Από την Αντιγόνη Καράλη //
Τρεις γενιές ηθοποιών, τρία κρατικά θέατρα, σε μία από τις δημοφιλέστερες τραγωδίες, την «Αντιγόνη».
Ο Στάθης Λιβαθινός επέλεξε το κορυφαίο έργο του Σοφοκλή με τη σκέψη να συνδυάσει την παρουσίασή του με τη συνύπαρξη στη σκηνή διαφορετικών γενιών ηθοποιών. Η παράσταση, που παρουσιάζεται στη νέα μετάφραση του Δημήτρη Μαρωνίτη και είναι αφιερωμένη στη μνήμη του, ανεβαίνει σήμερα και αύριο στην Επίδαυρο. Πρόκειται για την πρώτη συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας και τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου.
Η «Αντιγόνη» στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή σφραγίζει τον μύθο των Λαβδακιδών, δέκα και πλέον χρόνια πριν από τη διδασκαλία του «Οιδίποδα Τυράννου» (μεταξύ 429 και 425 π.Χ.) και κάπου εξήντα χρόνια προτού ο Σοφοκλής ολοκληρώσει τη σύνταξη του «Οιδίποδα επί Κολωνώ». Πρόκειται για εντυπωσιακή ανακολουθία μεταξύ μυθολογικού και παραστασιακού χρόνου, που ενισχύει την τραγική ειρωνεία του έργου: ενώ δηλαδή παραστασιακά η προκειμένη τραγωδία ανοίγει τον θηβαϊκό κύκλο των τριών σωζόμενων τραγωδιών του Σοφοκλή, μυθολογικά τον κλείνει και τον αποστάζει. «Η Αντιγόνη είναι, πάνω απ΄ όλα, άνθρωπος. Το ότι έγινε ηρωίδα εκ των υστέρων στα μάτια του κόσμου είναι κάτι άλλο. Συμβολίζει τον άνθρωπο που δοκιμάζεται απίστευτα, που πιστεύει και τον άνθρωπο που παρόλο που μπορεί να δρα παρορμητικά, είναι ικανός να αναλάβει το κόστος της απόφασής του.
Είναι σταθερή, έχει αξίες, είναι αξία η ίδια. Συμβολίζει την αγάπη» σύμφωνα με την 25χρονη Αναστασία-Ραφαέλα Κονίδη, η οποία υποδύεται την ηρωίδα, στην πρώτη της επαφή με το αρχαίο δράμα και το αργολικό θέατρο. Θα μπορούσε να «υπάρχει και σήμερα, υπό άλλες συνθήκες, με άλλα επιχειρήματα, αλλά σίγουρα υπάρχουν Αντιγόνες σήμερα. Η ηρωίδα αυτή είναι ζωντανή. Η Αντιγόνη φτιάχνεται. Δεν ξεκινάει με ένα λάβαρο στο χέρι και αποφασισμένη ότι θα κερδίσει ή θα χάσει. Πράττει όπως αισθάνεται εκείνη τη στιγμή, με όποιο κόστος. Αλλά εάν θα το αναλάβει αυτό το κόστος κρίνεται στη σκηνή με τον Κρέοντα, την Ισμήνη. Ναι, θα μπορούσε και την τελευταία στιγμή ακόμη να πει ”μετάνιωσα”. Αλλά δεν το κάνει».
Η τραγωδία παρουσιάστηκε πιθανότατα στα Μεγάλα Διονύσια του 441 π.Χ. και γράφτηκε από τον Σοφοκλή σαν αντίδραση για την εξορία του Θεμιστοκλή, του νικητή της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας. Στο έργο αυτό, ένα από τα αρτιότερα της αρχαίας ελληνικής δραματουργίας, η θεματική της σύγκρουσης μεταξύ των νόμων της ηθικής και των νόμων της πολιτείας φτάνει στην κορύφωσή της, με τους δύο ήρωες να επαληθεύουν την τραγική τους υπόσταση, κρατώντας, μέχρι τέλους, τη θέση στην οποία τους έφερε η μοίρα. Σύμφωνα με την υπόθεση, η σύγκρουση μεταξύ των δύο γιων του Οιδίποδα, Πολυνείκη και Ετεοκλή, για τον θρόνο της Θήβας έχει τελειώσει.
Τα δύο αδέλφια βρίσκονται νεκρά στο πεδίο της μάχης. Ο Κρέων, ο νέος βασιλιάς της Θήβας, έχει δώσει διαταγή να παραμείνει άταφος ο Πολυνείκης, που πολέμησε ενάντια στην πατρίδα του. Ομως η αδελφή του νεκρού, Αντιγόνη, αποφασίζει να τον τιμήσει με την πρέπουσα ταφή. Συλλαμβάνεται και οδηγείται στον Κρέοντα, που, τηρώντας τους νόμους, την καταδικάζει σε θάνατο. Ο βασιλιάς παραμένει αμετάπειστος ακόμη και μετά την παρέμβαση του γιου του, Αίμονα, και διατάζει να θαφτεί η Αντιγόνη ζωντανή σε μια σπηλιά.
Ωστόσο, τα δεινά που έχει προβλέψει ο μάντης Τειρεσίας δεν θα αργήσουν να γίνουν πραγματικότητα. Η καθυστερημένη υπαναχώρηση του βασιλιά δεν θα προλάβει την καταστροφή. Η Αντιγόνη έχει απαγχονιστεί μέσα στη φυλακή της, ο Αίμονας έχει αυτοκτονήσει και η Ευρυδίκη, γυναίκα του Κρέοντα, ακολουθεί τον γιο της στον θάνατο.
Παίζουν: Μπέτυ Αρβανίτη, Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Κώστας Καστανάς, Αντώνης Κατσαρής, Αναστασία-Ραφαέλα Κονίδη, Μαρία Κωνσταντά, Δημήτρης Λιγνάδης, Βασίλης Μαγουλιώτης, Νίκος Μπουσδούκος, Αστέρης Πελτέκης, Μαρία Σκούντζου, Ευτυχία Σπυριδάκη, Λυδία Τζανουδάκη, Στέλα Φυρογένη, Αντωνία Χαραλάμπους, Γιάννης Χαρίσης.
Πηγή: www.ethnos.gr
