που μπορείτε να λάβετε υπόψη και να σας βοηθήσουν.
1) Η συμπεριφορά τους δεν αφορά εσάς. Το να είναι κανείς σε σχέση με κάποιον με μακιαβελική διαταραχή προσωπικότητας σημαίνει ότι οι δικές του ανάγκες δεν έχουν ικανοποιηθεί εδώ και πολύ καιρό.
2) Δώστε προτεραιότητα στη φροντίδα του εαυτού σας.
3) Προσπαθήστε να διατηρήσετε ομαλές σχέσεις μαζί τους. Προσπαθήστε να μην τους ανταγωνίζεστε, ειδικά αν πρόκειται για κάτι μικρό και ασήμαντο.
4) Αποφύγετε να βασίζεστε σε αυτούς.
5) Ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας της μελλοντικής τους συμπεριφοράς είναι η προηγούμενη συμπεριφορά τους. Αν τους έχετε δει να χειραγωγούν άλλους, πιθανότατα θα προσπαθήσουν να χειραγωγήσουν ή να χρησιμοποιήσουν και εσάς.
6) Εάν είστε σε μια ρομαντική σχέση μαζί τους, σκεφτείτε την απομάκρυνση ή, τουλάχιστον, να θέσετε σταθερά και ξεκάθαρα όρια.
7) Εάν ο εργοδότης σας έχει αυτή την προσωπικότητα, ίσως θα ήταν σωστό να αναζητήσετε μια νέα δουλειά γιατί μπορεί να σας κρατήσει πίσω στην επαγγελματική σας εξέλιξη.
8) Εάν συναντήσετε κάποιον που να συνδυάζει χαρακτηριστικά από τη “σκοτεινή τριάδα” των διαταραχών προσωπικότητας, προσπαθήστε να κρατήσετε απόσταση από αυτόν.
