«Peter Von Kant». Ο φόρος τιμής στον κορυφαίο Γερμανό σκηνοθέτη Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ από τον Γάλλο Φρανσουά Οζόν, που έχοντας μελετήσει τη ζωή και το έργο του, διασκευάζει ελεύθερα τα θρυλικά Πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ και τα φέρνει στο σήμερα, βάζοντας τον ίδιο τον Φασμπίντερ στη θέση του πρωταγωνιστή.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Φρανσουά Οζόν καταπιάνεται με τον Φασμπίντερ, καθώς το 2000 διασκεύασε ένα άλλο θεατρικό του στο «Water Drops of Buring Rocks», ένα άνισο φιλμ για τον έρωτα ενός 50χρονου επιχειρηματία με έναν 20χρονο στη Γερμανία του ’70, που κέρδισε το βραβείο Teddy στο φεστιβάλ Βερολίνου.

•Η ταινία Peter Von Kant θα βγει στα σινεμά ΑΣΤΥ και Π. ΖΑΝΝΑΣ την Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου

Peter Von Kant – Η πλοκή

Ο Πέτερ Φον Καντ, ένας πετυχημένος φημισμένος σκηνοθέτης ζει με τον βοηθό του Karl, στον οποίο συμπεριφέρεται άσχημα και συχνά ταπεινώνει. Μέσω της σπουδαίας ηθοποιού Sidonie, γνωρίζει και ερωτεύεται τον Amir, έναν όμορφο νεαρό, με περιορισμένα μέσα, στον οποίο προτείνει να μοιραστεί το διαμέρισμά του και να τον βοηθήσει να μπει στον κόσμο του κινηματογράφου…. Ο Φρανσουά Οζόν αποτίνει φόρο τιμής στον σημαντικό σκηνοθέτη Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ και «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ» δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα τελείως δικό του νέο φιλμ.

Ο Φασμπίντερ μέσα από τη ματιά του Φρανσουά Οζόν

Αξίζει να διαβάσουμε την τοποθέτηση του Φρανσουά Οζόν για τους λόγους που έκανε αυτό το ιδιόρρυθμο ριμέικ γιατί μέσα από αυτή φωτίζονται πολλές πλευρές της ζωής του αξέχαστου Γερμανού σκηνοθέτη. Ενός δημιουργού που με τις ταινίες του μεγάλωσε μια ολόκληρη γενιά κι έχει αφήσει ανεξίτηλα τα ίχνη του στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο.

«Το έργο του Φασμπίντερ, η φιλοσοφία του και η οπτική του για τον κόσμο πάντα με στοίχειωνε. Η απίστευτη δημιουργική του ενέργεια με συναρπάζει, αποτελεί για εμένα παράδειγμα για τον δικό μου τρόπο δουλειάς. Ήθελα να αποδώσω Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ εδώ και πολύ καιρό, όμως δίσταζα να πειράξω μια τόσο cult ταινία. Η επιθυμία μου να προσαρμόσω αυτό το κλασικό έργο έγινε πιο έντονη υπό την επιρροή σύγχρονων θεατρικών σκηνοθετών όπως οι Τόμας Οστερμάιερ, Κριστόφ Βαρλικόφσκι και Κριστόφ Ονορέ, οι οποίοι έχουν καταπιαστεί με κλασικά έργα με μεγάλη ελευθερία και τα έχουν επανεφεύρει, τα έχουν απομυθοποιήσει και εκσυγχρονίσει, εμποτίζοντάς τα με το προσωπικό τους όραμα. Αυτοπορτραίτο του καλλιτέχνη.

Ήξερα βαθιά μέσα μου ότι έπρεπε να φτιάξω μια βερσιόν των Πικρών δακρύων της Πέτρα Φον Καντ με την οποία θα μπορούσα να ταυτιστώ απολύτως. Έτσι, αντάλλαξα τον κόσμο της μόδας με τον κόσμο του σινεμά και άλλαξα το φύλο των τριών βασικών πρωταγωνιστών.

Πάντα είχα την υποψία ότι η ιστορία ήταν ένα ελαφρά μασκαρεμένο αυτοπορτραίτο με επίκεντρο μια από τις παθιασμένες ερωτικές περιπέτειες του Φασμπίντερ. Η τελευταία του σύντροφος Τζούλιαν Λόρεντζ, την οποία γνωρίζω από την προσαρμογή του Water Drops on Burning Rocks, επιβεβαίωσε αυτή την υποψία μου. Στα Πικρά δάκρυα της Πέτρα Φον Καντ ο Φασμπίντερ είχε μετατρέψει τον δικό του ατυχή έρωτα με έναν από τους αγαπημένους του ηθοποιούς, τον Γκίντερ Κάουφμαν, σε μία λεσβιακή ερωτική ιστορία μεταξύ μιας σχεδιάστριας και του μοντέλου της. Και ο χαρακτήρας του Karl (Marlene) ήταν εμπνευσμένος από τον Πέερ Ράμπεν, που συνέθετε μουσική για τις ταινίες του Φασμπίντερ και ήταν επίσης βοηθός του.

