του Παύλου Θ. Κάγιου //
Το «Γουέστερν» είναι ένα καυστικό ταξίδι στην καρδιά της σημερινής Ευρώπης, αλλά και μια συγκινητική ιστορία για την ανθρώπινη ανάγκη να ανήκουμε κάπου. Με την τρίτη ταινία της, η Γερμανίδα σκηνοθέτις Βαλέσκα Γκρίζεμπαχ επιστρέφει μετά από δώδεκα χρόνια σιωπής με ένα «γουέστερν». Μόνο που στο δικό της φιλμ, οι καουμπόηδες είναι οι Γερμανοί υπάλληλοι μιας κατασκευαστικής εταιρείας που αναλαμβάνει έργα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, οι ινδιάνοι είναι οι Βούλγαροι γηγενείς που φαντάζουν εξωτικοί – άλλοτε διασκεδαστικοί κι άλλοτε επικίνδυνοι – στα μάτια των εισβολέων, αλλά η Δύση παραμένει άγρια και σταθερά προσανατολισμένη στην «ανάπτυξη». Μέσα από τα μάτια ενός μοναχικού παρατηρητή που επιβλέπει ένα μεγάλο έργο στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, γινόμαστε μάρτυρες μιας νέας σύγκρουσης.
Ένα ταξίδι στην καρδιά της σημερινής Ευρώπης και του κυρίαρχου ρόλου της Γερμανίας μέσα από την ιστορία μιας ομάδας Γερμανών εργατών που αναλαμβάνουν ένα έργο στα ελληνο-βουλγαρικά σύνορα και, σύντομα, βλέπουν την ένταση με τους ντόπιους να ανεβαίνει καθώς η Ιστορία και το παρελθόν ρίχνουν τη δική τους σκιά στο σήμερα. Παίζοντας πανέξυπνα με τους κώδικες του αμερικανικού γουέστερν, με τα Βαλκάνια να παίζουν το ρόλο μιας νέας «Άγριας Ανατολής» και με όχημα το υπαρξιακό ταξίδι του κεντρικού μοναχικού ήρωά της Μάινχαρντ, η Γκρίζεμπαχ καταθέτει ένα σχόλιο για το αβέβαιο μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου που μοιάζει διαιρεμένη όσο ποτέ άλλοτε…
– Η Βαλέσκα Γκρίζεμπαχ επισκέφθηκε φέτος για δεύτερη φορά την Ελλάδα στο πλαίσιο της πρεμιέρας της ταινίας, στο πρόσφατο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, καθώς είχε έρθει και το 2006 και πάλι στο Φεστιβάλ για να παρουσιάσει τις δύο προηγούμενες ταινίες της Sehnsucht (Longing / Πόθος) και Mein Stern(Be My Star / Γίνε το Αστέρι μου) .
Η ταινία έκανε την Παγκόσμια Πρεμιέρα της στο τμήμα Un Certain Regard του Φεστιβάλ Καννών αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές, συνέχισε τη φεστιβαλική πορεία της στα φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι, του Μονάχου, του Τορόντο, της Νέας Υόρκης και του Λονδίνου, ενώ κέρδισε το Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ της Σεβίλλης, το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ New Horizons της Πολωνίας όπως επίσης και το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών (Fipresci), το οποίο κέρδισε επιπλέον και στο Φεστιβάλ Motovun της Κροατίας. Το εκλεκτικό Φεστιβάλ Βιέννης Viennale της έδωσε carte blanche για να επιλέξει ορισμένες αγαπημένες της ταινίες ενώ παρουσίασε και αφιέρωμα στο έργο της.
Έγραψαν για την ταινία:
«Δεν υπάρχουν άμαξες και καουμπόηδες σε αυτό το οξυδερκές δράμα πολιτισμικών συγκρούσεων στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα μεταξύ ντόπιων και νεοφερμένων Γερμανών εργατών, ωστόσο το πνεύμα του Τζον Φορντ είναι εδώ. Η Μάρεν Άντε είναι ανάμεσα στους παραγωγούς της ταινίας, αλλά ακόμα κι αν δεν ήταν, το Γουέστερν λειτουργεί ως ένας εντυπωσιακός συνοδοιπόρος του Τόνι Έρντμαν. Παρόλο που οι δύο ταινίες είναι διαφορετικές ως προς τη σκηνοθεσία και την πλοκή, και οι δύο εξετάζουν την παρουσία γερμανικών εταιρειών στην Ανατολική Ευρώπη εστιάζοντας στις πολιτικές και πολιτιστικές διχόνοιες που έχουν επιφέρει. Χωρίς να κάνει πολιτικές δηλώσεις αλλά δίνοντας τον πρώτο λόγο στις συναισθηματικές συγκρούσεις και την αδυναμία επικοινωνίας μεταξύ των ηρώων, το Γουέστερν θα μπορούσε να θεωρηθεί μια αντανάκλαση της εύθραυστης κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση σήμερα, αν και ταυτόχρονα πολλές από τις προσωπικές διαμάχες των χαρακτήρων υποκρύπτουν και έναν πιο γενικευμένο φόβο για τον άλλον, τον διαφορετικό από εμάς». Variety
«Ένα συγκλονιστικό υπαρξιακό ταξίδι με γενναιοδωρία και σπάνια ειλικρίνεια». Sight and Sound
«Μια ευφυής μοντέρνα ιστορία για τη σημερινή Ευρώπη» Libération
«Η Γκρίζεμπαχ αφήνει έξυπνα τις σχέσεις των χαρακτήρων να αναπτυχθούν οργανικά αντί να τους χρησιμοποιήσει σαν σύμβολα της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, χτίζοντας κάτι πολύ περισσότερο υπαινικτικό και ανοιχτό σε ερμηνείες». Reverse Shot
«Με μια υπέροχα συγκρατημένη σκηνοθεσία, η Γκρίζεμπαχ ζωντανεύει αυτό το μοντέρνο σενάριο και οριοθετεί τους τρόπους με τους οποίους η εξουσία και τα προνόμια έρχονται υποσυνείδητα στην επιφάνεια, μετατρέποντας μια πρωτοβουλία για την κατασκευή υποδομών σε μια σύγκρουση πολιτισμών». Slant magazine
«Συναρπαστικό» Première
Σκηνοθεσία: Βαλέσκα Γκρίζεμπαχ
Παίζουν: Μάινχαρντ Νόιμαν, Ράινχαρντ Βετρέκ, Σουλεϊμάν Αλίλοφ Λετίφοφ, Βενέτα Φράνκοβα
