επιμέλεια – Ελένη Σωτάκη //

Ψυχολογία και εξουσία – Η πρώτη έχει ενδιαφερθεί έντονα για τη μελέτη της σχέσης μεταξύ ψυχολογικών διαταραχών και πολιτικής. Αποτελεί αντικείμενο έρευνας η κατανόηση και η ερμηνεία του φαινομένου οι ψυχοπαθείς και οι ναρκισσιστές να έλκονται τόσο έντονα από την εξουσία. Μελετώνται ακόμα και οι διαδικασίες μέσω των οποίων κατορθώνουν να ανελιχθούν σε κοινωνικά αξιώματα.

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα άτομα με διαταραχές προσωπικότητας ελκύονται από την πολιτική εξουσία – οι ναρκισσιστές λαχταρούν την προσοχή και την επιβεβαίωση.

Αισθάνονται ότι είναι ανώτεροι από τους άλλους και έχουν το δικαίωμα να τους εξουσιάζουν. Τους λείπει η ενσυναίσθηση, πράγμα που σημαίνει ότι είναι σε θέση να εκμεταλλεύονται ανελέητα και να κακοποιούν τους ανθρώπους για χάρη της εξουσίας.

Οι ψυχοπαθείς διακατέχονται από μια παρόμοια αίσθηση ανωτερότητας και έχουν εξίσου έλλειψη ενσυναίσθησης, αλλά χωρίς την ίδια παρόρμηση για προσοχή και λατρεία.

Οι ηγέτες με αυτά τα χαρακτηριστικά τείνουν να προσελκύουν και άλλα άτομα με ψυχολογικές διαταραχές. Ταυτόχρονα, οι συμπονετικοί και δίκαιοι άνθρωποι σταδιακά απομακρύνονται. Είτε εξοστρακίζονται είτε παραμερίζονται οικειοθελώς, τρομοκρατημένοι από την αυξανόμενη παθολογία γύρω τους.

Ως αποτέλεσμα, με την πάροδο του χρόνου οι παθοκρατίες γίνονται περισσότερο εδραιωμένες και ακραίες. Μπορείτε να δείτε αυτή τη διαδικασία στην ανάληψη της γερμανικής κυβέρνησης από τους Ναζί τη δεκαετία του 1930, όταν η Γερμανία πέρασε από τη δημοκρατία στην παθοκρατία σε λιγότερο από δύο χρόνια.

Οι παθοκράτες μισούν τη δημοκρατία. Μόλις φτάσουν στην εξουσία, κάνουν ό,τι μπορούν για να διαλύσουν και να δυσφημήσουν τους δημοκρατικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας και της νομιμότητας του Τύπου. Αυτό είναι το πρώτο πράγμα που έκανε ο Χίτλερ όταν έγινε καγκελάριος της Γερμανίας.

Ο πρόεδρος αυτού του τύπου περιβάλλεται από άτομα που συμμερίζονται τις αυταρχικές του τάσεις, την έλλειψη ενσυναίσθησης και ηθικής, αλλά και την ναρκισσιστική αίσθηση της σημασίας του εαυτού του.

Η επικράτηση της παθοκρατίας στην πολιτική σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αρκετά ανησυχητική. Η αποχώρηση των μετριοπαθών συντηρητικών πολιτικών είναι χαρακτηριστική των εκκαθαρίσεων που συμβαίνουν μέσα στα κόμματα εξουσίας, καθώς η δημοκρατία μεταβαίνει στην παθοκρατία.

Η δυσπιστία και η περιφρόνηση για τις δημοκρατικές διαδικασίες που επιδεικνύεται από έναν αυταρχικό πρωθυπουργό, τους υπουργούς και συμβούλους του, η υπόνοια ότι μπορεί να μην ακολουθούν νόμους με τους οποίους διαφωνούν– είναι επίσης χαρακτηριστικό της παθοκρατίας.

Ηγέτες με αυτή την προσωπικότητα περιβάλλονται από τα πιο αδίστακτα και χωρίς αρχές στοιχεία του κόμματός τους. Δίπλα τους συνήθως εμφανίζονται πολιτικοί που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «ψυχοπαθείς σταδιοδρομίας».

Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι δεν έχουν ψυχολογική διαταραχή όλοι όσοι γίνονται μέλη μιας παθοκρατικής κυβέρνησης.

Μερικοί άνθρωποι μπορεί απλώς να είναι σκληροί και να μην έχουν ενσυναίσθηση. Άλλοι μπορεί απλώς να κατέχουν το είδος του ναρκισσισμού (που βασίζεται στην αίσθηση της ανωτερότητας και του δικαιωματισμού) που προκύπτει από ένα συγκεκριμένο στυλ ανατροφής. Μερικοί πολιτικοί μπορεί απλώς να ακολουθήσουν την κομματική γραμμή μέσω της αφοσίωσης ή με την πεποίθηση ότι θα μπορέσουν να χαλιναγωγήσουν τις παθοκρατικές παρορμήσεις των ανθρώπων γύρω τους.

Ο κίνδυνος της μετάβασης της δημοκρατίας στην παθοκρατία είναι πάντα υπαρκτός. Είναι πιο κοντά μας από ό,τι νομίζουμε και μόλις αποκτήσει βάση θα συντρίψει κάθε εμπόδιο στον δρόμο του.

 

με πληροφορίες από: theconversation