επιμέλεια Ελένη Σωτάκη //
Ας δούμε τα βασικά. Εάν ο σύντροφός σας έχει πληγώσει τα συναισθήματά σας και δυσκολεύεστε να «συγχωρήσετε και να ξεχάσετε», αυτό μπορεί να συμβαίνει για συγκεκριμένους λόγους. Πριν, όμως, πάμε παρακάτω έχουμε να σας κάνουμε μια ερώτηση. Εσείς, ναι εσείς, έχετε απαντήσει τις ερωτήσεις που ακολουθούν;
1.Ορισμένα πράγματα που κάνει ή λέει ο σύντροφός μου «με προκαλούν» και βλάπτουν τα συναισθήματά μου;
2.Δυσκολεύομαι να προχωρήσω μετά από μια διαφωνία με τον σύντροφό μου;
3.Τείνω να αποσύρω τη στοργή και να προσφέρω στον σύντροφό μου τη «σιωπηλή μεταχείριση» όταν νιώθω πληγωμένος;
4.Δε θέλω να επιστρέψω αυτόματα στο “κανονικό” με τον σύντροφό μου, έως ότου μου δείξει ότι λυπάται πραγματικά;
4.Δεν είμαι το είδος του ατόμου που συγχωρεί τόσο γρήγορα. Χρειάζομαι χρόνο για να επεξεργαστώ τα πράγματα;
Απαντήσατε “ναι” σε τουλάχιστον μία, αν όχι όλες, από αυτές τις ερωτήσεις;
Αν ναι, υπάρχει κάτι που πιστεύουμε ότι πρέπει να γνωρίζετε.
Ο σύντροφός σας δεν είναι η αιτία της ταλαιπωρίας σας. Η συμπεριφορά του δεν αποτελεί τη μοναδική αιτία για το πώς αισθάνεστε. Γιατί άραγε;
Ο αμυντικός μηχανισμός της προβολής
Όταν πονάτε τόσο πολύ, όταν θυμώνετε τόσο πολύ, πυροδοτείται μια συμπεριφορά που επί της ουσίας λίγο έχει να κάνει με το άλλο πρόσωπο. Η προβολή συμβαίνει όταν κατηγορείτε κάποιον (σε αυτήν την περίπτωση, τον σύντροφό σας) για κάτι οδυνηρό που δεν έχει καμία σχέση με αυτόν. Με άλλα λόγια, αυτό που κάνει ή λέει σας θυμίζει κάτι που δεν έχει επιλυθεί από το παρελθόν σας.
Αυτό θα μπορούσε να είναι κάτι που συνέβη κατά την παιδική ηλικία- μια συναισθηματική πληγή ή ένα τραύμα. Ή θα μπορούσε να είναι κάτι που σας έβλαψε σε μια ρομαντική σχέση στο παρελθόν.
Η πιο συνηθισμένη αντίληψη θέλει τον εκάστοτε σύντροφο υπεύθυνο για όλο τον πόνο μόνο και μόνο, επειδή βρίσκεται εδώ, τώρα. Είναι δύσκολο να αναλογιστεί κανείς ότι η πραγματική πηγή του πόνου βρίσκεται συχνά κάπου στο παρελθόν.
Είναι σχεδόν αδύνατο να κοιτάξει κανείς μέσα στην αρχική πηγή των οδυνηρών συναισθημάτων του. Ωστόσο, αν δεν το πράξει, ίσως να μην επουλώσει ποτέ τις πληγές του επηρεάζοντας με αυτόν τον τρόπο και το παρόν του και τις σχέσεις του στο εδώ και τώρα. Το άτομο αισθάνεται πως κάτι το πυροδοτεί, πως δεν μπορεί να προχωρήσει, να συνδεθεί και αγαπήσει χωρίς φόβο.
Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που καθιστά το άτομο καθηλωμένο. Μια καλή αρχή για να μπορέσει κανείς να αναγνωρίσει ότι βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση, είναι ο εντοπισμός του μηχανισμού της προβολής στις συμπεριφορές του.
