Κώστας Β. Ζήσης
Μια από τις πιο σπάνια παιγμένες τραγωδίες, τους «Ηρακλείδαι» του Ευριπίδη, θα έχουμε την τύχη να παρακολουθήσουμε στη σκηνή του Olvio, από τον Κώστα Παπακωνσταντίνου, την Άρτεμη Γρύμπλα και την ομάδα Ξανθίας. Όχημα τους η μετάφραση του Κώστα Βάρναλη, τα σκηνικά επιμελείται η Βίκυ Πάντζιου, τα κοστούμια η Βασιλική Σύρμα, την πρωτότυπη μουσική υπογράφει ο Βασίλης Κουτσιλιέρης , ενώ την διδασκαλία κίνησης έχουν αναλάβει οι Μαργαρίτα Τρίκκα και η Κατερίνα Γεβετζή. Πρωταγωνιστούν οι Ελισσαίος Βλάχος, Μυρτώ Γκόνη, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός, Έλενα Σταύρου και ο Κώστας Παπακωνσταντίνου. Η πρεμιέρα, είναι προγραμματισμένη για τις 5 Φεβρουαρίου και θα παίζει στο Θέατρο Olvio κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21:00
Ο Κώστας Παπακωνσταντίνου και η ομάδα του Ξανθίας μετά από τις πολύ σημαντικές θεατρικές μεταγραφές της ελληνικής λογοτεχνίας που έχουν παρουσιάσει – να θυμίσουμε τους «Χαλασοχώρηδες» του Παπαδιαμάντη, την «Μαζώχτρα» του Εφταλιώτη, τον «Αυτόχειρ» του Μητσάκη, το «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» του Βιζυηνού – και τα πολύ σημαντικά έργα της ελληνικής δραματουργίας όπως η «Αγγέλα» του Σεβαστίκογλου και τον «Γάμο» του Ποντίκα, καταπιάνεται για πρώτη φορά με τραγωδία και επιχειρεί την δραματουργική εφαρμογή του δικού τους ιδιαίτερου ύφους πάνω σε κείμενο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όπου λόγος και ρυθμός φέρνουν στην επιφάνεια τα νοήματα μέσα από την κίνηση του σώματος. Μαζί τους, η Άρτεμις Γρύμπλα, η οποία συνσκηνοθέτησε με τους Κωνσταντίνο Μπιμπή και την Λίλα Μπακλέση το τρυφερό «Οι κάτω από τ’ αστέρια», ενώ έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Κώστα Παπακωνσταντίνου στην «Αγγέλα» ως ηθοποιός.
Λίγα λόγια για το έργο
Ο Ευρυσθένης, κινούμενος από μίσος για τον Ηρακλή, διώχνει από το Άργος και καταδιώκει τα παιδιά του, απειλώντας με πόλεμο όποια πόλη τους δώσει καταφύγιο. Εκείνα, περιπλανώμενα και με ηγέτη τους τον γηραιό Ιόλαο και με συνεργό την μητέρα του Αλκμήνη, φτάνουν στα σύνορα της Αθήνας, στον Μαραθώνα και προσπέφτουν ικέτες στο ναό του. Ο βασιλιάς των Αθηνών, Δημοφώντας, δεν υποκύπτει στις απειλές του Αργείου κήρυκα για πόλεμο και δίνει άσυλο στους ικέτες. Ο πόλεμος που ακολουθεί, προτάσσει την θυσία της Μακαρίας, της μεγάλης κόρης του Ηρακλή από τον Ύλλο για να οδηγηθούν οι Αθηναίοι με τους Ηρακλείδες σε νίκη. Ο Ιόλαος ξανανιώνει και παίρνει δύναμη, οι Αθηναίοι νικούν, ο Ευρυσθέας συλλαμβάνεται αιχμάλωτος και πλέον γίνεται αυτός ικέτης για τη ζωή του, αλλά έχει να αντιμετωπίσει την εκδικητική σκληρότητα της Αλκμήνης.
Μια κατεξοχήν πολιτική τραγωδία, η οποία διδάχτηκε το 430 π.Χ., στις απαρχές του Πελοποννησιακού πολέμου. Μέσα από τον εγκωμιαστικό λόγο για την Αθήνα, η οποία στέκει με το δημοκρατικό πολίτευμα υπερασπίστρια της ανιδιοτέλειας και της δικαιοσύνης, ο Ευριπίδης αναδεικνύει αφενός τη διαφορά του Σπαρτιατικού και Αθηναϊκού ήθους, δίνοντας παράλληλα ένα τρανό παράδειγμα για πως ο φόβος μπορεί να νικηθεί από τα υψηλά ιδανικά. Το ανατρεπτικό τέλος της, όπου οι ρόλοι αντιστρέφονται, αποτελεί ένα συνταρακτικό σχόλιο για την θέση εξουσίας και το πώς αυτή επιδρά στην αλλαγή οπτικής και μετατόπισης της στάσης του ανθρώπου. Εκείνο, όμως που κυριαρχεί στους «Ηρακλείδες» , είναι το αντιπολεμικό μήνυμα του έργου, μέσα από την τελική επικράτηση της βίας και του δίκιου του ισχυρού μετά από την σαρωτική επέλασή του πολέμου.
