Το ρεπορτάζ προβάλλεται ως δεμένο. Οι εξελίξεις που έρχονται στο φως σχετικά με τη υπόθεση της Κιβωτού του Κόσμου, βάζουν στο «κάδρο» και τον ίδιο τον πατέρα Αντώνιο, που είναι η «ψυχή» της δομής.
Σύμφωνα με δημοσίευμα, οι αρχές έχουν στα χέρια τους δέκα καταθέσεις για ασέλγεια σε βάρος ανηλίκων, ξυλοδαρμούς αλλά και «μαύρη» εργασία σε δομές της Κιβωτού του Κόσμου. Οι καταθέσεις που έχουν στα χέρια τους οι Αρχές στοχεύουν το πρόσωπο του αλλά και τριών ατόμων, τα οποία ο 19χρονος που πρώτος κατήγγειλε την φρίκη στην δομή τα αποκαλεί «υπηρέτες» του πατήρ Αντώνιου.
Το πρωί της περασμένης Τετάρτης, ο 19χρονος βρέθηκε στον 8ο όροφο της ΓΑΔΑ για να καταθέσει. Ο Πατέρας Αντώνιος είναι άνθρωπος που τα περάσματά του από τα μίντια προβάλλονταν -πάντα- εντός ιδιαίτερου πλαισίου. Ενσάρκωνε τον άνθρωπο που εκπροσωπούσε τη χαμένη μας συνείδηση. Του ρασοφόρου που λειτουργούσε ως συμπλήρωμα των κρατικών δομών που αδυνατούν να φροντίσουν ανήλικα παιδιά, αγνές ψυχές. Και μπορεί αυτή τη στιγμή ο ίδιος να φέρεται ως πρωταγωνιστής μιας αρνητικής δημοσιότητας όμως σε αυτό το δράμα πρωταγωνιστές είναι τα ίδια τα παιδιά. Τι μπορούμε να πούμε γι’ αυτά;
Τα παιδιά που βιώνουν συνεχές στρες, τραυματικά γεγονότα ή χρόνια κακοποίηση αναπτύσσουν δυσκολίες στη διαχείριση του νευρικού τους συστήματος. Μερικοί από τους μεγαλύτερους προγνωστικούς παράγοντες ενός απορρυθμισμένου νευρικού συστήματος περιλαμβάνουν την παιδική κακοποίηση, την παραμέληση, την υποτίμηση, τη φτώχεια, το να έχεις ένα μέλος της οικογένειας με παραμελημένη ψυχική υγεία, να μεγαλώνεις σε ένα βίαιο σπίτι ή γειτονιά ή να επιζείς μετά από μια φυσική καταστροφή.
•Όταν μεγαλώνουμε κάτω από αυτές τις συνθήκες και τις προσλαμβάνουμε ως “κανονικότητα”, πιθανότατα δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη ζημιά που έγινε παρά χρόνια – ίσως δεκαετίες – αργότερα. Αυτό είναι το θέμα του τραύματος, ειδικά όταν το χρόνιο τραύμα χαρακτηρίζεται ως «φυσιολογική κατάσταση» στα αναπτυξιακά μας χρόνια.
Δεν αντιλαμβανόμαστε την παθογένεια του περιβάλλοντός μας. Δεν παρατηρούμε πόσο ανήσυχοι είμαστε πριν πέσουμε για ύπνο το βράδυ ή ότι η αναπνοή μας είναι γρήγορη και ακανόνιστη. Δεν παρατηρούμε ότι η συμπεριφορά μας βασίζεται στην αντίδραση και τον τρόπο επιβίωσης αντί της συνειδητής πρόθεσης. Δεν κάνουμε τη σύνδεση ότι οι εφιάλτες και η υπνοβασία δεν είναι «τυπικές» παιδικές συμπεριφορές ή ότι το να κρυβόμαστε στην ντουλάπα μας διαβάζοντας το βιβλίο μας και να ελπίζουμε να εξαφανιστούμε δεν είναι προτιμότερο από το να κάνουμε παρέα με τα παιδιά της γειτονιάς.
Ως ενήλικες, καταλήγουμε να εμπλακούμε σε σχέσεις με ανθρώπους που δεν έχουν θεραπεύσει τον δικό τους πόνο, κάτι που ενισχύει τον δικό μας. Ωστόσο, είμαστε ακόμα κολλημένοι σε αυτά τα μοτίβα ως “συνήθη”. Το τοξικό συγχέεται με το ασφαλές επειδή είναι γνωστό. Η ηρεμία και η ησυχία αποφεύγονται και το χάος επιδιώκεται γιατί είναι οικείο. Η αυθεντικότητα φαίνεται ύποπτη και η ευαλωτότητα χαρακτηρίζει τον συναισθηματικό μας κόσμο.
