του Γιάννη Παναγόπουλου //

Μια κατάλληλη λέξη μπορεί ν’ ανοίξει μια κουβέντα. Και ο ηθοποιός Στάθης Μαντζώρος μοιάζει να απολαμβάνει, πέρα από το προφανές, τους ρόλους που έχει υποστηρίξει στο θέατρο, κάθε κατάλληλη λέξη μιας συζήτησης που απλώνεται, στην αξία του θεάτρου στη ζωή του, στην κοινωνία, στις μικρές και μεγάλες πραγματικότητες ή τις προκλήσεις που ανοίγονται μπροστά μας. Αυτή την περίοδο ο ηθοποιός υποδύεται τον ρόλο του Στέφανου Δέλτα στην παράσταση “Ιστορία χωρίς όνομα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. H παράσταση καταπιάνεται με τον θυελλώδη έρωτα ανάμεσα στον Ίωνα Δραγούμη και την Πηνελόπη Δέλτα. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Κώστας Γάκης, σε μια θεατρική διασκευή του βραβευμένου με τρία βραβεία κοινού βιβλίου του Στέφανου Δάνδολου «Ιστορία χωρίς όνομα» από τις εκδόσεις “Ψυχογιός”.

-Διαβάζοντας, πρώτη φορά, το κείμενο του Στέφανου Δάνδολου ποια ήταν η πρώτη σκέψη που πέρασε από το μυαλό σου;

Αντιλήφθηκα, εξαρχής, ότι θα ακολουθήσει μια ιστορία που δύσκολα αποδίδεται με λέξεις, χωρίς αρχή και τέλος όπως κάθε ανεκπλήρωτος έρωτας, μια ιστορία όντως χωρίς όνομα. Το σενάριο αποτυπώνει μεγαλοπρεπώς τη δύναμη του έρωτα, τις επιπτώσεις του στην ψυχοσύνθεση των ανθρώπων και το μέγεθος της επιρροής του στη μετέπειτα πορεία του. Ο συγγραφέας, με την απαράμιλλη πένα του, χρωματίζει συναισθηματικά το κείμενό του και φέρνει στην επιφάνεια τα βαθιά ανθρώπινα ένστικτα, εύστοχα, οικεία και τρυφερά. Καταφέρνει να σε παρασύρει με τόλμη σε ένα μαγικό ταξίδι αισθήσεων και σε παροτρύνει να περιηγηθείς, αθώα και βασανιστικά παράλληλα, στα κρυφά μονοπάτια του έρωτα. Εκεί που οι αναστολές εκμηδενίζονται, το σύστημα ισορροπίας του ανθρώπου ταλαντεύεται και οι προσδοκίες κατέχουν ευνοϊκότερη θέση από την πραγματικότητα και τα όνειρα. Η ταύτιση με τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων του έργου και τα σκοτεινά τους πάθη, μόνο απόλυτη θα μπορούσε να αποβεί, υπό τη μεγαλειώδη και ανθρώπινη γραφή του Στέφανου Δάνδολου.

-Κάθε συγγραφικό κείμενο περιέχει στοιχειά θεάτρου εντός του;

Στα συγγραφικά κείμενα ενσωματώνονται, συνήθως, στοιχεία θεάτρου τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να συνθέσουν έναν ξεχωριστό κόσμο. Σε αυτό πλέον το πεδίο, το θεατρικό, οι χαρακτήρες του έργου επιδέχονται λεπτομερέστερης ανάλυσης και οι ηθοποιοί ενσαρκώνουν τους ρόλους, αφού πρωτίστως έχουν αναλύσει αυτό που τους συμβαίνει. Ο τρόπος που ο ήρωας εντάσσεται στο συμβάν είναι ανάγλυφος και η ταυτότητα του ρόλου επισφραγίζεται με στοιχεία που φέρει η φαρέτρα του κάθε ηθοποιού. Σε ένα θεατρικό έργο είθισται, σε συνθήκες πιο συμπυκνωμένες και αφαιρετικές, οι λέξεις να αποκτούν δύναμη και τα συναισθήματα να ζωντανεύουν παίρνοντας τη μορφή λέξεων. Αναμφισβήτητα, ο τρόπος γραφής ενός συγγραφικού έργου καθορίζει το θεατρικό προνόμιο, ως χώρο έμπνευσης και προσωπικής κατάθεσης, τόσο αυτών που επιμελήθηκαν τη θεατρική διασκευή, στην περίπτωσή μας της Ανθής Φουντάς και του Κώστα Γάκη που διασφάλισαν μοναδικά με την προσέγγισή τους την αρτιότητα του αποτελέσματος, όσο και όλων των συντελεστών που συντονίζονται στις ίδιες συχνότητες του πάθους και της ομαδικής αρμονίας.