Οι παραστάσεις της τραγωδίας
Η τραγωδία δεν ανεβαίνει συχνά ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μελετητές έχουν καταλήξει ότι από αυτήν έχει χαθεί ένα ολόκληρο επεισόδιο και ένα στάσιμο που αναφέρονται στην περιγραφή της θυσίας της Μακαρίας.
Το πρώτο της ανέβασμα γίνεται εν μέσω της ναζιστικής κατοχής την περίοδο 1943-1944 από την Καλλιτεχνική Εταιρεία Κυριαζή Χαρατσάρη στην Θεσσαλονίκη, στην ίδια μετάφραση του Κώστα Βάρναλη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια επιμελείται ο Γιάννης Τσαρούχης, ενώ την σκηνοθεσία και το ρόλο του Δημοφώντα αναλαμβάνει ο ίδιος ο θιασάρχης. Την ζωντανή ορχήστρα διευθύνει ο Κ. Πάτρας.
Είκοσι επτά χρόνια μετά, τη σκυτάλη παίρνει το Εθνικό Θέατρο όπου ο Λάμπρος Κωστόπουλος ανεβάζει στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου τους «Ηρακλείδαι» σε μετάφραση Δημητρίου Σαρρού και με συνεργάτες τον Κλεόβουλο Κλώνη στα σκηνικά και στα κοστούμια, τον Δημήτρη Δραγατάκη στην μουσική και την Ελένη Ζαμπούρα στην χορογραφία. Στους ρόλους θα συναντήσουμε τον Στέλιο Βόκοβιτς (Ιόλαος), τον Γκίκα Μπινιάρη (Κήρυκας), την Όλγα Τουρνάκη (Μακαρία), τον Θοδωρή Μορίδη (Ευρυσθέας), τον Βασίλη Κανάκη (Δημοφώντας), την Κάκια Παναγιώτου (Αλκμήνη). Η παράσταση επαναλαμβάνεται το 1971 και το 1972 με την αντικατάσταση της Όλγας Τουρνάκη από την Μαρία Σκούντζου.
Δεν έχει καταγραφεί άλλη επαγγελματική παράσταση της τραγωδίας μέχρι το 2008 όπου ο Δαμιανός Κωνσταντινίδης την ανεβάζει σε Θεσσαλονίκη (Θέατρο Κήπου και Θέατρο Αμαλία) και Αθήνα (Θέατρο Βαφείο), σε μετάφραση Ελένης Μεκενίδου, σκηνικά και κοστούμια Απόστολου Αποστολίδη, μουσική Κωστή Βοζίκη και κίνηση Έφης Δρόσου. Τους ρόλους αναλαμβάνουν οι Στέλιος Ανδρονίκου, Κώστας Ανταλόπουλος, Γιάννης Δρακόπουλος, Αντώνης Κρόμπας και Δημήτρης Μακαλιάς ενώ live ακορντεόν έπαιζε ο Κώστας Κοράκης.
Σκηνοθεσία: Κώστας Παπακωνσταντίνου, Άρτεμις Γρύμπλα
Μετάφραση: Κώστας Βάρναλης
Σκηνικά: Βίκυ Πάντζιου
Βοηθός Σκηνογράφου: Άννα Σάπκα
Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Μουσική: Βασίλης Κουτσιλιέρης
Κινησιολογία: Μαργαρίτα Τρίκκα, Κατερίνα Γεβετζή
Σχεδιασμός Φωτισμών: Γιώργος Αγιαννίτης
Φωτογραφίες: Νίκος Βρδακαστάνης
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Παραγωγή: Ξανθίας Α.Μ.Κ.Ε.
Ερμηνεία: Ελισσαίος Βλάχος, Μυρτώ Γκόνη, Δημοσθένης Ξυλαρδιστός, Κώστας Παπακωνσταντίου, Έλενα Σταύρου
Από Σάββατο 5 Φεβρουαρίου
Ημέρες & ώρες παραστάσεων Σάββατο και Κυριακή στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων
Γενική Είσοδος: 15€
Μειωμένο: 10€
Ατέλειες ΣΕΗ: Δωρεάν
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Θέατρο OLVIO
Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός, τηλ: 210 34 14 118
Ώρες κράτησης εισιτηρίων: 17:00- 21:00
W www.olviotheater.gr | Μ olvio.info@gmail.com | FB OLVIO.theater
