Από την bitchάρα (τη γυναίκα που λάτρεψε το δεύτερο). //
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για έναν επαναστάτη είναι να ενσωματωθεί στην εξουσία – ας θέλει να λέγεται και επαναστατική. Κατά τον μέγα Βλαδίμηρο (Μαγιακόφσκι) «η επανάσταση δεν είναι σταθμός, είναι δρόμος». Και όποιος δεν το έχει καταλάβει, κινδυνεύει να γευματίζει χρησιμοποιώντας το μαχαίρι σαν πηρούνι, και να δέχεται την αβρή «διόρθωση» της βασιλίσσης, όπως ο παλιός εκείνος αγωνιστής του 21: «θα κοπείτε στρατηγέ μου» του είπε κι εκείνος ανταπάντησε: «μη στενοχωριέσαι κυρά βασίλισσα, προσέχω». Εδώ πέφτει το πνιχτό γέλιο με σημασία, από όσους αναζητούν πίσω από το ανέκδοτο τους καλούς τρόπους. Μπορεί να πέσει όμως και το δάκρυ, από όσους αναρωτιούνται τι γυρεύει η αλεπού στο παζάρι, ο ήρωας του Μολιέρου στη γαλέρα και ο αγωνιστής στα βασιλικά τραπέζια.
Διότι, όπως συνήθως συμβαίνει, πολλοί αγωνιστές βλέπουν να καταλαμβάνονται οι θέσεις από άκαπνους. Μόνο και μόνο επειδή είχαν «τρόπους» – ίσως όχι μονάχα συμπεριφοράς.
Το θέμα είναι τι κάνεις μόλις το συνειδητοποιείς. Αναρωτιέσαι στην αρχή, μήπως φταις εσύ. Μήπως ξεμάκρυνες από τον στόχο. Μήπως είσαι υπερβολικά βιαστικός. Δίνεις το πλεονέκτημα της αμφιβολίας. Και όχι μόνο μια φορά. Όμως, είτε επειδή μένει αμετακίνητος κάποιος από τους δύο, είτε επειδή μετακινείται, είτε επειδή και οι δύο κάνετε το ένα ή το άλλο ταυτοχρόνως, απομακρύνεστε ολοένα περισσότερο. Η συνήθεια μπορεί να σας κρατήσει για λίγο αδρανείς. Έπειτα, απαιτούνται αντιδράσεις.
Έτσι κάπως θα έγινε και με τη συντακτική ομάδα που έβγαζε τα «Ενθέματα» στην Αυγή τα τελευταία χρόνια (Μάνος Αυγερίδης, Μαρία Καλαντζοπούλου, Ιωάννα Μεϊτάνη και Στρατής Μπουρνάζος, που ήταν και ο επιμελητής) και αποφάσισε να αποχαιρετίσει τους αναγνώστες. Όπως διευκρινίζουν, «τα Ενθέματα θα συνεχίσουν στην ‘Αυγή’, με άλλον επιμελητή και ομάδα. Ευχόμαστε καλή συνέχεια και κάθε επιτυχία.» Αν θα το έλεγα λαϊκά, «γι’ αυτό φεύγω απ’ τα όνειρά σου και καλή τύχη όπου κι αν πας».
Γιατί φεύγουν; «γιατί η καθεμιά και ο καθένας από εμάς με τον τρόπο του, και όλοι μαζί, νιώθουμε ότι δεν μπορούμε πια να συνεχίσουμε αυτό που κάναμε: ότι δεν έχουμε τη ζωτικότητα, την όρεξη, τη δύναμη να δημιουργούμε (τουλάχιστον με τον τρόπο που το επιχειρούσαμε στα «Ενθέματα») έναν χώρο όπου οι ιδέες και οι απόψεις συνυπάρχουν, αναπνέουν, συγκρούονται, και, μερικές φορές, συντίθενται. Μέσα στη δίνη του τελευταίου χρόνου, με τις σταθερές μας κλονισμένες και τις ισορροπίες ακόμα δυσκολότερες, η προσπάθειά μας, παρόλο που γινόταν ολοένα και πιο αγωνιώδης, έδειχνε στα μάτια μας όλο και πιο αναντίστοιχη ως προς το συλλογικό της αποτύπωμα».
Ο Στρατής Μπουρνάζος, νιώθει «πια πολύ μακριά από τον Σύριζα και την κυβέρνηση, πιστεύω ότι ο κορμός της πολιτικής τους είναι λάθος και – κάτι ακόμα πιο βαρύ – δεν νιώθω πλέον πολιτική εμπιστοσύνη απέναντί τους. Την ίδια στιγμή, ενώ είμαι βέβαιος για το λάθος, δεν ξέρω ποιο είναι το σωστό, τι θα έπρεπε να κάνει η κυβέρνηση.»
Και ο Κωστής Καρπόζηλος, σημειώνει: «Η σιωπή υπαγορεύεται από εκείνο το παλιό θεώρημα ότι η κριτική εξυπηρετεί, ‘ανεξάρτητα από τις προθέσεις της’ όπως θα έλεγαν οι καθοδηγητάδες, τον περίφημο μύλο της αντίδρασης (αλήθεια, δεν πρέπει και αυτός να εκσυγχρονιστεί κάποια στιγμή σε αναλογία με την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων;).
Η στάση αυτή έχει οδηγήσει σε κρίσιμες σιωπές που οδήγησαν με τη σειρά τους σε ιστορικά αδιέξοδα της Αριστεράς. Σήμερα, που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα ανάλογο αδιέξοδο, νομίζω ότι έχει μεγαλύτερη χρησιμότητα να πούμε αυτό που σκεφτόμαστε: Ο βασιλιάς είναι γυμνός!»
Έχοντας εργαστεί χρόνια σε κομματικό έντυπο, δεν θέλω να σκεφτώ πόσες στιγμές εντάσεων και αγωνίας μπορεί να υπήρξαν σε ένα τόσο εύθραυστο τομέα όπως οι Ιδέες. Μήπως και απόπειρες λογοκρισίας; Εύχομαι όχι. Ό,τι και να είναι, δεν μπορεί κανείς παρά να δώσει τα εύσημα στους συναδέλφους των «Ενθεμάτων» που το πάλεψαν, όταν όμως αισθάνθηκαν πως δεν είναι ό,τι ονειρευόντουσαν, αποχώρησαν αξιοπρεπώς. Χωρίς κορώνες, χωρίς πικρά λόγια. Τιμώντας αυτό που υπηρέτησαν.
Αυτό που έρχεται είναι πολύ σκοτεινό. Και δεν μιλώ για μια νέα διάσπαση, η οποία έτσι κι αλλιώς θα είναι η πολλοστή στην κατακερματισμένη Αριστερά. Για λόγους που δεν είναι της παρούσης, δεν είμαι υπέρ της άκριτης ενότητας. Το ζήτημα είναι πως ξεπεράσαμε πια ένα σημαντικό όριο. Αριστερά για την κυβέρνηση τέλος. Από εδώ και πέρα, τίποτα.
Αριστερά είμαστε εμείς. Και όχι όσοι συκοφαντούν την έννοια, τις ιδέες, τις θυσίες, ακόμα και το αίμα, ποδοπατώντας δικαιώματα και ελευθερίες, και προσβάλλοντας το ήθος της Αριστεράς. Γιατί αλλιώς, είναι σαν Εκείνοι να πολέμησαν και να έπεσαν «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη».
