Ο Ιταλός σκηνοθέτης Λουκίνο Βισκόντι ήταν ένας πολύπλοκος άνθρωπος. Ένας μαρξιστής ευγενής, ο οποίος μίλησε ανοιχτά για την ομοφυλοφιλία του μέσα από το αριστουργηματικό κινηματογραφικό του φιλμ “Θάνατος στη Βενετία”, σε μια έγχρωμη εξομολόγηση στη μεγάλη οθόνη γυρισμένη στο πιο φαντασμαγορικό σκηνικό μιας από τις πιο όμορφες πόλεις του κόσμου.
Ο Λουκίνο Βισκόντι, κόμης του Μοντρόνε, γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1906 στο Μιλάνο και πέθανε στις 17 Μαρτίου 1976 στη Ρώμη.
Αναγνωρίζεται ως ο πατέρας του Νεορεαλισμού στον κινηματογράφο. Υπήρξε επίσης καινοτόμος σκηνοθέτης του θεάτρου και της όπερας τα χρόνια αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Γεννημένος σε αριστοκρατική οικογένεια, ο Βισκόντι ήρθε σε επαφή με τις τέχνες από νωρίς. Η μητέρα του ήταν ταλαντούχα μουσικός και σε όλη την παιδική του ηλικία ο πατέρας του προσλάμβανε καλλιτέχνες για να δίνουν παραστάσεις στο ιδιωτικό τους θέατρο.
Σπούδασε βιολοντσέλο για 10 χρόνια και εργάστηκε για λίγο ως σκηνογράφος στο θέατρο. Είχε λάβει επίσης κλασική εκπαίδευση. Το 1935 ο Βισκόντι προσλήφθηκε ως βοηθός του Γάλλου σκηνοθέτη κινηματογραφικών ταινιών Ζαν Ρενουάρ, ο οποίος του μετέδωσε την ευαισθησία του σε κοινωνικά και πολιτικά θέματα.
Ο Βισκόντι στο αποκορύφωμα της καριέρας του με ταινίες όπως το “Senso” και ο “Γατοπόδαρος”, ο Βισκόντι, με τον “Θάνατο στη Βενετία”, αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου που αναζητά την ομορφιά.
Η ταινία βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γερμανού συγγραφέα, Τόμας Μαν, ο οποίος έγραψε πως ο Βισκόντι απεικόνισε την επιθυμία, ουσιαστικά, με το πρόσωπο ενός έφηβου ξανθού αγοριού από την Πολωνία με ένα δερμάτινο μαγιό. Μια μεταφορά στη μεγάλη οθόνη μετριοπαθώς προκλητική για μια ταινία μεγάλου προϋπολογισμού του Χόλιγουντ το 1971. Η παραγωγός της ταινίας, Warner Brothers, προσπάθησε αρχικά να αποφύγει την κυκλοφορία της.
Στο Θάνατο στη Βενετία ο πρωταγωνιστής του φιλμ Ντερκ Μπόγκαρντ ως Άσενμπαχ παρουσιάζεται έτσι ώστε να μοιάζει με τον Γκούσταβ Μάλερ, του οποίου η μουσική κυριαρχεί στο soundtrack.
Η ίδια η νουβέλα του Τόμας Μαν φαίνεται ιδιαιτέρως αποκαλυπτική για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του Μάλερ. Τόσο ο Μάλερ όσο και ο Μαν ήταν σημαντικές προσωπικότητες για τον πολιτισμό και οι δύο προφανώς πάλεψαν σε προσωπικό επίπεδο με μια σεξουαλική ασάφεια στη ζωή τους.
Αν και ήταν και οι δύο παντρεμένοι με παιδιά, εικάζεται ότι ο Μάλερ ήταν ένας καταπιεσμένος ομοφυλόφιλος. Στην περίπτωση του Μαν η ομοφυλοφιλική έλξη υπήρξε περισσότερο ξεκάθαρη σε όλη του τη ζωή.
Ο “Θάνατος στη Βενετία” γράφτηκε αμέσως μετά την παραμονή του συγγραφέα στο ίδιο ξενοδοχείο στη Βενετία, όπου τον γοήτευσε ο Wladyslaw Moes («η έκφραση της αγνής και θεϊκής γαλήνης»), και ο οποίος αποτέλεσε την έμπνευση για τον Τάτζιο της ιστορίας. Υπήρξαν ξανά τέτοια πρόσωπα που εμφανίστηκαν ως ήρωες στα μυθιστορήματα του Μαν, σύμφωνα με τα ημερολόγια του ίδιου του συγγραφέα.
Στο “Θάνατο στη Βενετία” η κάμερα φαίνεται να αιωρείται και να στροβιλίζεται κάποιες φορές αποτυπώνοντας την αβεβαιότητα του πρωταγωνιστή σχετικά με αυτό που του συμβαίνει και την ηδονοβλεψία του. Γνωρίζει ο Τάντζιο τι σκέφτεται ο Άσενμπαχ, όταν περνά ατελείωτες ώρες παρακολουθώντας τον στην παραλία; Ο Μαν γράφει: «ένιωσε εξαντλημένος, ένιωσε καταρρακωμένος. H συνείδησή του τον κατηγόρησε ως διεφθαρμένο.»
Ο Βισκόντι μένει πιστός στο βιβλίο του Μαν, αλλά η εικονοποίηση του κειμένου που προσφέρει ο κινηματογράφος, η ζωντανή σάρκα που βλέπει κανείς και φαντάζεται, επιτρέπει στον σκηνοθέτη να ξεπεράσει τον γραπτό λόγο.
