Ο διάσημος Γερμανός σκηνοθέτης, χαρακτηρισμένος ως παγκόσμια θεατρική ιδιοφυΐα, ο Φρανκ Κάστορφ, πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής επί 25 ολόκληρα χρόνια της Volksbühne είναι ήδη Αθήνα και μαζί με το επιτελείο του, έχουν ήδη ξεκινήσει τις πρόβες για τη μεγάλη παράσταση που του έχει ανατεθεί από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και την καλλιτεχνική διευθύντριά του Κατερίνα Ευαγγελάτου.
Η «Μήδεια» του, που θα παρουσιάσει στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου τον Ιούλιο, θα αποτελεί μια στοχευμένη απόπειρα επαναστοχασμού πάνω στο αρχαίο δράμα, όπως τόνισε η Κατερίνα Ευαγγελάτου στη συνάντηση που είχαν οι πολιτιστικοί συντάκτες με τον σκηνοθέτη. «Ο Φρανκ Κάστορφ, με το δικό του, αυστηρά προσωπικό ύφος, έρχεται να ανοίξει και έναν διάλογο, όχι μόνο με το κλασικό έργο αλλά και με τους Έλληνες ηθοποιούς» όπως τόνισε η καλλιτεχνική διευθύντρια στο καλωσόρισμα της. Στην παράσταση που θα δούμε στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στις 21 και 22 Ιουλίου, μετέχει ένα πραγματικά αξιόλογο δυναμικό από Έλληνες ηθοποιους: οι Στεφανία Γουλιώτη, Σοφία Κόκκαλη, Μαρία Ναυπλιώτου, Αγγελική Παπούλια, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Αινείας Τσαμάτης, Νικόλας Χανακούλας, Νίκος Ψαρράς.
Πραγματικά ένας χείμαρρος στο λόγο του, ο Φρανκ Κάστορφ, μίλησε για το έργο, την παράσταση, και αυτήν την συνεργασία «στο μεγαλύτερο θέατρο που θα παρουσιάσω παράσταση στη μέχρι τώρα πορεία μου», φανερώνοντας σκέψεις, προβληματισμούς, ιδέες και βεβαίως την πρόθεσή του όχι να δείξει μια ακόμη «Μήδεια» του Ευριπίδη, αλλά μια Μήδεια, έτσι όπως αυτή συντίθεται τόσο μέσα από το έργο του αρχαίου τραγωδού αλλά και μέσα από τα κείμενα του Χάινερ Μύλλερ, που έχει γράψει με αφορμή την ηρωίδα. Μια ηρωίδα που η επιρροή της στο παγκόσμιο πολιτιστικό γίγνεσθαι (και όχι μόνο στη δραματουργία) είναι καταλυτική. Άλλωστε όπως μας είπε για τη δική του δραματουργική αντίληψη «αφού διαλύσω το κείμενο, φτιάχνω ένα καινούριο από τα συντρίμια του».
Γιατί όμως Χάινερ Μύλλερ; «Γιατί έχει σίγουρα μια γλώσσα αποξένωσης μέσα σε έναν συνειρμικό κόσμο όπου οι συνειρμοί έρχονται σαν κεραυνοί» θα δηλώσει ο Φρανκ Κάστορφ αφού πρώτα έχει μιλήσει με ενθουσιασμό για την επίδραση του Ευριπίδη σε Γκαίτε, Σέλιγκ, Κλάιστ, Σενέκα και θα συνεχίσει «τα κείμενα αυτά θεωρήθηκαν ξεπερασμένα με την πτώση του ανατολικού μπλοκ, ωστόσο σήμερα επανέρχονται δυναμικά, αναθερμαίνεται η ποιότητα, ο λόγος και η σκέψη τους και εγώ θεωρώ προσωπικό μου στοίχημα την ανάδειξή τους στο σήμερα».
