Συνέντευξη. Ο Μελαχρινός Βελέντζας θέλει να σου δείξει πώς μια θεατρική ιδέα μπορεί να γίνει παράσταση πραγματική

Οτιδήποτε συμβαίνει από την έναρξη της προετοιμασίας μιας παράστασης μέχρι και τον απόηχο που αυτή αφήνει στους θεατές και τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες, μετά το τέλος της εντάσσεται μέσα στη σφαίρα της επικοινωνίας της παράστασης. Επικοινωνία είναι τα πάντα: το πώς ο καλλιτέχνης επικοινωνεί και συνδέεται με το έργο του σε βαθμό να τον αφορά βαθιά και ειλικρινά -αυτό αυξάνει και τις πιθανότητες το έργο που έχει επιλέξει να αφορά και τους θεατές- το πώς η ομάδα της παράστασης επικοινωνεί μεταξύ της, το πώς η παράσταση επικοινωνείται προς τα έξω (σε δημοσιογράφους, Μ.Μ.Ε., social media κα), το πώς εν τέλει αποτυπώνεται το στίγμα αυτής της παράστασης στο θεατρικό χάρτη τη δεδομένη χρονική περίοδο. Μιλάμε για ένα πολύ ευρύ πεδίο. Η οργάνωση παραγωγής εντάσσεται στην επικοινωνία βάζοντας σε μία σειρά την επικοινωνιακή πρόθεση των συντελεστών της παράστασης. Η επικοινωνία αντανακλά το αρχικό όραμα, τις επιθυμίες και τις σκέψεις του καλλιτέχνη και της ομάδας που είναι υπεύθυνοι για το έργο. Ο τομέας της οργάνωσης παραγωγής κάνει αυτό που λέει η ίδια η λέξη: οργανώνει αυτό το όραμα προετοιμάζοντας τα βήματα για την πραγμάτωσή του μέσω της εκτέλεσης παραγωγής.

Αυτό που συνήθως ισχύει είναι ότι ένας άνθρωπος τα κάνει όλα. Είτε επειδή υπάρχει ζήτημα συγκεντρωτισμού από μεριάς του είτε επειδή δεν υπάρχει η κουλτούρα για τη δημιουργία μίας ομάδας που θα είναι υπεύθυνη για τον τομέα της οργάνωσης παραγωγής είτε λόγω οικονομικής αδυναμίας να υποστηριχτεί μια τέτοια επιλογή. Σε πολλές βέβαια περιπτώσεις δεν υπάρχει ούτε αυτός ο ένας άνθρωπος, με αποτέλεσμα οι συντελεστές της παράστασης να επιμερίζονται μέσα στην άγνοια ή την ημιμάθειά τους ό,τι αντιλαμβάνονται πως πρέπει να γίνει. Και να τρέχουν πανικόβλητοι όλοι μαζί στο τέλος. Μην ξεχνάτε πως ζούμε σε μία χώρα όπου η λέξη οργάνωση επανέρχεται περισσότερο ως φαντασίωση παρά ως πραγματικότητα. Επίσης, υπάρχει το στερεότυπο πως καλλιτέχνης και οργάνωση δεν πάνε μαζί. Το σεμινάριο αυτό προτείνει το μοντέλο ενός καλλιτέχνη ο οποίος οργανώνει σε τέτοιο βαθμό τη δουλειά του, ώστε να γίνει ορατή στους θεατές.

Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από το Lemon. Επικοινωνούμε την παράσταση με πρωτότυπο τρόπο: με το να εγκαταλείπουμε λεμόνια με φράσεις του έργου στον δρόμο, τα οποία με τη σειρά τους οι περαστικοί συναντούν στο διάβα τους. Η ιδέα αυτή προέκυψε ως καλλιτεχνική πρόταση μέσα από τη μελέτη του έργου -ο πιανίστας το 1900 εγκαταλείφθηκε από τους μετανάστες γονείς του μέσα σε μία κούτα από λεμόνια όταν ήταν δέκα ημερών βρέφος. Η υλοποίηση αυτής της ιδέας πέρασε από το στάδιο της οργάνωσης παραγωγής. Ο τρόπος που επικοινωνήσαμε με τον λεμονοπαραγωγό που μας χορήγησε τα λεμόνια για τις παραστάσεις μας, η αισθητική στα ταμπελάκια των φράσεων και στην επιλογή του σχοινιού, η σχεδίαση και ο προγραμματισμός για το πού εγκαταλείπουμε τα λεμόνια αυτά, όλα αυτά έγιναν από μία ομάδα που ήταν εμποτισμένη με την καλλιτεχνική ιδέα. Και το πιο σημαντικό, απέρρεαν από το αρχικό όραμα. Η τέχνη λοιπόν του καλλιτέχνη και συγκεκριμένα το πεδίο της είναι πολύ ευρύτερο απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Αρκεί οι άνθρωποι που εργάζονται στον τομέα της οργάνωσης παραγωγής να είναι ή να αισθάνονται καλλιτέχνες. Αυτή η προσέγγιση έχει στο επίκεντρο την αντίληψή μου για τον άνθρωπο: είμαστε δημιουργικά και πολυσύνθετα όντα ό,τι δουλειά κι αν κάνουμε. Και αυτό έχει τέτοια δυναμική που μπορεί να αλλάξει την ίδια τη δομή αυτού που κάνουμε. Υπό αυτό το πρίσμα, όλα σε μία παραγωγή λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία: οργάνωση παραγωγής, υποκριτική, σκηνοθεσία, επικοινωνία, φώτα, ήχος. Φαινομενικά ασύνδετα, όλα επικοινωνούν μεταξύ τους. Η οργάνωση της παραγωγής είναι η δημιουργία αυτού του αδιόρατου νήματος μεταξύ αυτών των τομέων. Αυτό είναι που κάνει μία παράσταση να είναι παραγωγή. Δηλαδή να παράγει κάτι. Έχουμε συνηθίσει να μιλάμε για παραστάσεις. Και όταν μιλάμε για παραγωγές προσεγγίζουμε στερεοτυπικά την έννοια σκεπτόμενοι χρήματα ή τεχνοκρατικά και γραφειοκρατικά ζητήματα. Εάν δούμε τα πάντα ως καλλιτεχνικές πράξεις, τότε προσδίδουμε αισθητική σε ό,τι κι αν κάνουμε. Αυτό είναι κάτι που λείπει σήμερα όχι μόνο από το θέατρο, αλλά και από τον τρόπο ζωής μας. Και εξηγεί πολύ καλά την απαξίωση των καλλιτεχνών. Σκεφτείτε κάτι απλό: καθώς μπαίνετε σ’ ένα site γενικού ενδιαφέροντος τότε διαπιστώνετε πως ο πολιτισμός είναι μία από τις πολλές κατηγορίες και εντοπίζεται προς τα κάτω ιεραρχικά. Στην περίπτωση δε ενός δελτίου ειδήσεων, ο πολιτισμός εμφανίζεται πάλι ως υποκατηγορία, συνήθως πριν τα αθλητικά, και καταλαμβάνει 2-3 λεπτά της συνολικής διάρκειας του δελτίου. Ποια είναι η θέση του πολιτισμού λοιπόν; Στην περίπτωση της θεατρικής παραγωγής, πολιτισμός είναι η ευγένεια του ανθρώπου που μας υποδέχεται στο ταμείο, είναι η καθαριότητα του χώρου, είναι η προσεγμένη παράσταση επί σκηνής, είναι ο τρόπος που έχει επικοινωνηθεί η παράσταση και τόσα άλλα που αποτελούν μέρος του συνόλου της παραγωγής. Πολιτισμός είναι η πηγή των πραγμάτων και το κέντρο που πρέπει να ορίζει τον τρόπο μας απέναντι στα πράγματα. Για να έρθω στην ερώτησή σας λοιπόν, ο διαχωρισμός των τομέων που δώσατε (καλλιτεχνικός – οργανωτικός) μάς αφορά μονάχα ως προς το μοίρασμα των αρμοδιοτήτων. Μέσω του σεμιναρίου προτείνω μία σφαιρική προσέγγιση σε αυτό που ονομάζουμε θεατρική παραγωγή. Μία ενιαία συνεκτική ταυτότητα που αντανακλάται σε όλους τους φαινομενικά διαφορετικούς τομείς. Γιατί τα πάντα είναι Πολιτισμός.