-Τι το ξεχωριστό υπήρξε στον θυελλώδη έρωτα ανάμεσα στη Πηνελόπη Δέλτα και τον Ίωνα Δραγούμη;

Ήταν ασυμβίβαστος, σκληρός και αδιαπραγμάτευτος. Η εμπλοκή των ηρώων του στη διαδικασία της αυτοεκπλήρωσής τους και στην ικανοποίηση των προσδοκιών τους ήταν ολοκληρωτική. Δεν υπήρξαν παύσεις εκλογίκευσης, δεν υπήρχαν αναστολές και φραγμοί, δεν υπήρχαν περιθώρια αναβολής ή ακύρωσης της ύπαρξής του. Είχαν μετουσιώσει τον έρωτα στο απόλυτο τρόπαιο της ζωής τους, χωρίς καμία αναγνώριση της συναισθηματικής ανεπάρκειας που τελικά τους παρείχε και της εξάντλησης των ψυχικών αποθεμάτων που τους προκαλούσε. Ήταν με λίγα λόγια αδιάλλακτος, αιμοβόρος και μονόδρομος.

-Ο ρόλος σου στην παράσταση ποιος είναι;

Ενσαρκώνω τον ρόλο του συζύγου της Πηνελόπης Δέλτα, του Στέφανου Δέλτα. Επιχειρηματίας και δημοτικιστής της εποχής του, παντρεύτηκε την Πηνελόπη στα πλαίσια συμμαχιών που εφάρμοζε ο πατέρας της, Εμμανουήλ Μπενάκης. Ένας ρόλος δυνατός και καθοριστικός στην εξέλιξη της ιστορίας που αποτελεί σύμβολο της πίστης και της αδιαπραγμάτευτης διεκδίκησης των κεκτημένων, των αξιών και του ήθους. Ο Στέφανος είναι η εσωτερική φωνή όλων που μάχεται να αφυπνίσει τις ανθρώπινες συνειδήσεις από το λήθαργο που έχουν πέσει και να ανατρέψει μια πορεία ζωής χωρίς καμία ευοίωνη προοπτική. Επίσης, σε μια μικρή έγχρωμη νότα του σεναρίου υποδύομαι τον Ηλία, ένα μικρό αθώο παιδί που επιζητά με τον τρόπο του, τη δική του αυτοεκπλήρωση. Μια σύντομη συνάντηση με την Πηνελόπη, ένα διάλειμμα χαράς και η αγωνία για λίγα γλυκά της λόγια. Υπενθυμίζει το αίσθημα της ικανοποίησης και της ηρεμίας, σε ένα σκοτεινό κοινωνικό κλίμα και σε μια πολιτική συνθήκη που έχει επιφέρει πανικό, φόβο και απογοήτευση.

-Ο έρωτας ανάμεσα στην Πηνελόπη Δέλτα και τον Ίωνα Δραγούμη δεν είχε ευτυχές τέλος. Γιατί;

Ο έρωτας δεν είναι μαθηματική εξίσωση που με την επίλυσή της ευτυχεί κανείς. Δεν λύνεται και δεν αναλύεται ο έρωτας. Το απωθημένο αντικείμενο του πόθου, συνήθως αν δεν κατακτηθεί, οδηγεί στην αυτοκαταστροφή. Είναι κατακτητής, ανεξάρτητος και αγενής ο έρωτας, χωρίς ίχνος δισταγμού και δειλίας. Ο δικός τους είχε παράλογες πεποιθήσεις. Στηρίζονταν στον φόβο της εγκατάλειψης που στο τέλος τους αιχμαλώτισε.

