Το όνομα του διευθυντή φωτογραφίας Νίκου Καβουκίδη είναι συνυφασμένο επί 70 χρόνια με την ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου, και η Ταινιοθήκη της Ελλάδος τιμά το έργο του (24–26 Νοεμβρίου).
Ο σπουδαίος διευθυντής φωτογραφίας Νίκος Καβουκίδης μετρά 70 χρόνια πίσω από την κάμερα. Και σήμερα, εκτός από το «μάτι» του ελληνικού κινηματογράφου που έχει φωτίσει πάνω από 60 ταινίες, είναι και η ψυχή του, καθώς μέσα από τη διδασκαλία του και τις όλο ζωντάνια αφηγήσεις του, διατρέχεται όλη η καθημερινότητα του εγχώριου σινεμά. Από την εποχή του Φίνου — που τον θεωρεί δάσκαλό του — τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο μέχρι και σήμερα, που «συμβουλεύει» και «ακούει» τον παλμό και τις αγωνίες των νέων κινηματογραφιστών.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθούν οι ταινίες: Μαρτυρίες του Νίκου Καβουκίδη, Μπάιρον, μπαλάντα για έναν δαίμονα του Νίκου Κούνδουρου, Η κάθοδος των εννέα του Χρήστου Σιοπαχά, Λόλα του Ντίνου Δημόπουλου, Το προξενιό της Άννας του Παντελή Βούλγαρη και Ληστεία στην Αθήνα του Βαγγέλη Σερντάρη.
Η τελετή έναρξης του αφιερώματος στον Νίκο Καβουκίδη θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2025, στις 20:00, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Στις 20:30 θα προβληθεί η ταινία Μαρτυρίες (1975) παρουσία του σκηνοθέτη.
Την ταινία θα προλογίσουν:
Μαρία Κομνηνού, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος
Γιώργος Φρέντζος, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Κινηματογραφιστών (GSC)
Χάρης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών (ΕΕΣ)
Λευτέρης Χαρίτος, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (ΕΑΚ)
Ο Νίκος Καβουκίδης
Ο Νίκος Καβουκίδης είναι καταξιωμένος κινηματογραφιστής, διευθυντής φωτογραφίας και μοντέρ με μακρά εργογραφία στο σινεμά, την τηλεόραση και το θέατρο. Είναι γιος του πρωτοπόρου κινηματογραφιστή Γιώργου Καβουκίδη, ο οποίος γύρισε την πρώτη ταινία του Φίνου, τη Φωνή της καρδιάς το 1943. Όταν έγινε 15 ετών, αποφάσισε να ακολουθήσει το επάγγελμα του πατέρα του και ξεκίνησε να δουλεύει για τη Φίνος Φιλμ, με την οποία συνεργάστηκε σε πάνω από 20 ταινίες ως το 1970, πριν περάσει και στον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο για να «φωτίσει» ταινίες μεγάλων σκηνοθετών (Κούνδουρος, Παναγιωτόπουλος, Βούλγαρης, Κακογιάννης, Μανθούλης κ.α.) και κάνει και ο ίδιος το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στο μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ Μαρτυρίες (1975): ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο στο οποίο καταγράφει την εξέγερση του Πολυτεχνείου, τον αντιδικτατορικό αγώνα και τις φοιτητικές και λαϊκές κινητοποιήσεις στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Εδώ και επτά σχεδόν δεκαετίες, ο Νίκος Καβουκίδης χρησιμοποιεί τον φακό του για να «αιχμαλωτίσει» Ελλάδα, αλλά και να σχολιάσει τα πολιτικά γεγονότα που τη σημάδεψαν. Τα έργα του καταγράφουν τη σύγχρονη ιστορία μας, σε μια εποχή που η νέα γενιά έχει εξοικειωθεί σχεδόν απόλυτα με την εικόνα.
Ο θρυλικός έλληνας κινηματογραφιστής, ιδιαίτερα αγαπητός στην ελληνική κινηματογραφική κοινότητα, έχει εκδηλώσει έμπρακτα την υποστήριξη του στη νέα γενιά Ελλήνων τεχνικών και δημιουργών και έχει κερδίσει επάξια τον χαρακτηρισμό «δάσκαλος».
