κείμενο – Ελένη Σωτάκη
Απομένει μια ακόμα τελευταία στροφή για να δεις λιμάνι. Κρατάς στα χέρια τις αποσκευές σου και από τα σκουριασμένα μεγάφωνα του καραβιού ακούγεται το όνομα του νησιού που διάλεξες για τις διακοπές σου.
Κατεβαίνεις στο γκαράζ του πλοίου. Από εκεί μπορείς να δεις τα πρόσωπα των άλλων που θα μοιραστείτε χρόνο και τόπο. Η ίδια στιγμή μπορεί να υπάρξει και αλλιώς. Μπορεί να είναι καθώς το αεροπλάνο κάνει τη σταδιακή του κάθοδο, τη στιγμή που βλέπεις μεγάλο μέρος του νησιού από το παράθυρό σου: βράχια στο ένα άκρο, η μεγάλη καμπύλη μιας απομακρυσμένης παραλίας, ένα απομονωμένο χωριό, λιγοστά δέντρα, η αποβάθρα των φέρι που κατασκευάστηκε το 1970, ο ασβεστωμένος πύργος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας.
Στο αεροδρόμιο οι άνθρωποι φαίνεται να γνωρίζουν ο ένας τον άλλον. Με το ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο φτάνεις σε χρόνο ρεκόρ στη Χώρα. Περνάς μπροστά από ένα μπακάλικο, τη βίλα με το παλιό δέντρο στην είσοδο, το δημοτικό σχολείο, το εστιατόριο που ειδικεύεται στα θαλασσινά, το δημαρχείο. Σε κατακλύζει μια περίεργη, ενστικτώδης αίσθηση ότι θέλεις να ζήσεις εδώ. Δεν θα το πράξεις ποτέ μάλλον για πολλούς λόγους, σημαντικούς και μη. Αλλά η σκέψη τού να είσαι ευτυχισμένος στο νησί λέει κάτι σημαντικό που αξίζει να αποκωδικοποιήσεις.
•Τα μικρά νησιά δημιουργούν μια ευχάριστη αίσθηση ελέγχου. Όταν ο κόσμος γίνεται μικρότερος, μεγαλώνουμε και αισθανόμαστε λιγότερο ευάλωτοι, πιο ικανοί.
Η πρόσβαση στο υψηλότερο σημείο του νησιού είναι συνήθως εύκολη υπόθεση. Από εκεί μπορείς να δεις σχεδόν ολόκληρο τον τόπο: τον κόλπο που σε περιμένει να κολυμπήσεις, το λιμάνι με τα σπίτια του, στο βάθος υπάρχει η κορυφή του μοναστηριού. Το μικρό νησί έχει προφανή όρια που μπορείς να εντοπίσεις. Μπορείς να περπατήσεις όσο θες εξερευνώντας τα βράχια και τις παραλίες του. Ακόμα και όταν βρίσκεσαι στη Χώρα, μπορείς να δεις ολόκληρο το νησί, τη θάλασσα, βουνά, τη φύση. Πίσω στην καθημερινότητά σου, στην πόλη που ζεις και εργάζεσαι, πρέπει να αντιμετωπίσεις τις απαιτήσεις μιας ολόκληρης ζωής που έχεις στήσει. Συχνά καταλαμβάνεσαι από αγωνία για δύσκολα προβλήματα ή και προβλήματα που δεν έχουν λύση. Οι σχέσεις σου, οι υποχρεώσεις σου, τα διλήμματά σου, τα πάθη σου, οι απογοητεύσεις σου, τα μυστικά σου.
Η επιθυμία σου να έχεις τον απόλυτο έλεγχο σε όσα βιώνεις και επιλέγεις αποδεικνύεται κατά κανόνα χίμαιρα.
•Ξεχνάμε εύκολα πόση αγάπη κρύβει το να μπορείς να φροντίσεις κάτι. Επικεντρωνόμαστε στον εαυτό μας, γινόμαστε εγωιστές. Τα κοινωνικά προβλήματα φαντάζουν τεράστια και δυσεπίλυτα και οι δικές μας προσπάθειες άσκοπες. Οι μητροπόλεις είναι πολύ μεγάλες για να χωρέσουν την αγάπη. Μας αναγκάζουν συνεχώς να παραδεχτούμε ότι είμαστε μικροί, λίγοι. Το μικρό νησί όμως αναδεικνύει το όραμα ενός άλλου κόσμου, όπου το κοινό καλό και η γενναιοδωρία έχουν νόημα.
Είναι σαν το νησί να μιλά μια συγκεκριμένη γλώσσα. Υπάρχει σχεδόν μόνο ένα από τα πάντα. Υπάρχει ένα γυμνάσιο, ένα ακριβό εστιατόριο, ένας κινηματογράφος, ένα αεροδρόμιο, ένα βιβλιοπωλείο, ένα μουσείο, ένα κλαμπ, η παραλία που γίνεται η αγαπημένη σου, το βουνό.
Επιστρέφεις στο ίδιο μέρος ξανά και ξανά – γιατί δεν υπάρχει ανταγωνισμός για την προσοχή σου. Τα πράγματα γίνονται οικεία, οι σχέσεις γίνονται οικείες. Το συναίσθημα της ευχαρίστησης που βιώνεις, όταν φτάνεις αποκτά μυθικές διαστάσεις στην φαντασία σου. Στο δια ταύτα όμως η απόλαυση βασίζεται στην ικανότητα του μικρού νησιού να γίνεται το σπίτι σου. Δεν είναι απλώς ένα μέρος στον χάρτη. Είναι ένας ψυχολογικός προορισμός. Ένας τρόπος να κάνεις τη ζωή σου πιο απλή με ό,τι είναι άμεσα διαθέσιμο σε σένα. Ίσως μάλιστα δεν χρειάζεται καν να πάρεις αεροπλάνο ή καράβι για να φτάσεις εκεί. Ίσως είναι στ΄ αλήθεια μια ανάσα μακριά από σένα.
