Η Αμερικανίδα ποιήτρια Λουίζ Γκλουκ κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το 2020, ανακοίνωσε την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου η Σουηδική Ακαδημία υπογραμμίζοντας «την αδιαμφισβήτητη ποιητική της φωνή που με αυστηρή ομορφιά καθιστά την ατομική ύπαρξη οικουμενική».
Η 77χρονη λογοτέχνις από τη Νέα Υόρκη είναι πολυβραβευμένη και καταξιωμένη στην Αμερική. Έχει κερδίσει το Βραβείο Πούλιτζερ, το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου, το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου των Κριτικών και το Βραβείο Bollingen. Ήταν Poet Laureate για τις Ηνωμένες Πολιτείες από το 2003 έως το 2004.
Μόνο 15 γυναίκες μέχρι σήμερα είχαν κερδίσει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας από τότε που το βραβείο απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 1901.
•Η Γκλουκ έχει δημοσιεύσει 12 ποιητικές συλλογές και αρκετές συλλογές πεζογραφίας. Ανακοινώνοντας το βραβείο η Σουηδική Ακαδημία έγραψε για εκείνη: «Επιδιώκει το οικουμενικό και σε αυτό εμπνέεται από μύθους και κλασικά μοτίβα. Η φωνή της Γκλουκ είναι ξεκάθαρη. Είναι ειλικρινής και ασυμβίβαστη και δηλώνει ότι η ποιήτρια θέλει να γίνει κατανοητή – αλλά είναι επίσης και μια φωνή γεμάτη χιούμορ και οξυδέρκεια.»
Ακούγοντας την είδηση πως η Γκλουκ είχε κερδίσει το βραβείο Νόμπελ, ο βραβευμένος ποιητής Ρόμπερτ Πίνσκι ανακοίνωσε την επικείμενη έκδοση ενός καινούργιου βιβλίου της ποιήτριας.
Ο Ρόμπερτ Κάσπερ, επικεφαλής του Κέντρου Ποίησης και Λογοτεχνίας στη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, δήλωσε: «Είμαι τόσο ευγνώμων στην Επιτροπή Νόμπελ για την απονομή του φετινού βραβείου στη Λουίζ Γκλουκ, της οποίας τα ηλεκτρισμένα, σημαντικά ποιήματα είναι πρότυπα τέχνης – ο λόγος εξάλλου που χρίστηκε Poet Laureate των ΗΠΑ από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου το 2003. Το βραβείο Νόμπελ όχι μόνο θα καταστήσει ευρύτερα γνωστά τα ποιήματά της στον κόσμο, αλλά θα διασφαλίσει ότι θα συγκαταλεχθούν στη σημαντικότερη παγκόσμια λογοτεχνία όλων των εποχών.»
Σε συνέντευξή της το 2012, η Γκλουκ είπε: «Έμαθα να διαβάζω πολύ νωρίς και ο πατέρας μου λάτρευε να σκαρώνει στιχάκια. Έτσι, παιδιά ακόμα, ξεκινήσαμε να γράφουμε βιβλία. Εκείνος τα τύπωνε και εμείς κάναμε την εικονογράφηση. Πολύ συχνά το κείμενο ήταν σε στίχους.» Η Γκλουκ άρχισε να γράφει ποιήματα στην εφηβεία της και να τα στέλνει σε περιοδικά ποίησης. Απορρίφθηκαν τα περισσότερα, αλλά επέμεινε.
•Κάποτε περιέγραψε τον νεαρό της εαυτό ως “μια μη επιτυχημένη έφηβη”. Ένιωθε ότι τα άλλα παιδιά την έβρισκαν παράξενη. «Αποσύρθηκα και στη συνέχεια υπέφερα από ανορεξία», είπε. Ήταν όμως αποφασισμένη να γίνει καλλιτέχνιδα και καθηγήτρια.
Η επιτυχία ήρθε για εκείνη το 1968 με τη δημοσίευση της πρώτης συλλογής της, «Firstborn».
Το 1985, κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου των Κριτικών για το «The Triumph of Achilles». Κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 1993 για το “The Wild Iris” και το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου το 2014 για την πιο πρόσφατη συλλογή ποιημάτων της, “Faithful and Virtuous Night”.
Η δουλειά της συγκαταλέγεται σε αναρίθμητα ποιητικά ανθολόγια και αποτελεί αντικείμενο σημαντικής ακαδημαϊκής μελέτης. Το 2012, οι Farrar, Straus και Giroux συγκέντρωσαν το έργο της ζωής της σε μια συλλογή με τίτλο «Poems 1962-2012». Σε κριτική της η εφημερίδα The Washington Post έγραψε: «Τα ποιήματα της Γκλουκ κουβαλάνε τη σκοτεινή ύλη του ανθρώπινου σύμπαντος, αόρατη στις καθημερινές μας αλληλεπιδράσεις αλλά στον πυρήνα της συνειδητής εμπειρίας μας. Αν και η Γκλουκ προβάλλει απογυμνωμένες τις πιο οικείες στιγμές λαχτάρας και απώλειας, τα ποιήματά της δεν είναι εξομολογητικά. Μοιάζουν περισσότερο με το ημερολόγιο ενός ναυαγού που προσπαθεί να συμβιβαστεί με την απομόνωση και τον έρημο ορίζοντα του νησιού. Η γλώσσα εκεί είναι το μοναδικό καταφύγιο.»
Η Θλίψη της Κίρκης
Με σύστησα, εν τέλει
Στη γυναίκα σου, σα μια
Θεά, στο ίδιο της το σπίτι, στην
Ιθάκη, σα μια φωνή
Χωρίς το σώμα: άφησʼ εκείνη
Το υφαντό, γύρισε το κεφάλι
Πρώτα δεξιά, ύστερʼ αριστερά
Αν και δεν είχʼ ελπίδα φυσικά
Να αποδώσει τη φωνή σε κάποια
Υπαρκτή πηγή: Εγώ αμφιβάλλω
Αν γυρίσει πια στον αργαλειό της
Με όσα ξέρει τώρα. Όταν
Την δεις ξανά, πες της πως
Έτσι αποχαιρετάει μια Θεά:
Αν στο μυαλό της είμαι δια παντός
Είμαι και στη ζωή σου δια παντός.
(Μετάφραση Σοφία Γιοβάνογλου)
