του Παύλου Θ. Κάγιου //
«Ο Ιρλανδός». Μέσα από τον «Ιρλανδό» ο Μάρτιν Σκορσέζε τολμάει να επιβεβαιώσει αυτό που σιγομουρμουρίζαμε χρόνια για να μη θεωρηθούμε ακραίαοι και υπερβολικά αντιαμερικάνοι : Πολιτική, συνδικαλιστική και οικονομική εξουσία σε αυτή τη χώρα της ελευθερίας, είναι έννοιες σφιχταγκαλιασμένες με τον υπόκοσμο και το οργανωμένο έγκλημα!
Μετρ των γκανγκστερικών ταινιών επί 50 χρόνια φιλμικής δημιουργίας θα μπορούσε, κάλλιστα, να χαρακτηριστεί ο Μάρτιν Σκορσέζε. Κι εδώ κάνει την επιτομή του είδους με ένα χορταστικό αλλά και σκεπτόμενο φιλμ βαρυφορτωμένο από τη πείρα των χρόνων του δημιουργού του πάνω στο είδος. Ταυτόχρονα, όμως, απλώνεται σαν αράχνη «του παλιού» σε όλα τα πλάνα του, η ίδια ατμόσφαιρα παλαιότερων ταινιών του Σκορσέζε.
•Σε πολλά σημεία της ταινίας, νιώθεις να αναδύεται μια κορεσμένη και επαναλαμβανόμενη αισθητική προσέγγιση τόσο στο θέμα όσο και στο είδους των γκανγκστερικών ταινιών. Όταν, μάλιστα, η διάρκεια της ταινίας φτάνει τις 3,5 ώρες, νιώθεις το χρόνο να μετράει εις βάρος της ταινίας… Εντύπωση, επίσης, προκαλεί το γεγονός πως δεν υπάρχει κανένας αξιόλογος γυναικείος στο καστ της ταινίας…
Αν σταθούμε στο καστ των ανδρών που ερμηνεύουν τους ρόλους, έχουμε λαμπερούς σταρ που έχουν θριαμβεύσει σε παλαιότερες ταινίες του Μάρτιν Σκορσέζε – Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ο Αλ Πατσίνο, Τζο Πέσι, Χάρβεϊ Καϊτέλ. Να αναφέρουμε πως όλοι τους καταφέρνουν όχι μόνο να μην επαναλαμβάνονται, αλλά να κάνουν και δυνατές ερμηνείες με πρώτο τον Αλ Πατσίνο. Η ιστορία της ταινίας, παρακολουθεί το οργανωμένο έγκλημα στη μεταπολεμική Αμερική, μέσα από τα μάτια του βετεράνου του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου Φρανκ Σίραν, ενός απατεώνα και εκτελεστή που συνεργάστηκε με διαβόητες μορφές του 20ού αιώνα. Καλύπτοντας διαφορετικές δεκαετίες, η ταινία παρουσιάζει ένα από τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια της Αμερικανικής Ιστορίας, την εξαφάνιση του θρυλικού -και αμφιλεγόμενου – ηγέτη του εργατικού συνδικάτου Τζίμι Χόφα. Και μας ταξιδεύει, φυσικά, στα μυστικά μονοπάτια του οργανωμένου εγκλήματος, τις εσωτερικές διαδικασίες, τις αντιπαλότητες και τις διασυνδέσεις του υπόκοσμου με τους πολιτικούς.
Για την ιστορία, ας δούμε τι λένε οι ίδιοι οι συντελεστές της ταινίας με πρώτο-πρώτο τον Μάρτιν Σκορσέζε που εξηγεί: «Προσπαθούσαμε να βρούμε κοινά projects που θα μπορούσαμε να κάνουμε αλλά και οι δυο μας βρεθήκαμε σε διαφορετικές κατευθύνσεις στις δουλειές και στις ζωές μας». Η παραγωγός Τζέιν Ρόζενθαλ (Ιστορίες του Μπρονξ, Ο Καθοδηγητής) λέει: «Αν ήταν να δουλέψει ο Μάρτιν με τον Ρόμπερτ ξανά μετά από καιρό, αυτό θα έπρεπε να είναι κάτι ξεχωριστό». Για την ακρίβεια, αυτό το «κάτι ξεχωριστό» το οποίο θα τους ενέπνεε για να ξαναενωθούν–και ουσιαστικά έγινε η βάση για τον «Ιρλανδό»-αρχικά τράβηξε την προσοχή του Ντε Νίρο το 2007. Είχε διαβάσει ένα βιβλίο με τον τίτλο «I Heard You Paint Houses» του Τσαρλς Μπραντ, το οποίο εξιστορούσε το βίο του εγκληματία Φρανκ Σίραν και τη μακροχρόνια σχέση του με το οργανωμένο έγκλημα.
Ο Ντε Νίρο πίστευε πως θα ήταν το ιδανικό project για τον ίδιο και για τον Σκορσέζε. «Είπα στο Μάρτιν να διαβάσει αυτό το βιβλίο γιατί έχει ακριβώς την ιστορία που θέλαμε να πούμε», λέει ο Ντε Νίρο.
•Το βιβλίο πραγματοποιεί μια λεπτομερή καταγραφή του οργανωμένου εγκλήματος και της τεράστιας διαφθοράς που έπληξε τη μεταπολεμική Αμερική όταν τα αφεντικά του υπόκοσμου πήραν ενεργό μέρος στα συνδικάτα, την κυβέρνηση και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ο Ντε Νίρο έδωσε το βιβλίο στον Σκορσέζε και εκείνος πείστηκε διαβάζοντας και μόνο την πρώτη σελίδα. Πάνω σε αυτό το βιβλίο στηρίχθηκε τελικά το φιλμ σε σενάριο που το έγραψε ο Στίβεν Ζάλιαν
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορσέζε
Παίζουν: Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Αλ Πατσίνο, Τζο Πέσι, Χάρβεϊ Καϊτέλ, Ρέι Ρομάνο, Μπόμπι Κανναβάλε, Άννα Πάκουιν, Στίβεν Γράχαμ, Στέφανι Κούρτσουμπα, Τζακ Χιούστον, Κάθριν Ναρντούτσι, Τζέσε Πλέμονς, Ντόμενικ Λομπαρντότσι, Πωλ Χέρμαν, Γκάρι Μπασαράμπα, Μαρίν Άιρλαντ