Έτσι στην παράσταση ενσωματώνονται τρία κείμενα που έχει γράψει ο σημαντικότερος γερμανός θεατρλανθρωπος μετλα τον Μπρεχτ: η «Ρημαγμένη όχθη» που έγραψε ως νέος το 1949 στην σοβιετική ζώνη της Γερμανίας, το «Μήδειας υλικό» (που είναι ο τρόπος του Μύλλερ να συμπυκνώσει όλο το έργο μέσα από τον λόγο της ίδιας της Μήδειας) και το «Τοπίο με αργοναύτες», ως ανάμνηση στην ελληνική αρχαιότητας. Εδώ, βεβαίως, θα πει ο σκηνοθέτης «έχουμε και μια προαίσθηση του τι θα συμβεί όταν η γερμανική και η αυστριακή εξωτερική πολιτική θα διαλύσουν την σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία. Είχαμε συμφέροντα της αγοράς τα οποία κατέστρεψαν κάτι το οποίο λειτουργούσε αρκετά καλά για αρκετό καιρό»
Και άρπαξε την ευκαιρία να μιλήσει για τον πολιτικό Κάστορφ, για τη «δημοκρατία σε εκποίηση» έτσι όπως την καταγράφει στην ποίηση ο αγαπημένος του Ρεμπώ, για το είδος της ελευθερίας και της δημοκρατίας που έχουμε σήμερα, «ουσιαστικά είναι μια δημοκρατία την οποία διαχειρίζεται μια ολιγαρχία. Και παντού είναι το πρόταγμα: αγόρασε, αγόρασε, αγόρασε, αυτό είναι το μοναδικό δικαίωμα που έχουμε όλοι σε αυτήν τη δημοκρατία» θα δηλώσει με νόημα, για να καταλήξει κλείνοντας το μάτι «είμαι ειρηνιστής αλλά βίαιος»
Σε ό,τι αφορά την παράσταση θα εξηγήσει «Αυτό που σκεφτόμαστε εμείς είναι πως έχουμε τη Μήδεια ως αρχή, ως ιδέα, και τη γυναίκα ως αρχή. ως ιδέα. Οι απαρχές της Ελλάδας μέσα από τη μητριαρχία ή μέσα από τις αμαζόνες Και μετά έχουμε μια λανθάνουσα απειλή. Σε κάθε γυναίκα υπάρχει η δυνατότητα μιας Μήδειας, οπότε όλες οι γυναίκες της παράστασης θα παίξουν τη Μήδεια, αλλά κάθε φορά με κάτι το διαφορετικό γιατί κάθε γυναίκα/άνθρωπος ερμηνεύει ή καταλαβαίνει αλλιώς αυτόν τον ρόλο» και θα συνεχίσει γελώντας «έτσι αποφασίσαμε να προχωρήσουμε προς δική μου μεγάλη χαρά και ίσως προς ταλαιπωρία του κοινού» Για τους δε ανδρικούς ρόλους θα δηλώσει «…είναι μια περίπτωση μιας φροϋδικής αμφισημίας που τα πράγματα δεν έχουν μόνο το ένα χρώμα, μπορούν να έχουν και το άλλο χρώμα. Ίσως να έχουμε έναν Ιάσωνα που δεν τολμά να πει στην γυναίκα του αντίο και έχει τον φίλο του τον Κρέοντα και ίσως ο Κρέοντας να λέει τα κείμενα του Ιάσονα. Έχουμε αυτή την αμφισημία ανάμεσα στο φαίνεσθαι και το είναι και στιγμές ακόμα που οι άνδρες δεν είναι αυτό που φαίνεται και που οι άνδρες μπορεί να είναι κάτι παραπάνω από αυτό που έχουμε μάθει από το Χόλιγουντ. Μπορεί ένας άνδρας να είναι κάτι διαφορετικό από τον Χάρβει Γουάινστιν»
Στη συνάντηση παρευρέθηκαν οι ηθοποιοί που μετέχουν στην παράσταση, οι οποίοι όλοι μίλησαν με ενθουσιασμό για αυτήν τη μοναδική εμπειρία της δημιουργίας με τον σκηνοθέτη, την επαφή τους με έναν πρωτόγνωρο τρόπο δουλειάς όπου βασικό της στοιχείο είναι η ελευθερία του ηθοποιού και η εμπιστοσύνη σε αυτόν σε μια πραγματικά ξεχωριστή διαδικασία.
Ελεύθερο πνεύμα, θερμός συνομιλητής, άκρως επικοινωνιακός με πνευματώδες χιούμορ και αυτοσαρκασμό ο Φρανκ Κάστορφ κέρδισε τις εντυπώσεις με αυτήν την μοναδική του δυνατότητα να μεταγγίζει δημιουργικά την «συνειρμική», όπως την χαρακτήρισε σκέψη του, και πραγματικά να κεντρίσει το ενδιαφέρον για αυτό που ετοιμάζει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Και όπως είπε η Μαρία Ναυπλιώτου, δίνοντας το στίγμα «Δεν είναι η στιγμή να καταλάβει κανείς, είναι η στιγμή να κάνει»…