Από αυτό το σημείο και μπροστά ο τρόπος προσέγγισής μου για το πώς θα επιχειρούσα την προσαρμογή έγινε ξεκάθαρος: Θα άλλαζα το φύλο του χαρακτήρα της Πέτρα σε άνδρα – τον Πέτερ Φον Καντ- και θα τον έκανα σκηνοθέτη. Αυτό θα μου επέτρεπε να εξερευνήσω τον Φασμπίντερ , αλλά και τον εαυτό μου, μέσα από έναν καθρέφτη. Ήταν ένας τρόπος να προσεγγίσω και τον εαυτό μου, μέσω μιας παγκόσμιας ιστορίας ενός παθιασμένου έρωτα.

Η ιστορία είναι πιο επίκαιρη από ποτέ με τον τρόπο που επεξεργάζεται τα θέματα εξουσίας στις σχέσεις, τον έλεγχο και την υποταγή στις τέχνες, τις σχέσεις Πυγμαλίωνα/Μούσας…. Ήθελα να εμποτίσω την δική μου βερσιόν των Πικρών δακρύων της Πέτρα Φον Καντ με συμπόνια.

Με την ηλικία και την πείρα πιστεύω ότι έχω φτάσει να κατανοώ τον Φασμπίντερ καλύτερα. Τον τρόπο που βλέπει την ζωή, την δημιουργία και τον έρωτα, ακόμα και στις πιο κτηνώδεις του πτυχές.»

Ο  Ντενίς Μενοσέ στον ρόλο του Φασμπίντερ με τον Χαλίλ Γκαρμπιά ως Αμίρ

Κινηματογραφώντας έναν κινηματογραφιστή.

Φρανσουά Οζόν δηλώνει: «Για τον Φασμπίντερ, ο κόσμος της τέχνης ήταν απλώς ένα πλαίσιο. Η δουλειά της Πέτρα ούτε αναπτύσσεται ούτε αναλύεται. Γνωρίζουμε μόνο ότι είναι πετυχημένη, ότι χρειάζεται να κάνει νέα σχέδια και ότι έχει βοήθεια σε αυτό. Στην δική μου ιστορία ήθελα να βάλω τον κόσμο του σινεμά στο κέντρο της ιστορίας. Δε βλέπουμε γύρισμα αλλά τοποθέτησα την πρώτη συνάντηση του Peter με τον Amir στην διάρκεια ενός κάστινγκ. Ο Peter τον ρωτάει ερωτήσεις. Θέλει να τον γνωρίσει μέσα από την κάμερα. Η δουλειά του είναι ο τρόπος του να γνωρίσει άλλους, να τους ανακαλύψει και να τους απογειώσει. Ο Amir αποκαλύπτεται μπροστά στην κάμερα, όχι μόνο στον Peter, αλλά και στον θεατή. Ξαφνικά τον βλέπουμε αλλιώς, γίνεται ηθοποιός, πράγμα που μας κάνει να αμφιβάλουμε για την ειλικρίνεια του. Είναι η ιστορία του πραγματική ή είναι υπολογισμένη να συγκινήσει τον Peter, να τον οδηγήσει να δημιουργήσει;»

O Ντενίς Μενοσέ (υποψήφιος για βραβείο Σεζάρ 2023) με την Ιζαμπέλ Ατζανί που υποδύεται την σταρ Σιντονί

Η παρουσία της Ιζαμπέλ Ατζανί

Φρανσουά Οζόν για τη Γαλλίδα πρωταγωνίστρια: «Πάντα ονειρευόμουν να δουλέψω με την Ιζαμπέλ Ατζανί αλλά δεν πίστευα ότι το όνειρό μου θα βγει αληθινό. Ενθουσιάστηκα όταν δέχτηκε και με άγγιξε ο τρόπος με τον οποίο λάτρεψε το σενάριο. Επικεντρώθηκε όχι μόνο στον ρόλο της αλλά στο τι η ταινία είχε να πει για τον έρωτα. είναι μια συναρπαστική ηθοποιός, ένα πραγματικό βιολί Stradivarius. Φτάνει μόνο να πεις «λίγο παραπάνω, λίγο λιγότερο, συναίσθημα ή σκληρότητα» και με χάρη αποδίδει την νότα.  Στην Ιζαμπέλ αρέσει να παίζει κόντρα ρόλους και νομίζω ευχαριστήθηκε να παίξει την εθισμένη στην κόκα diva και ηθοποιό, κάτι τόσο μακριά από την ίδια, αλλά αναπόφευκτα παρόμοια στα μάτια του κοινού.  Όπως φανταζόμουν αυτό το τέλος, σκεφτόμουν και μια κριτική που μου γίνεται εμού του ίδιου: «Δε ζεις για να κάνεις ταινίες μόνο». Αλλά το να κάνεις ταινίες είναι ζωή. Και μάλιστα ίσως πιο έντονη ζωή!»

Παραγωγή: Φρανσουά Οζόν
Σκηνοθεσία: Φρανσουά Οζόν
Πρωταγωνιστούν: Ντενίς Μενοσέ, Ιζαμπέλ Ατζανί, Χάνα Σιγκούλα