γράφει ο Γιάννης Παναγιωτόπουλος //
Είμαστε η χώρα που γιορτάζει το “ΟΧΙ” του δικτάτορα Μεταξά στους Ιταλούς κι όχι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είμαστε οι πολίτες της χώρας που ψήφισαν σε ποσοστό 62% “ΟΧΙ” στο δημοψήφισμα του Αλέξη Τσίπρα τον Ιούλιο του 2015, χωρίς όπως αποδείχθηκε να έχουμε στην πλειοψηφία μας κάποια διάθεση απόσχισης από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Είμαστε η χώρα της οποίας οι μαζικότερες κινητοποιήσεις των τελευταίων δεκαετιών ήταν ΚΑΤΑ των μνημονίων με τους δανειστές. Είμαστε η χώρα όπου οι πιο πρόσφατες μαζικές διαδηλώσεις έγιναν από τους ανθρώπους που ήθελαν να βροντοφωνάξουν την αντίθεσή τους στη Συμφωνία των Πρεσπών. Είμαστε η χώρα όπου συχνά πυκνά ομάδες εργαζομένων απεργούν λέγοντας “ΟΧΙ” σε κάθε λογής “μεταρρυθμίσεων”.
Είμαστε οι φοιτητές που έχουν πετύχει σημαντικές νίκες, λέγοντας όμως και πάλι “ΟΧΙ”. Με εξαίρεση ίσως το ΚΚΕ και το Π.Α.ΜΕ που εκ των εκλογικών αποτελεσμάτων μπορούμε να πούμε ότι δεν πείθουν αρκετό κόσμο να στρατεθεί στις γραμμές τους, όλες οι υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες μένουν στο “ΟΧΙ”.
•Και τώρα ήρθε η σειρά των κατοίκων των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, να πουν κι αυτοί “ΟΧΙ” στη δημιουργία νέων δομών για πρόσφυγες και μετανάστες. Αν το κίνητρο είναι ανθρωπιστικό ή συντηρητικό, προς το παρόν δεν το βλέπουμε γιατί επικρατεί το “ΟΧΙ”.
Είναι δύσκολο να περιμένεις από λαϊκά κινήματα να αρθρώσουν ένα πολιτικό αφήγημα με θετικούς στόχους. Εδώ συχνά δεν μπορούν να συνεννοηθούν οι ένοικοι μιας πολυκατοικίας, θα συνεννοηθούν εργαζόμενοι, συνταξιούχοι, αγρότες, νέοι και γέροι, Έλληνες και μετανάστες, πιστοί και άθεοι, με διαφορετικές ιδεολογικές καταβολές και βιώματα; Εύλογο το επιχείρημα.
Ωστόσο η ιστορία προχωρά με την ανάγκη. Τί ανάγκες έχουμε; Μπορούμε να τις ικανοποιήσουμε λέγοντας μόνο “όχι”; Διότι όσο η κοινωνική πλειοψηφία – οκ, φλου ο όρος και θέλει ορισμό αλλά νομίζω συνεννοούμαστε – σηκώνεται από τον καναπέ της μόνο για να πει “ΟΧΙ”, συνήθως καταλήγουμε σε ένα βήμα μπροστά και δύο βήματα πίσω. Τόσο σε αγοραστική δύναμη, δικαιώματα, περιβαλλοντική επιβάρυνση όσο και στην ποιότητα των εκάστοτε κινημάτων και διεκδικήσεων.
•Μπορούμε να εξετάσουμε την περίπτωση των Κίτρινων Γιλέκων στη Γαλλία, ένα πείραμα θετικού πολιτικού λόγου από τα κάτω, που για να λυγίσει χρειάστηκε τρομερή κρατική βία, παρείσφρηση ακροδεξιών και προφανώς λάθη εκ των έσω. Κάτι πήγε να γίνει εκεί. Στη Χιλή επίσης γίνεται μια προσπάθεια για την οποία η πληροφόρηση είναι ισχνή. Αλλά και στα μέρη μας, οι συνελεύσεις στις πλατείες του 2011 έχουν αφήσει μια κάποια παρακαταθήκη. Το νήμα υπάρχει και ίσως μπορούμε να το πιάσουμε. Μου φαίνεται ότι υπάρχει ανάγκη να αρθρωθεί θετικός πολιτικός λόγος από τα κάτω, λόγος που για να είναι πειστικός και ενθαρρυντικός θα πρέπει να συνοδεύεται σχεδόν ταυτόχρονα και από αντίστοιχες δράσεις. Αποτέλεσμα.
Όσο για το επιχείρημα περί δυσκολίας συνεννόησης ετερόκλητων κοινωνικών ομάδων, ναι, ίσως να μη σώσουμε τον κόσμο αύριο. Ας (ξανα)ξεκινήσουμε όμως, από τις γειτονιές και τις… πολυκατοικίες. Είναι ανάγκη.
εικόνα: Matthieu Joannon