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Δευτέρα 24/11
19:30 Προσέλευση
20:00 Χαιρετισμοί
20:30 Μαρτυρίες (102’)
Είσοδος με προσκλήσεις / Θα διατεθεί περιορισμένος αριθμός εισιτηρίων
Τρίτη 25/11
19:00 Μπάιρον, μπαλάντα για έναν δαίμονα (138’)
21:30 Η κάθοδος των εννέα (122’)
Τετάρτη 26/11
18:30 Λόλα (104’)
20:30 Το προξενιό της Άννας (82’)
22:00 Ληστεία στην Αθήνα (97’)
ΟΙ ΤΑΙΝΙΕΣ
Μαρτυρίες (1975, 102’)
Σενάριο – Σκηνοθεσία – Διεύθυνση φωτογραφίας – Μοντάζ: Νίκος Καβουκίδης
Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος, Μίκης Θεοδωράκης
Η πρώτη μεγάλου μήκους σκηνοθετική δουλειά του Νίκου Καβουκίδη είναι ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ που συνδέει τις φοιτητικές και λαϊκές κινητοποιήσεις στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης με τον αντιδικτατορικό αγώνα, παρουσιάζοντας ανθρώπους και συμβάντα που πρωτοστάτησαν στις σημαντικότερες πολιτικές εξελίξεις. Η κάμερα καταγράφει γεγονότα εκείνης της εποχής, αλλά παράλληλα ανατρέχει στο παρελθόν για να διαφωτίσει ιστορικά τη σύγχρονη συγκυρία, ξεκινώντας από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και φτάνοντας ως τον Αύγουστο του 1975.
Μπάιρον, μπαλάντα για έναν δαίμονα (1992, 138’)
Σκηνοθεσία: Νίκος Κούνδουρος
Σενάριο: Νίκος Κούνδουρος, Φώτης Κωνσταντινίδης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης
Μοντάζ: Τάκης Γιαννόπουλος
Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
Κουστούμια: Διονύσης Φωτόπουλος
Ηθοποιοί: Μάνος Βακούσης, Βέρα Σοτνίκοβα, Βασίλης Λάγγος, Άκης Σακελλαρίου, Ιγκόρ Γιασούλοβιτς
Με τα λόγια του Νίκου Κούνδουρου:
«Ο θάνατος, λοιπόν, ενός ποιητή, ο θάνατος του Μπάιρον στην Ελλάδα, την Ελλάδα που επέλεξε ο ίδιος σαν τοπίο, σαν κάδρο, για το θάνατό του… Ο ίδιος ήθελε να τελειώσει εδώ τη ζωή του, που τη θεωρούσε έτσι κι αλλιώς τερματισμένη μέσα στην υπαρξιακή του αγωνία, και να την τελειώσει ένδοξα μέσα σ’ αυτόν τον τόπο του οποίου λάτρεψε τους μύθους…»
Η ταινία εξερευνά τον θάνατο του Μπάιρον σε μια Ελλάδα που τότε βρισκόταν στο χείλος της απελπισίας, καθώς η Επανάσταση έφθινε. Ο Νίκος Καβουκίδης παραδίδει μια από τις σπουδαιότερες φωτογραφικές δουλειές του, τιμημένη με σχετικό βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης — ένα από τα επτά συνολικά που απέσπασε η επική αυτή βιογραφία.
Η κάθοδος των εννέα (1984, 122’)
Σκηνοθεσία: Χρήστος Σιοπαχάς
Σενάριο: Θανάσης Βαλτινός
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης
Μοντάζ: Γιώργος Τριανταφύλλου
Μουσική: Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Ηθοποιοί: Χρήστος Καλαβρούζος, Αντώνης Αντωνίου, Βασίλης Τσάγκλος, Χρήστος Ζορμπάς, Ηλίας Γιαννίτσος, Κώστας Χαραλαμπίδης, Στράτος Παχής
Το καλοκαίρι του 1949, στα τέλη του Εμφυλίου, εννέα αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού προσπαθούν κρυφά να κατέβουν από τον Ταΰγετο στη θάλασσα. Το νερό ελάχιστο, η αγωνία υπέρμετρη, η μοίρα τους προδιαγεγραμμένη — τελικά εξοντώνονται όλοι εκτός από έναν νεαρό που καταφέρνει να ξεφύγει. Πολυβραβευμένη ταινία σε Θεσσαλονίκη και Μόσχα, με εξαίρετη φωτογραφία από τον Νίκο Καβουκίδη, που αποτυπώνει την τραγικότητα της απεραντοσύνης των δασών της Πελοποννήσου.
