Ο ρόλος του Άντι Γουόρχολ στην τέχνη παραμένει αμφιλεγόμενος. Κανένα πρόβλημα. Οι περισσότεροι τον αναγνωρίζουν ως ηγετική φιγούρα της ποπ αρτ.
Ο επιδραστικός καλλιτέχνης, που γεννήθηκε στις 6 Αυγούστου 1928 και έφυγε από τη ζωή στις 22 Φεβρουαρίου 1987, μένει στη μνήμη της τέχνης ως ζωγράφος, γλύπτης, κινηματογραφιστής, συγγραφέας αλλά και οικοδεσπότης – εκφραστής ενός καλλιτεχνικού ρεύματος που πριν την ύπαρξη του δρούσε στο περιθώριο.
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Άντι Γουόρχολ είχε ακολουθήσει νορμάλ σπουδές. Και όμως σπούδασε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Carnegie. Οι σχέσεις που ανέπτυξε με τους καθηγητές του δεν ήταν οι καλύτερες. Το προσωπικό του στυλ δίχαζε από τότε. Ο Γουόρχολ στις αρχές της δεκαετίας του 1950 μετακόμισε από το Πίτσμπεργκ της Πενσιλβανία στη Νέα Υόρκη. Εκεί ο αέρας της ελευθερίας ήταν ούριος για κάθε μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης και της δικής του. Καθόλου τυχαία στη Νέα Υόρκη θεμελίωσε και έχτισε το όνομά του.
Το «The Factory», το στούντιο του Άντι Γουόρχολ στη Νέα Υόρκη, μετακόμισε τρεις φορές μεταξύ 1962 και 1984. Αυτό όμως έχει μικρή σημασία. Ο χώρος του Άντι ήταν ανοιχτός στη διανόηση, την τέχνη τη σεξουαλική ίντριγκα. Ο Γουόρχολ προσκάλεσε πολλούς ανθρώπους στο Factory συμπεριλαμβανομένων καλλιτεχνών, πορνοστάρ, drag queens, μουσικών και τοξικομανών. Οι μακρόσυρτες ταινίες, που γυρίστηκαν σε χώρους του, επικεντρώνονται στην ερωτική αστάθεια των πρωταγωνιστών τους.
Το εξάωρο Sleep είναι η πρώτη ταινία που γύρισε ο Γουόρχολ σε 16mm.
Στο Poor Little Rich Girl είδαμε την Έντι Σέτζγουικ, το κορίτσι που αγάπησε πιο πολύ ο Άντι Γουόρχολ.
Το Kitchen είναι μια ταινία γυρισμένη εξ ολοκλήρου στα λίγα τετραγωνικά μιας νεοϋορκέζικης κουζίνας.
Το The Nude Restaurant ήταν απάντηση του Γουόρχολ στη μόδα της βιομηχανίας πορνό.
Το σπάνιο φιλμ The Life of Juanita Castro θεωρείται μια πολιτική δήλωση πάνω στον φασισμό.
Το The Velvet Underground and Nico είναι το σημαντικότερο ντοκουμέντο που γύρισε ο Άντι Γουόρχολ για το συγκρότημα. Μερικοί διάσημοι καλλιτέχνες που πέρασαν από το The Factory ήταν ο Ντέιβιντ Μπόουι, ο Μικ Τζάγκερ, η Μαντόνα, η Λάιζα Μινέλι, ο Τζον Λένον και η Γιόκο Όνο. Στην πραγματικότητα, το πιο γνωστό τραγούδι του Λου Ριντ, Walk on the Wild Side, αναφέρεται σε εκδηλώσεις και καλεσμένους στο Factory.
•«Αφήνω την κάμερα να τρέχει μέχρι να τελειώσει το φιλμ, γιατί με αυτόν τον τρόπο μπορώ να “συλλάβω” τους ανθρώπους την ώρα που είναι ο εαυτός τους. Είναι προτιμότερο να συμπεριφέρεσαι φυσικά από το να στήνεις μια σκηνή και να υποδύεσαι κάποιον άλλον. Καταλαβαίνεις καλύτερα τους ανθρώπους όταν είναι ο εαυτός τους παρά όταν προσπαθούν να υποδυθούν τον εαυτό τους.» – Άντι Γουόρχολ (1934 – 1987)
Ο Άντι Γουόρχολ ήταν ο πάπας του κινήματος της Pop Art και το έργο του με τίτλο Marilyn Diptych είναι μια εμβληματική στιγμή του. Γιατί άραγε; Πρώτον, χρησιμοποίησε μια εικόνα που είχε ήδη υπάρξει. Δεν ζωγράφισε την εικόνα. Δεν τράβηξε ο ίδιος τη φωτογραφία. Την ανακάλυψε σε ένα δελτίο τύπου που έφτασε στα χέρια του. Δεν δοκίμασε να ρετουσάρει την εικόνα, να διορθώσει τις τεχνικές της ατέλειες. Επεξεργάστηκε μια έτοιμη εικόνα και την παρέδωσε στο κοινό της τέχνης. Η τέχνη που παρουσίασε ο Γουόρχολ συμβόλιζαν την απόρριψη του κυρίαρχου συστήματος τέχνης. Οι παρεμβάσεις του στα πορτρέτα της Μέριλιν ήταν σκόπιμα παραμορφωμένες, άχρωμες και κραυγαλέες – χαρίζοντάς του τη φήμη μιας αδικαιολόγητα επαναστατημένης καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας.
Στη δεκαετία του 1960, όταν οι drag queens ήταν, μόνο, ένας μύθος του περιθωρίου, ο Γουόρχολ άρχισε να τις καλεί στο στούντιό του. Οι drag queens ήταν συχνοί επισκέπτες στο Factory (το στούντιο του) και έγιναν αναπόσπαστο μέρος της τέχνης που αναπτύχθηκε εκεί. Στο άσυλο του Άντι δεν θεωρούνταν πλέον φρικιά αλλά ενσωματώθηκαν στο καλλιτεχνικό κίνημα που παρασκευαζόταν εκεί. Μάλιστα, ο Γουόρχολ πόζαρε πολλές φορές σε φωτογραφίες μαζί τους. Ο Warhol έφερε τις drag queens από τα περίχωρα στο κέντρο του νέου αναπτυσσόμενου κόσμου της τέχνης.
Η πρώιμη δουλειά του Γουόρχολ δεν γνώρισε αποδοχή. Τα έργα του δεν έβρισκαν θέση σε μουσεία και γκαλερί λόγω της προφανούς, για την εποχή, ομοερωτικής φύσης τους. Ήταν μια περίοδος που η έννοια της σεξουαλικότητας στο σύστημα της εμπορικής τέχνης δεν κινούνταν σε ανοιχτά πλαίσια. Ο Γουόρχολ είναι σημαντικός γιατί κατέληξε να απορρίψει το κραταιό σύστημα των καλλιτεχνών δημιουργώντας το δικό στιλ. Η Ποπ Αρτ έδωσε στον Γουόρχολ την ελευθερία έκφρασης που αναζητούσε.
Βίντεο από επιδρομή της αστυνομίας στο στούντιο του Άντι Γουόρχολ “Τhe Factory”. Βλέπουμε πολλούς από τους πρωταγωνιστές της Νεοϋορκέζικης καλλιτεχνικής σκηνής, συμπεριλαμβανομένων των Velvet Underground