Να μη χάνεται μέσα στο πλήθος της πληροφορίας και των αρμοδιοτήτων που έχει ο συγκεκριμένος τομέας. Χρειάζεται να οριοθετεί τα πράγματα, τον χρόνο αλλά και τις σχέσεις των ανθρώπων που συμμετέχουν σε μία παραγωγή. Την ίδια στιγμή όμως είναι πολύ σημαντικό και να μη μένει στα στενά όρια του αρχικού σχεδιασμού. Χρειάζεται να έχει την ετοιμότητα να επαναπροσδιορίσει το αρχικό πλάνο εάν αυτό κριθεί αναγκαίo από τον καλλιτέχνη ή την ομάδα. Με άλλα λόγια, χρειάζεται να έχει μία ενεργή και διορατική ματιά πάνω στον κάθε φορά παρόντα χρόνο μιας και η παράσταση (ειδικά μια παραγωγή όπως το Lemon που δεν παρουσιάζεται για λίγες μόνο παραστάσεις, αλλά κρατάει χρόνια) αποτελεί μία δυναμική διαδικασία που εξελίσσεται και αλλάζει τόσο την ίδια την παραγωγή όσο και τον ίδιο. Συνεπώς, ένας άνθρωπος που θέλει ν’ ασχοληθεί με την οργάνωση μιας καλλιτεχνικής παραγωγής χρειάζεται να μην είναι στάσιμος.

Το Lemon είναι η πρώτη μου παραγωγή. Ένα ταξίδι ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα με πρωτότυπες παραστάσεις σε μη αμιγώς θεατρικούς τόπους. Και κυρίως μία ανεξάρτητη παραγωγή που αρθρώνει έναν εναλλακτικό και βιώσιμο δρόμο στη σημερινή θεατρική πραγματικότητα. Μέσα από το σεμινάριο, η επιθυμία μου είναι να μοιραστώ με τους συμμετέχοντες την εμπειρία μου κυρίως μέσα από τα λάθη και τις αποτυχίες μου στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού που σε λίγους μήνες ήδη κλείνει τρία χρόνια ζωής. Το Lemon είναι η απόδειξη πως αν δώσεις χρόνο σε κάτι που αγαπάς τότε αυτός ο χρόνος σού επιστρέφεται επιβεβαιώνοντας πως τα πράγματα μπορούν όντως να συμβούν αν επιμείνεις στο αρχικό σου όραμα και το στηρίξεις μέσα από την οργάνωση, τον προγραμματισμό και την πολλή δουλειά.

Η υγεία των ανθρώπων θα πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Όμως, είναι πλέον ξεκάθαρο πως υπάρχει ένας εμπαιγμός απέναντι στον Πολιτισμό και τους εργαζόμενούς του. Για τους λόγους που προανέφερα. Δεν αρρωστήσαμε με τον κορονοϊό. Ήμασταν άρρωστοι από πριν. Η ασθένεια αποκαλύπτει πάντοτε τον τρόπο που ζει αυτός που αρρωσταίνει. Η ιστορική αυτή συγκυρία έφερε στην επιφάνεια χρόνιες παθογένειες του χώρου. Και κυρίως ανέδειξε την απαξιωτική αντίληψη που υπάρχει για το επάγγελμα του καλλιτέχνη. Χρειάζεται μία άλλη αντίληψη στα πράγματα, που σίγουρα είναι δύσκολο να προκύψει ξαφνικά. Αλλά μπορούμε να αρπάξουμε αυτή την ευκαιρία και να αρχίσουμε να δουλεύουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Πριν τον κορονοϊό μιλούσαμε διαρκώς για τις 1.000 και παραστάσεις. Τώρα που είναι αβέβαιο ακόμα και το αν θα έχουμε παραστάσεις ίσως είναι βοηθητικό να εστιάσουμε στο πώς γίνονταν όλες αυτές οι παραστάσεις. Σε αυτή την έρευνα μάλλον θα συναντήσουμε και αρκετές από τις πρακτικές που αποτελούν τις αιτίες απαξίωσης της δουλειάς μας. Και είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε και τη δική μας ευθύνη μέσα σε όλο αυτό. Όχι για να δικαιολογήσουμε το κράτος που είναι καταφανέστατα απόν. Αλλά για να καταλάβουμε πως πρέπει εμείς οι ίδιοι να ορίσουμε τη δουλειά μας. Ο τρόπος που σε βλέπουν οι άλλοι είναι ο τρόπος που εσύ βλέπεις τον εαυτό σου.