Το προξενιό της Άννας (1972, 82’)
Σκηνοθεσία: Παντελής Βούλγαρης
Σενάριο: Παντελής Βούλγαρης, Μένης Κουμανταρεάς
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης
Μοντάζ: Ντίνος Κατσουρίδης
Σκηνικά – Κουστούμια: Κυριάκος Κατζουράκης
Ηθοποιοί: Άννα Βαγενά, Κώστας Ρηγόπουλος, Σμάρω Βεάκη, Αλίκη Ζωγράφου, Μαρία Μαρτίκα
Η Άννα, ψυχοκόρη μιας αθηναϊκής οικογένειας μικροαστών, προορίζεται για νύφη ενός συντοπίτη της, του Κοσμά. Συναντιούνται, περνούν μαζί την Κυριακή τους, όμως όταν τα αφεντικά της αποφασίζουν να μη χάσουν τις υπηρεσίες της, αλλάζουν γνώμη και την πιέζουν ψυχολογικά να παραμείνει. Η Άννα επιστρέφει στη μίζερη ζωή της…
Στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, ο Παντελής Βούλγαρης σχολιάζει με οξύτητα τις σχέσεις εξουσίας, τη σιωπηλή βία και τον εγκλωβισμό του μικροαστικού περιβάλλοντος. Ο Νίκος Καβουκίδης υπογράφει μια φωτογραφία που αναδεικνύει με λεπτότητα το ψυχολογικό βάθος της ηρωίδας.
Λόλα (1964, 104’)
Σκηνοθεσία: Ντίνος Δημόπουλος
Σενάριο: Ηλίας Λυμπερόπουλος
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης
Μοντάζ: Πέτρος Λύκας
Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Ηθοποιοί: Τζένη Καρέζη, Νίκος Κούρκουλος, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Παντελής Ζερβός, Γιάννης Βογιατζής, Νίκος Φέρμας, Λαυρέντης Διανέλλος, Αλίκη Ζωγράφου, Σπύρος Καλογήρου, Ανέστης Βλάχος
Ο Άρης βγαίνει από τη φυλακή και επιστρέφει σε καμπαρέ της Τρούμπας για να αντιμετωπίσει τη συμμορία που τον πρόδωσε και να μάθει αν ανάμεσα στους προδότες βρίσκεται και η παλιά του αγάπη, η θρυλική Λόλα. Ένα από τα πιο φημισμένα μελοδράματα της δεκαετίας του ’60, με την εμβληματική μουσική του Σταύρου Ξαρχάκου και την εξπρεσιονιστική, έντονα ατμοσφαιρική φωτογραφία του Νίκου Καβουκίδη που υπογραμμίζει τις αντιθέσεις του ασπρόμαυρου και την ηθική σύγκρουση των ηρώων.
Ληστεία στην Αθήνα (1969, 97’)
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Σερντάρης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης
Μοντάζ: Νίκος Καβουκίδης
Μουσική: Γιώργος Θεοδοσιάδης
Ηθοποιοί: Ανέστης Βλάχος, Χρήστος Τσάγκας, Γιώργος Καλατζής, Χριστίνα Πρόκου, Δήμος Σταρένιος, Θόδωρος Έξαρχος, Εύα Φρυδάκη, Δώρα Σιτζάνη
Τρεις νέοι ληστεύουν το χρηματοκιβώτιο ενός κτηματομεσίτη στο κέντρο της Αθήνας. Όμως η επιτυχία της ληστείας οδηγεί σε μια αλυσίδα ανατροπών: ο Σταύρος συλλαμβάνεται και πανικοβάλλεται, ενώ οι συνεργάτες του βρίσκονται γρήγορα σε στενό κλοιό. Ένα από τα πιο καλοστημένα ελληνικά φιλμ νουάρ, όπου ο Νίκος Καβουκίδης υπογράφει τόσο τη φωτογραφία όσο και το μοντάζ, αποτυπώνοντας με ρεαλισμό και νεύρο την αγωνία των αντιηρώων της πόλης που αλλάζει.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύντομες εμφανίσεις κάνουν οι τότε ανερχόμενοι δημιουργοί Θόδωρος Αγγελόπουλος και Παντελής Βούλγαρης.
Εισιτήρια
Γενική είσοδος: 7 ευρώ
Ηλεκτρονική προπώληση: tickets.tainiothiki.gr