-Πόσο απέχει η θεατρική σκηνή της Αθήνας από την τηλεοπτική ελληνική πραγματικότητα; Και στις δύο περιπτώσεις ηθοποιοί πρωταγωνιστούν.

Η τηλεόραση αποτελεί ένα μέσο που μπορεί να αναδείξει ταλέντα, ηθοποιούς, μουσικούς και κάθε λογής προσωπικότητες. Αποτελεί μια ευκαιρία που με σωστή διαχείριση μπορεί να αποδώσει και να φανεί ευεργετική στην πορεία ενός ηθοποιού. Εμπερικλείει μέσα της κάτι το εφήμερο, δε σημαίνει απαραίτητα όμως ότι αυτό είναι αποτρεπτικό και μεμπτό. Η θεατρική πορεία ενός ηθοποιού εκτιμώ ότι αποτελεί πιο στέρεο οικοδόμημα. Χτίζει την προσωπικότητα και το ήθος του ηθοποιού, διαχρονικά και αναλλοίωτα, μέσω της μνήμης και της αίσθησης. Ο συνδυασμός και των δύο και όταν οι συμμετοχές των ηθοποιών γίνονται με φειδώ και συνείδηση, μπορούν να συνθέσουν απόλυτα το μοναδικό προφίλ ενός ηθοποιού. Θα πρέπει ο καθένας μας να δοκιμάζει τον εαυτό του σε όλες τις συνθήκες, θέατρο, τηλεόραση και κινηματογράφο, για να καταφέρει να βρεθεί στη θέση σοβαρής αυτοαξιολόγησης και για να έχει τη δυνατότητα, εν συνέχεια, να εξελιχθεί και να ξεπεράσει τα φράγματα της υποκριτικής του ικανότητας, με τόλμη και δυναμικότητα.

•//Η ενσάρκωση ενός ρόλου αποτελεί μορφή τέχνης και η τέχνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης έκφρασης και δημιουργίας. Ενώ η εκτέλεση ενός ρόλου αποτελεί προσωπική υπόθεση του ηθοποιού, δεν θα μπορούσε η τέχνη να λειτουργήσει ευεργετικά στο κοινωνικό σύνολο, χωρίς τη συμμετοχή των θεατών. Η αλληλουχία αυτή και μόνο προσδίδει την έννοια της υπηρεσίας στην ενσάρκωση ενός ρόλου//

-Πόσο ρόλος είναι η ζωή σου;

Αναμφισβήτητα όλοι αναλαμβάνουμε ρόλους στη ζωή μας. Η συμπεριφορά μας και τα συναισθήματά μας διαμορφώνουν τους ρόλους μας. Η κάθε σχέση που αναπτύσσουμε, οι ευθύνες μας στον εαυτό μας και στους άλλους, ο τρόπος επικοινωνίας μας, οι κανόνες και απαγορεύσεις που θέτουμε στη ζωή μας, όλο αυτό το μίγμα συνθέτει τους ρόλους μας. Η ζωή μας, άλλωστε, αποτελεί μια θεατρική σκηνή και υποδυόμαστε καθημερινά αναρίθμητους ρόλους, κάποιους ως πρωταγωνιστές και κάποιους ως κομπάρσοι. Σημασία έχει οι ρόλοι μας να είναι καθαροί, ευδιάκριτοι και κυρίως δικοί μας.

-Και μετά τις παραστάσεις “Ιστορία Χωρίς Όνομα” τι;

Θα έχω την τιμή να συνεργαστώ με τις κυρίες Στεφανία Γουλιώτη και Λουκία Μιχαλοπούλου στο θεατρικό έργο με τίτλο «Μαρία Στιούαρτ», στον ρόλο του Λέστερ. Τη σκηνοθεσία του έργου θα αναλάβει η Μαρλέν Καμίνσκ και το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να το παρακολουθήσει, το δεύτερο μισό της χειμερινής σεζόν, στο Ίδρυμα Κακογιάννης.