Το σεμινάριο αυτό παρουσιάζεται από το 2016. Τότε εστίαζα κυρίως στην επικοινωνία. Τώρα, μετά και την εμπειρία του Lemon, διευρύνω το πεδίο έρευνας εστιάζοντας στο σύνολο της παραγωγής: πώς δηλαδή ξεκινώ από μία ιδέα και μπορώ να την κάνω πράξη. Επίσης, η πρόθεσή μου δεν είναι να είμαι ομιλητής, αλλά κυρίως ακροατής των αναγκών κι επιθυμιών των συμμετεχόντων. Οπότε, το σεμινάριο έχει μεγάλο βαθμό διάδρασης προκειμένου οι συμμετέχοντες να απαντήσουν τα δικά τους ερωτήματα σε σχέση με αυτό που τους απασχολεί αυτή την περίοδο. Είναι ένα κατά βάση βιωματικό σεμινάριο που συνδυάζει θεατρικές τεχνικές, τη μουσική και το θεωρητικό υπόβαθρο από τα δύο μεταπτυχιακά που έχω κάνει στους τομείς της πολιτιστικής διαχείρισης (Πάντειο Πανεπιστήμιο) και της επικοινωνίας (Limerick University, Ιρλανδία).

Ξεκινάμε πρόβες στο Θέατρο Πόρτα για το έργο “Cost of Living” της Martyna Majok, σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου, έναν σκηνοθέτη που εκτιμώ πολύ και είναι τιμή μου να εργαστώ μαζί του. Αυτή την περίοδο οργανώνω τις παραστάσεις του Lemon για την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2021 σε όλη την Ελλάδα με το βανάκι των Experimento και οι οποίες θα περιλαμβάνουν χωριά, πρωτότυπες παραστάσεις σε μη αναμενόμενους θεατρικούς τόπους και τα μεγάλα Φεστιβάλ της Αθήνας. Το σεμινάριο ταξιδεύει, όπως και η παράσταση, σε άλλες πόλεις. Μετά την Αθήνα θα βρεθώ στη Λάρισα (Λίντο Οργανισμός | 31.10 & 01.11), ενώ θα ακολουθήσει η Θεσσαλονίκη και η Κόρινθος. Τέλος, βρίσκομαι στη φάση της έρευνας για την επόμενη παραγωγή με τίτλο «Εκτελούνται Μεταφοραί». Το έργο βασίζεται στο ομότιτλο διήγημά μου και μιλά για το πώς η ασθένεια μάς αποκαλύπτει τον τρόπο που ζούμε στη σύγχρονη εποχή. Είναι μια αληθινή ιστορία βασισμένη σε φανταστικά γεγονότα.

•Σεμινάριο επικοινωνίας & οργάνωσης παραγωγής – «Από την ιδέα στην πράξη» με τον Μελαχρινό Βελέντζα Σάββατο 17 & Κυριακή 18 Οκτωβρίου

Οι εγγραφές ξεκίνησαν

Πώς επικοινωνώ την ιδέα μου / την παράστασή μου;

Πώς οργανώνω την παραγωγή μου;

Πώς περνάω από την ιδέα στην πράξη;

Πώς πετυχαίνω την «από στόμα σε στόμα» διάδοση αυτού που κάνω;

Ο Μελαχρινός Βελέντζας (ηθοποιός, πιανίστας, επικοινωνιολόγος και καλλιτεχνικός παραγωγός) σ’ ένα διήμερο εντατικό σεμινάριο με θέμα την επικοινωνία μιας παράστασης και την οργάνωση παραγωγής. Δύο τομείς άκρως απαραίτητοι για κάθε καλλιτέχνη, κάθε ομάδα και εν γένει κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να κάνει την ιδέα του πράξη.

Βασικοί άξονες του σεμιναρίου είναι ο σχεδιασμός και προγραμματισμός της ιδέας από το μηδέν, η σημασία της δημιουργίας ομάδας καθώς και ο ρόλος του οράματος από την αρχή της διαδικασίας μέχρι την υλοποίηση.

Μέσα από πρακτικά παραδείγματα της πορείας της sold-out παράστασης Lemon από το 2018 μέχρι σήμερα, θα επικεντρωθούμε στα χρήσιμα εργαλεία που είναι απαραίτητα για την επικοινωνία και την οργάνωση παραγωγής προσαρμόζοντάς τα στις ανάγκες των συμμετεχόντων και τις δικές τους ιδέες και επιθυμίες.

Σε ποιους απευθύνεται

Σε καλλιτεχνικές ομάδες

Σε ηθοποιούς, σκηνοθέτες, σκηνογράφους, φωτογράφους και σε οποιονδήποτε συντελεστή ενός πολιτιστικού γεγονότος

Σε θεατρολόγους

Σε θεατρικούς παραγωγούς

Σε υπεύθυνους επικοινωνίας & δημοσιογράφους που θέλουν να εμπλουτίσουν την εμπειρία τους μ’ ένα διαφορετικό τρόπο

Σε φοιτητές και αποφοίτους τμημάτων ΜΜΕ, Επικοινωνίας, Marketing, Δημοσίων Σχέσεων, Πολιτιστικής Διαχείρισης, Θεατρικών Σπουδών

Σε όλους όσοι εργάζονται στον τομέα του Πολιτισμού

Σε κάθε άνθρωπο που επιθυμεί να κάνει την ιδέα του πράξη.