Ζούμε σε στρες, άγχος, κατάθλιψη, σε κατάσταση “μάχη, φυγή ή πάγωμα” και κατά συνέπεια δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας. Μπορεί να κινούμαστε ανάμεσα στο αίσθημα μουδιάσματος και αποσύνδεσης μέχρι του να αισθανόμαστε επίμονη υπερδιέγερση και να μην μπορούμε να επιβραδύνουμε.
Υπάρχουν πολλά μοτίβα που προκύπτουν από την ύπαρξη ενός απορρυθμισμένου νευρικού συστήματος, όπως:
•Συναισθηματική Απορρύθμιση
Όταν ακούμε για συναισθηματική απορρύθμιση, μπορεί να σκεφτούμε ένα άτομο με συναισθηματικές εκρήξεις ή που δεν μπορεί να ελέγξει τον θυμό του. Είναι η επιλογή της «μάχης», όπου η λογομαχία, η άμυνα ή τα διωκτικά αισθήματα οδηγούν ένα άτομο να αντιδρά με παρορμητικότητα αντί να ανταποκρίνεται με πρόθεση και ψυχραιμία.
Ωστόσο, η συναισθηματική απορρύθμιση παρατηρείται επίσης σε άτομα που αποφεύγουν συναισθήματα όπως θυμό, ζήλια, θλίψη ή ακόμα και αγάπη απορρίπτοντας κάθε πιθανότητα να τα βιώσουν. Μπορεί ακόμα να υιοθετήσουν την πολύ σύγχρονη «τοξική θετικότητα».
Η εμπειρία της αγάπης αντικαθίσταται από το να κάνουν «πράγματα» (π.χ. σεξ ή χόμπι). Όταν η συναισθηματική απορρύθμιση τείνει προς το μούδιασμα, παρατηρείται συχνά σε εκείνους που εμφανίζουν την αντίδραση «πάγωμα» και συνήθως αρνούνται να βιώσουν και να αναγνωρίσουν τις πιο ευάλωτες πλευρές τους.
•Αναζητώντας τη συγκίνηση
Η αναζήτηση συγκίνησης είναι επίσης ένα κοινό σημάδι ενός απορρυθμισμένου νευρικού συστήματος. Αν παλεύουμε με το να νιώθουμε μουδιασμένοι ή αποσυνδεδεμένοι ή μεγαλώσαμε μέσα στο χάος, τότε μπορεί να μας ελκύουν τοξικές σχέσεις, επικίνδυνες εμπειρίες ή δράματα προκειμένου να «αισθανθούμε».
Αυτό είναι ιδιαίτερα τυπικό σε ανθρώπους που βρίσκονται μονίμως εν κινήσει και συχνά «ζουν στο κεφάλι τους» αποκομμένοι από το σώμα και τα συναισθήματά τους. Τα μοτίβα μπορεί να εναλλάσσονται από την έξαψη που χαρακτηρίζει την εργασιομανία, όπου η συγκίνηση προέρχεται από το αίσθημα σωματικής και πνευματικής εξάντλησης, στα μοτίβα των ακραίων σχέσεων, των επικίνδυνων καταστάσεων ή τις κακές παρέες που τρέφουν την ανάγκη για αναζήτηση συγκίνησης και αποκλείουν τη συναισθηματική εγγύτητα.
•Αδυναμία να είσαι μόνος
Μια άλλη κοινή εμπειρία παρατηρείται σε όσους δεν μπορούν να είναι μόνοι. Είναι συνήθης σε άτομα που έχουν πιο αγχώδες στυλ προσκόλλησης, που φοβούνται την εγκατάλειψη και που δεν αισθάνονται ότι αξίζουν μια αυθεντική σύνδεση. Συνήθως συγχέουν την προσοχή με τη σύνδεση ή το σεξ με την οικειότητα.
Πολλοί περνούν από τη μια σχέση στην άλλη και μπορεί να αισθάνονται φοβισμένοι, θυμωμένοι ή άβολα όταν δεν «κυνηγούν» μια σχέση ή δεν βρίσκονται σε κάποιο στάδιο μιας σχέσης, βιώνοντας αισθήματα αυτομομφής.
Τα άτομα με αυτό το μοτίβο αντιδράσεων στο τραύμα προσπαθούν να καλύψουν ένα κενό κυνηγώντας μια σχέση και συχνά «παντρεύονται τη μητέρα τους» ή «βγαίνουν ραντεβού με τον πατέρα τους», επειδή αυτοί οι τύποι συνδέσεων αναδεικνύουν το ανίατο τραύμα τους – έναν τοξικό συνδυασμό ικανότητας του να είσαι μόνος και να αναζητάς τη συγκίνηση που εκδηλώνεται ως αυτοκαταστροφή.