-Ο ρόλος -είτε θεατρικός, είτε τηλεοπτικός, είτε κινηματογραφικός- είναι υπηρεσία; Συμφωνείς με τις λέξεις – τη φράση “υπηρετώ το ρόλο μου”;

Η ενσάρκωση ενός ρόλου αποτελεί μορφή τέχνης και η τέχνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης έκφρασης και δημιουργίας. Ενώ η εκτέλεση ενός ρόλου αποτελεί προσωπική υπόθεση του ηθοποιού, δεν θα μπορούσε η τέχνη να λειτουργήσει ευεργετικά στο κοινωνικό σύνολο, χωρίς τη συμμετοχή των θεατών. Η αλληλουχία αυτή και μόνο προσδίδει την έννοια της υπηρεσίας στην ενσάρκωση ενός ρόλου. Πρόκειται όντως για την προσφορά ενός έργου, μιας πράξης με συγκεκριμένους σκοπούς. Πέραν του ψυχαγωγικού του στόχου, η τέχνη οξύνει την ευαισθησία του κόσμου, την κριτική του ικανότητα, την αισθητική του και την ενσυναίσθησή του. Αποτελεί, σαφώς, ο θεατρικός ρόλος μια υπηρεσία κοινού, καθώς υπάρχουν νόρμες που διέπουν αυτό το μοίρασμα εμπειρίας, αυτή την ανταποδοτική ενέργεια μεταξύ ηθοποιού και θεατή και δεν πρόκειται για μια ασύδοτη και χωρίς προγραμματισμό τέλεση πραγμάτων.

-Τι είναι νέο στο θέατρο;

Προσωπικά αντιλαμβάνομαι ως νέο ό,τι υπακούει στο κάλεσμα της σύγχρονης εποχής και δεν ακολουθεί μια αυστηρά δογματική παραδοχή του παρελθόντος. Η σύγχρονη θεατρική πράξη λαμβάνει άλλες διαστάσεις, προκαλώντας και υπερβαίνοντας τα συμβατικά της όρια, όταν χτυπά στον παλμό τού σήμερα και όταν ακολουθεί τα σύγχρονα πρότυπά του. Μέσα στα παραπάνω πλαίσια, αναντίρρητα, γεννιέται η αναγκαιότητα μιας νέας μορφής θεάματος που τολμά στην παραγωγή ενός διαλόγου γεμάτου κραδασμούς και ανατροπές που επαναπροσδιορίζουν και εμπλουτίζουν την πολυσύνθετη διαδικασία επικοινωνίας μεταξύ ηθοποιού και θεατή. Αυτή η νεοσύστατη παρατήρηση των πραγμάτων μοιραία επηρεάζει τον τρόπο που ο ηθοποιός αναπαράγει τα συναισθήματά του και κατ’ επέκταση το ύφος και την αισθητική μιας παράστασης. Πρόκειται, επί της ουσίας, για ένα θέατρο ευαίσθητο στα μηνύματα των καιρών και εξαιρετικά διαθέσιμο στην ανατροπή τους. Η όποια συμμετοχή στο θεατρικό γίγνεσθαι αυτής της μορφής, μπορεί να αποτελέσει πρόβα και έμπρακτη δοκιμή των συμμετεχόντων για τις όποιες κοινωνικές και πολιτικές τους δράσεις, εκτός του θεάτρου.

•Τον θυελλώδη έρωτα του Ίωνα Δραγούμη και της Πηνελόπης Δέλτα θα μεταφέρει στη σκηνή φέτος το χειμώνα ο Κώστας Γάκης, σε μια θεατρική διασκευή του βραβευμένου με τρία βραβεία κοινού βιβλίου του Στέφανου Δάνδολου «Ιστορία χωρίς όνομα» από τις εκδόσεις “Ψυχογιός”.