Το πολυσυλλεκτικό αυτό σεμινάριο και η διαδραστική μέθοδος διδασκαλίας συνδυάζει με ευφάνταστο τρόπο, στοιχεία από το θέατρο, τη μουσική και τις επιστήμες της επικοινωνίας αλλά και της πολιτιστικής διαχείρισης.

Χρήσιμες πληροφορίες

Ημέρες: Σάββατο 17 & Κυριακή 18 Οκτωβρίου

Ώρες: 12:00 – 16:00 | Συνολική διάρκεια: 8 ώρες

Χώρος διεξαγωγής: PLAYGROUND for the arts | Βουτσαρά 4-6, Βοτανικός 118 55

Yποβολή συμμετοχών: https://forms.gle/z1WzuSFtZ6wftSa86 |

Προθεσμία: Πέμπτη 15 Οκτωβρίου

Κόστος: 90 ευρώ (+ΦΠΑ)

Early bird: 70 ευρώ (+ΦΠΑ) | Μέχρι Δευτέρα 5 Οκτωβρίου

Για ομάδες 3 ατόμων και άνω ισχύει η τιμή των 70 ευρώ (+ΦΠΑ)

Για όσους διαμένουν εκτός Αθηνών θα υπάρχει η δυνατότητα εξ αποστάσεως παρακολούθησης κατόπιν συνεννόησης

Πληροφορίες: 6977 77 38 75 & και στο email experimentoproductions@gmail.com

Facebook event: http://bit.do/fJJt8

Facebook: https://www.facebook.com/experimento.gr/

Instagram: https://www.instagram.com/lemon_experimento/

*Θα τηρηθεί αυστηρά το υγειονομικό πρωτόκολλο.

•Βιογραφικό

Ο Μελαχρινός Βελέντζας γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (Πανεπιστήμιο Πειραιώς). Φοίτησε στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα των Μ.Μ.Ε. Πολιτιστική Διαχείριση (Πάντειο Πανεπιστήμιο), ενώ το 2013 σπούδασε με υποτροφία στο μεταπτυχιακό τμήμα Marketing, Consumption & Society (Limerick, Ιρλανδία). Στη συνέχεια παρουσίασε στον Καναδά (Carleton University) τη διπλωματική του εργασία με θέμα Η λειτουργία της μουσικής στη διαφήμιση. Η σχέση του με τη μουσική και το πιάνο ξεκίνησε στην ηλικία των έξι ετών με κλασσικές σπουδές και ανώτερα θεωρητικά που συνεχίστηκαν με μαθήματα jazz αυτοσχεδιασμού και αρμονίας. Έχει εργαστεί σε πολιτιστικούς χώρους δημιουργώντας και αναπτύσσοντας την ταυτότητά τους. Στο θέατρο εργάζεται ως ηθοποιός και μουσικός έχοντας παρακολουθήσει σεμινάρια με τους Θωμά Μοσχόπουλο, Μιχαήλ Μαρμαρινό, Ελένη Σκότη κ.α. Το 2018 ίδρυσε το ανεξάρτητο δίκτυο καλλιτεχνικής έρευνας και παραγωγής, τους Experimento. Τo Lemon, η πρώτη του παραγωγή, ταξιδεύει ως site-specific παράσταση και παρουσιάζεται πότε στη στεριά, πότε στη θάλασσα και πότε κάπου ανάμεσα αναδεικνύοντας το moto Θέατρο υπάρχει όπου υπάρχουν θεατές και προτείνοντας ένα μοντέλο ανεξάρτητης παραγωγής και πολιτιστικής αποκέντρωσης. Εισηγείται κύκλους σεμιναρίων με επίκεντρο την επικοινωνία και την οργάνωση παραγωγής. Δεν πιστεύει στην εξειδίκευση, αλλά στη σφαιρική προσέγγιση των πραγμάτων, μια διαδικασία που απελευθερώνει το άτομο και τις δυνατότητές του. Τέλος, δεν πιστεύει στους τίτλους και τις ταμπέλες: είμαστε ό,τι φέρουμε μέσα μας. Άλλωστε, το όνομά του είναι Μελαχρινός, αλλά μελαχρινός δεν είναι.