•Υπερβολική σκέψη
Η υπερβολική σκέψη, αναγκάζει ένα άτομο να μηρυκάζει μία κατάσταση ή να παραμένει κολλημένο στην κατάσταση. Οι άνθρωποι που αντιδρούν με αυτόν τον τρόπο “φυγής” από τα στρεσογόνα ερεθίσματα τείνουν να “ζουν στο κεφάλι τους” και μπορούν να βρουν στιγμιαία παρηγοριά σε καταστάσεις σκέψης (και υπερβολικής σκέψης), επειδή τους εμποδίζει να αισθάνονται.
Ο μηρυκασμός έχει να κάνει με την υπερανάλυση και τη διανοητικοποίηση καταστάσεων, έτσι ώστε να μη χρειάζεται να γίνονται αισθητά τα συναισθήματα. Ένα άτομο που είναι επιρρεπές στη φυγή, παραμένει διαμέσου του μηχανισμού αυτού καθηλωμένο από τη σκέψη του, η οποία συνήθως προκαλεί περισσότερο τραυματισμό. Η υπερβολική επεξεργασία και το αναμάσημα των σκέψεων έχει στόχο την εκλογίκευση ή νοηματοδότηση μιας κατάστασης ώστε να μπορεί κανείς είτε: Α) να ξεφύγει από αυτήν, είτε Β) να την εξηγήσει ώστε να μην χρειάζεται να αισθάνεται.
•Υπερεπαγρύπνηση
Αυτό είναι πολύ κοινό στα άτομα που αντιδρούν με τον μηχανισμό “μάχη, φυγή”. Η υπερεπαγρύπνηση ομοιάζει με την υπερβολική σκέψη, εκτός από το ότι δεν είναι το μυαλό μας που δουλεύει υπερωρίες, αλλά το σώμα μας και οι αντιδράσεις μας.
Είμαστε διαρκώς σε οριακή κατάσταση, αναζητούμε συνεχώς μια αναντιστοιχία μεταξύ λέξης και πράξης και ψάχνουμε συνεχώς έναν λόγο για να φύγουμε, να τρέξουμε και να ξεφύγουμε από σχέσεις, φιλίες ή καταστάσεις που αναμοχλεύουν το τραύμα μας.
Βλέπουμε κίνδυνο εκεί που δεν υπάρχει ή αναζητούμε ασυνείδητα φιλίες ή στενές σχέσεις που πυροδοτούν την αναζωπύρωση του τραύματος και την αντίδραση «φυγή». Δεν εμπιστευόμαστε τους άλλους και αναζητούμε να κατανοήσουμε τα βαθύτερα κίνητρά τους. Αισθανόμαστε εύκολα ότι απειλούμαστε αλλά μπορεί να βρεθούμε σε καταστάσεις που ενισχύουν τους φόβους μας (αναζήτηση συγκίνησης).
Στον πυρήνα της υπερεπαγρύπνησης βρίσκονται οι ανεκπλήρωτες ανάγκες ασφάλειας. Οφείλεται συχνά σε καταχρηστικές καταστάσεις που παραβίασαν το αίσθημα ασφάλειας στην παιδική ηλικία. Στην ενήλικη ζωή συχνά στις διαπροσωπικές σχέσεις επαναλαμβάνονται ασυνείδητα οι πρώτες αγιάτρευτες πληγές.
Για να απελευθερώσουμε το τραύμα από το σώμα μας και να ρυθμίσουμε το νευρικό μας σύστημα, πρέπει να μάθουμε τον εαυτό μας να νιώθει ασφάλεια. Οι ανάγκες για ασφάλεια περιλαμβάνουν: εμπιστοσύνη, συνέπεια, αξιοπιστία, προστασία, φροντίδα, καθοδήγηση και προβλεψιμότητα.
Το τραύμα δεν θεραπεύεται απλά αγνοώντας το, αποσπώντας την προσοχή μας σε μια σχέση, πηγαίνοντας ψυχαναγκαστικά στο γυμναστήριο ή με τον εθισμό στο ίντερνετ. Εάν οι καταστροφικές συνέπειες του τραύματος στη σωματική και συναισθηματική μας υγεία προέρχονται από την υπερβολική ενεργοποίηση τμημάτων του εγκεφάλου, η απάντηση στη θεραπεία είναι να ηρεμήσουν αυτά τα υπερβολικά ενεργοποιημένα μέρη του νευρικού μας συστήματος.
