Του Γιάννη Παναγόπουλου //

Ο Θανάσης Μουτσόπουλος* είναι αναπληρωτής καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης και της Θεωρίας του Πολιτισμού. Του κάναμε μια ερώτηση. Αντέχει να συνοψίσει ολόκληρη συνέντευξη μαζί του.

-Ποια η σχέση ποπ κουλτούρας και πολιτικής στην Ελλάδα του 21ου αιώνα;

-Αν φέρουμε στο μυαλό μας μια (τελείως) διαφορετική εποχή γι’ αυτή τη χώρα, τη δεκαετία του ’70 (αλλά και ακόμη την προηγούμενη δεκαετία), τότε όλα έμοιαζαν ξεκάθαρα. Το στρατευμένο πολιτικό τραγούδι κυριαρχούσε στις προτιμήσεις μεγάλου μέρους του κοινού. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία στις αρχές της επόμενης δεκαετίας έφερε ένα τέλος σ’ αυτή την εποχή και άνοιξε τους ορίζοντες στο φαινόμενο του λάιφσταιλ που θα ερχόταν στο τέλος της ίδιας δεκαετίας. Φυσικά, τις ίδιες ακριβώς περιόδους, άλλες – πιο underground – μορφές έκφρασης έδωσαν διαφορετικές εκδοχές του πολιτικού, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το αναρχο-punk της δεκαετίας του ΄80. Σήμερα, παρά την παρατεταμένη οικονομική και κοινωνική κρίση, την έξαρση του μεταναστευτικού και ένα εφήμερο (;) φλερτ των καθεστωτικών εικαστικών τεχνών με το απροσδιόριστα “πολιτικό”, μοιάζει δυσδιάκριτη η παρουσία πολιτικών εκδοχών στη μαζική κουλτούρα. Για να συνέβαινε κάτι τέτοιο θα έπρεπε ίσως να οριστούν πρώτα οι ηττημένοι αυτής της σύρραξης. Ποιοι θα μπορούσαν να είναι αυτοί; Οι Λούμπεν (μπορεί να υπάρχουν τέτοιοι σήμερα;), η Εργατική Τάξη (επίσης πολύ δύσκολο να οριστεί μια τέτοια σε μια αποβιομηχανοποιημένη κοινωνία και, εσχάτως, χωρίς τον στυλοβάτη της οικονομίας της, την οικοδομή), η Νεολαία με το αβέβαιο μέλλον, οι μετανάστες πρώτης και δεύτερης γενιάς; Έχουν αυτές ή άλλες κοινωνικές ομάδες αυτή τη στιγμή τις πολιτισμικές τους διατυπώσεις; Φοβάμαι ότι παραβιάζω ανοιχτές θύρες λέγοντας ότι μόνο σε εκδοχές της τέχνης του δρόμου μπορώ να δω ψήγματα μιας κάποιας πολιτικής νύξης. Και, προφανώς, αναφέρομαι στις πιο παραβατικές εκδοχές της. Είναι ακόμη απροσδιόριστες αυτές οι νύξεις αλλά ίσως εκεί…