Από την Αγγελική Κώττη //
Αύριο θα έκλεινε τα 104 και θα το γιόρταζε, καθώς ήταν ακμαιότατος. Σήμερα όμως, πρόλαβε ο θάνατος. Ο ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Ι. Δεσποτόπουλος πέθανε πλήρης ημερών, με ζωή και σταδιοδρομία που ήταν εξαιρετικές. Στην Ελλάδα αφήνει πλούσια γραπτή κληρονομιά και μαζί αφήνει υπέροχες υποθήκες για τους νεώτερους.
Ο Κ. Δεσποτόπουλος είχε γεννηθεί στις 8 Φεβρουαρίου του 1913 στη Σμύρνη. Την πόλη που ο αρχαίος γεωγράφος Στράβων ονόμαζε «καλλίστη πασών» και οι νεώτεροι περιηγητές «Παρίσι της Ανατολής». Κατά τον ίδιο, «η Σμύρνη συνεδύαζε ομορφιά τοπίου γύρω της και μια ιστορική παράδοση εμπνευστική των κατοίκων της σε ηθικότητα, εργατικότητα και ανθρώπινη αλληλεγγύη» όπως έλεγε σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό «Νέα Πολιτική».
Εζησε τα παιδικά του χρόνια με το μεγαλείο της Σμύρνης και, μετά την καταστροφή, με την ανάμνησή της. Παρότι πρόσφυγας, διακρίθηκε στο σχολείο και τέλειωσε με άριστα το Πρώτο Γυμνάσιο Αθηνών. Ακολούθησε η Νομική Σχολή και το διδακτορικό του, κι αυτό με άριστα – αν υπήρχε άριστα με τόνο θα το είχε πάρει.
«Έζησα χωρίς πλούτο, αλλά σε ένα περιβάλλον κοινωνικό, το καλύτερο της Ελλάδος» έλεγε σε άλλο σημείο της συνέντευξης. Ευτύχησα να έχω γνωρίμους και φίλους τους εκλεκτώτερους Έλληνες της εποχής, μεταξύ άλλων τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο, πρωθυπουργό και διανοούμενο, τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, μετέπειτα πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο, τον σημαντικώτερο φιλόσοφο της εποχής. Είχα την ευτυχία πολλοί μαθητές μου να διακριθούν, να γίνουν καθηγητές στα πανεπιστήμια, να γίνουν υπουργοί, να γίνουνε λειτουργοί της κοινωνίας.»
Τελευταίο έργο του που εκδόθηκε ήταν οι «Αναπολήσεις» από τις εκδόσεις Παπαζήση, ένα τρίτομο με εξιστόρηση της ζωής του και της ζωής της Ελλάδας. Οι δυο ζωές συνδυάστηκαν ολόκληρο τον 20ό αιώνα.
Εξελέγη καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ έχει διδάξει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και στο πανεπιστήμιο Νανσύ στη Γαλλία. Στη διάρκεια της Κατοχής υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ. Το 1945 ανέλαβε την προεδρία του Ελληνοσοβιετικού Συνδέσμου Νέων, με αποτέλεσμα το 1947 να απολυθεί από τη θέση του στο πανεπιστήμιο και να εκτοπιστεί στην Μακρόνησο, όπου παρέμεινε μέχρι το 1950.
Το 1989 ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του Υπουργείου Παιδείας στην κυβέρνηση Γρίβα και το 1990 στην κυβέρνηση Ζολώτα. Το 1984 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας το 1993 ανέλαβε πρόεδρος. Το 1990 είχε προταθεί από τον Ενιαίο Συνασπισμό (όπου μετείχε και το ΚΚΕ) για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Επίσης ήταν επίτιμος πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και μέλος διαφόρων ξένων ακαδημιών. Έχει εκδώσει πάνω από 30 βιβλία σχετικά με φιλοσοφικά και ιστορικά θέματα.