Η προβολή μπορεί να εμφανιστεί με κάποιους χαρακτηριστικούς τρόπους:
1. Αυτοδικαίωση
Η πεποίθηση ότι κάποιος έχει πάντα δίκιο και ότι οι άλλοι σφάλλουν. Το άτομο δείχνει με το δάχτυλο. Είναι επικριτικό και διδακτικό. Υιοθετεί εκφοβιστικούς τρόπους. Δεν υπάρχει χώρος για “ίσως”. Είναι είτε σωστό είτε λάθος, μαύρο ή άσπρο, καλό ή κακό.
2. Βαθιά αίσθηση πληγώματος και αδικίας
Το άτομο νιώθει σχεδόν προδομένο από τις σχέσεις του. Αναρωτιέται πώς τολμούν οι άλλοι να το πληγώνουν με αυτόν τον τρόπο; Ο πόνος βιώνεται έντονα τόσο ψυχικά, όσο και σωματικά. Είναι σαν η ζωτική σύνδεση με την αγάπη να έχει διακοπεί για πάντα.
3. Πανικός ή άγχος
Η διαφωνία ή η αντιπαράθεση μέσα στη σχέση κάνει το άτομο να αισθάνεται πανικοβλημένο και ανήσυχο, σαν να δίνει μια μάχη ζωής ή θανάτου. Υπάρχει η αίσθηση ότι η σύγκρουση πρέπει να επιλυθεί τώρα. Δεν υπάρχει ψυχραιμία. Αυτό είναι μια σοβαρή ένδειξη πως ένας παρελθοντικός τραυματισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην τρέχουσα κατάσταση.
Λάβετε σοβαρά υπόψη ότι κανένα από τα παραπάνω δεν αποτελεί δικαιολογία για κακοποίηση σε μια σχέση. Εάν βρεθείτε σε μια κατάσταση που θέτει σε κίνδυνο την ευημερία σας, σας παροτρύνουμε να ζητήσετε κατάλληλη επαγγελματική βοήθεια.
Η προβολή εμποδίζει μια πραγματική σύνδεση. Οι σχέσεις δεν είναι μονόπλευρες. Η σύγκρουση δεν είναι πάντα λάθος ενός ατόμου.
Οι σχέσεις είναι δυναμικές, το κάθε μέλος της σχέσης έχει έναν ρόλο σε αυτή τη δυναμική που δε θα μπορέσει να ανακαλύψει, αν κατηγορεί τους άλλους για όσα συμβαίνουν.
Η προβολή είναι μέρος μιας δυναμικής σχέσεων που ονομάζονται «συγχωνευτικές».
Στις συγχωνευτικές σχέσεις μπορεί να φαίνεται ότι αγαπάτε ή νοιάζεστε ο ένας τον άλλον, κάνετε πράγματα μαζί ή μοιράζεστε ένα σπίτι και μπορεί ακόμη και να δεσμευτείτε να είστε μονογαμικοί.
Αλλά αυτό που λείπει από μία τέτοιου είδους σχέση είναι η αρμονία. Αντιθέτως υπάρχει υπερεμπλοκή, πολλή προβολή και επίρριψη ευθυνών. Στην πραγματικότητα, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο μηχανισμός της προβολής είναι η κύρια αιτία απώλειας της ζωτικότητας και της ενέργειας σε μια σχέση συγχωνευτική.
Όταν δύο άνθρωποι ασυνείδητα πυροδοτούν ο ένας στον άλλον το ξύπνημα παλιών τραυμάτων, δημιουργούν μια κατάσταση γεμάτη ενοχές, αλληλοκατηγορίες και συγκρούσεις – το αντίθετο μιας αρμονικής σχέσης.
Η αναγνώριση τον τρόπων που το παρελθόν επηρεάζει τη ζωή στο σήμερα είναι ένας δρόμος αυτογνωσίας. Μόνο τότε η καρδιά απελευθερώνεται από τα δεσμά και η απεριόριστη, αρμονική αγάπη γίνεται δυνατή.