Τον εμβληματικό και για πολλούς αμφιλεγόμενο διπλωμάτη, λόγιο και πολιτικό Ίωνα Δραγούμη θα ενσαρκώσει επί σκηνής, ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της γενιάς του, ο Τάσος Νούσιας, ενώ η εξαιρετική Μπέτυ Λιβανού και η αποκαλυπτική Μαρία Παπαφωτίου θα μοιραστούν δύο διαφορετικές εποχές της σπουδαίας συγγραφέως και ιστορικής προσωπικότητας, Πηνελόπης Δέλτα.

Ιούνιος 1908 – Βιέννη/ Ο Ίων Δραγούμης βρίσκεται παρών στην πλέον καθοριστική απόφαση που παίρνει για τη ζωή της η Πηνελόπη Δέλτα.

Απρίλιος 1941 – Κηφισιά/ Ο Ίων Δραγούμης απών από τη ζωή της Πηνελόπης Δέλτα, αλλά πιο παρών από ποτέ.

Ίων Δραγούμης και Πηνελόπη Δέλτα. Μια ψυχή χωρισμένη σε δύο σώματα. Ένας θαμμένος πόνος που δεν εκτονώθηκε ποτέ. Δύο λυγμοί που συνορεύουν. Ο έρωτας και η πατρίδα. Μια ιστορία ηδονής και οδύνης. Ο εμβληματικός διπλωμάτης και η σπουδαία συγγραφέας σε μια νοερή ζωή επιθυμίας, ονείρων, υψηλών ιδανικών, υψηλών δεσμεύσεων, υψηλών οραμάτων.

Συντελεστές:

Συγγραφέας του έργου «Ιστορία χωρίς Όνομα»: Στέφανος Δάνδολος
Θεατρική Διασκευή: Ανθή Φουντά – Κώστας Γάκης
Σκηνοθεσία: Κώστας Γάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Ηair and makeup artist: ΆνναΜαρίαΠροκοπίδου
Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσα – Φαίη Κοσμίδου
Φωτογράφιση: Σταύρος Χαμπάκης
Promo Video: Γιώργος Γεωργόπουλος
Μουσική εκτέλεση: Μιχάλης Κωτσόγιαννης

Παίζουν:
Ίωνας Δραγούμης: Τάσος Νούσιας
Πηνελόπη Δέλτα: Μπέτυ Λιβανού
Νεαρή Πηνελόπη Δέλτα: Μαρία Παπαφωτίου
Στέφανος Δέλτα: Στάθης Μαντζώρος
Γιατρός Φρίντμαν: Αργύρης Γκαγκάνης
Γραμματέας Γιατρού: Στέλιος Γιαννακός
Μαριάνθη: Ανθή Φουντά

Μουσική εκτέλεση: Μιχάλης Κωτσόγιαννης
Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Διακουμοπούλου
Προβολή & Επικοινωνία Παραγωγής: Ίρια Κατσαντώνη
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: Performing arts & entertainment
Πρώτη παράσταση: Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2020

ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ
Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων:
Τετάρτη – Πέμπτη – Παρασκευή στις 20.30
Σάββατο και Κυριακή στις 18.00
Από το Σάββατο 22/02/2020 έως το Σάββατο 11/04/2020 & βραδινή παράσταση στις 21:00

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Κεντρικό τμήμα: 25€, 22€ μειωμένο Πλαϊνα τμήματα: 20€, 17€ μειωμένο (*)Το μειωμένο εισιτήριο αφορά στις κατηγορίες: Μαθητικό / Φοιτητικό / Νεανικό (έως 26 χρονών) / Κάτοχοι Κάρτας Πολυτέκνων (ΑΣΠΕ) & Ευρωπαϊκής Κάρτας Νέων / Κάτοχοι Κάρτας Ανέργων (ΟΑΕΔ) / ΑμΕΑ/ Κάτοχοι Κάρτας Πολιτισμού / Κάτοχοι Κάρτας Club IFA (Γαλλικού Ινστιτούτου) / Κάτοχοι Κάρτας ΙΤΙ (ΕΚΔΙΘ) / Κάτοχοι Κάρτας Συλλόγου Διοικητικού Προσωπικού Ακαδημίας Αθηνών / Κάτοχοι Κάρτας ΟΛΜΕ / ΟΙΕΛΕ / άνω των 65 / ομάδες άνω των 10 ατόμων.