του Γιάννη Παναγόπουλου //
Μέθεξη. Τα λάιβ της Εβρίτικης Ζυγιάς δεν είναι “καθόλου” εύκολα Οι Μυημένοι Εβρίτες απολαμβάνουν τις κλίμακες της λύρας, των κρουστών, χορεύοντας κάτι γνώριμο, κάτι οικείο. Οι υπόλοιποι απλώς συστήνονται με ένα κράμα ήχων που εκστασιάζει. Αυτή η μπάντα, που πατά με το ένα της πόδι στην Ελλάδα και το άλλο σε μουσικά φεστιβάλ του εξωτερικού, σου θυμίζει πως το νέο στη μουσική από την παράδοση θα έρθει. Το άλμπουμ της Ζυγιάς “Ορμένιον” κυκλοφόρησε λίγο πριν κλειστούμε σπίτια μας λόγω καραντίνας. Είναι ένα από τα καλύτερα world music άλμπουμ του 2020.
Η μπάντα από τον Έβρο μας έχει πει: “Η δημιουργία της Εβρίτικης Ζυγιάς ήταν το αποτέλεσμα της επιθυμίας μας να συνυπάρξουμε μουσικά με σημείο αναφοράς τη θρακιώτικη μουσική παράδοση. Μέσα από τα παραδοσιακά θρακικά όργανα καταφέραμε και παρουσιάσαμε έναν καινούριο ήχο, έναν ήχο που ήταν οικείος σε όλους και ταυτόχρονα πρωτόγνωρος, έναν ήχο δικό μας που τον χαρακτήριζε η αμεσότητα, η εξωστρέφεια και η δυναμική. Γρήγορα νιώσαμε την ανάγκη να εκφραστούμε δημιουργικά, να συνθέσουμε, να πειραματιστούμε ενορχηστρωτικά και να ακολουθήσουμε μουσικές κατευθύνσεις άγνωστες αλλά και συναρπαστικές που θα διεύρυναν τους μουσικούς μας ορίζοντες, θα εξέλισσαν τη Ζυγιά και, γιατί όχι, και τη θρακιώτικη παραδοσιακή μουσική…”
Το Ορμένιον είναι το βορειότερο κατοικημένο μέρος της Ελλάδας όπου βρίσκεται και ο τελευταίος σιδηροδρομικός σταθμός της χώρας. Πρόκειται για τοποθεσία ιστορικού ενδιαφέροντος και χρονολογείται από τη Βυζαντινή περίοδο, ενώ τη δεκαετία του ‘20 εγκαταστάθηκαν εκεί πρόσφυγες από τη βόρεια και ανατολική Θράκη. Η ιστορία της Θράκης είναι βαθιά συνδεδεμένη με την προσφυγιά, με πλήθος παραδοσιακών θρακιώτικων τραγουδιών να την εξιστορούν. Η επιλογή του ονόματος του δίσκου βασίστηκε στην ιδιαιτερότητα της περιοχής να οριοθετείται από σύνορα τριών χωρών (Ελλάδα, Βουλγαρία, Τουρκία) και ως εκ τούτου να χαρακτηρίζεται από μετακινήσεις πληθυσμών, ανταλλαγή κουλτούρας, εθίμων, συνηθειών, ακόμα και γλώσσας, στοιχεία που έχουν επηρεάσει και εκφράζουν την Εβρίτικη Ζυγιά.
Το παραδοσιακό σχήμα Εβρίτικη Ζυγιά ξεκίνησε το 2007 παίζοντας σε γλέντια και γιορτές της περιοχής με σκοπό τη διάσωση και την εξέλιξη της θρακικής μουσικής παράδοσης. Σε συνεργασία με την Teranga Beat, η εξέλιξη του παραδοσιακού τους ήχου προχώρησε ένα βήμα παραπάνω μέσω διαφορετικών ενορχηστρώσεων από εκείνες στα παραδοσιακά γλέντια. Προσθέτοντας το ηλεκτρονικό όργανο CRB-Diamond 800 και το Moog, δημιουργήθηκε ένας fusion ήχος με μοναδική ταυτότητα, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την ψυχεδέλεια της θρακικής μουσικής. Δίνοντας βάση στις δυναμικές των μουσικών οργάνων και αφήνοντας μεγαλύτερο χώρο στους μουσικούς για αυτοσχεδιασμούς και δημιουργία δικών τους συνθέσεων, γεννήθηκαν τα νέα κομμάτια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην ηχογράφηση του Ορμένιον.
Ο Αδαμάντιος Καφετζής, λάτρης και μελετητής της μουσικής, τρέχει και το δισκογραφικό label Teranga Beat, άκουσε για πρώτη φορά την μπάντα πριν δύο χρόνια. Αποφάσισε να μπλεχτεί μαζί της. Την κατεβάζει στην Αθήνα. Μας λέει για την πρώτη συνάντηση μαζί της: «Γνωρίστηκα με το μουσικό σχήμα Εβρίτικη Ζυγιά τον Αύγουστο του 2015 στον γάμο του ξαδέρφου μου στη Δράμα, όπου έπαιξαν για το γλέντι. Ο θείος μου, Φώτης Μπέγγας, είναι πρόεδρος στη Θρακική Εστία Δράμας και ασχολείται πολύ με τη μουσική και γενικότερα με την παράδοση της Θράκης. Τον είχα ρωτήσει αν ξέρει κάποιο αξιόλογο συγκρότημα από την περιοχή και μου είχε πει ότι υπήρχε. Όταν έκλεισαν για το γλέντι του γάμου με πήρε και μου είπε “να ξέρεις αυτοί που θα παίξουν είναι οι καλύτεροι σε όλη τη Θράκη.” Είχα την τύχη όμως να τους δω σε ένα μεγάλο πανηγύρι, ένα βράδυ πριν το γάμο, στο Νεροφράκτη Δράμας όπου ήταν πάνω από 2000 άτομα. Εκεί κατάλαβα για τα καλά τη δύναμη και τις δυνατότητες αυτής της μουσικής.»
–Ο Αδαμάντιος έχει ένα φανερό χόμπι, το κάνει και δουλειά ενίοτε. Ψάχνει τις μουσικές του κόσμου. Μας λέει: «Πιστεύω πως η μουσική της Θράκης έχει απεριόριστες δυνατότητες και μπορεί να εξελιχθεί πολύ. Επέλεξα να δουλέψω με το συγκρότημα γιατί είναι όλοι τους πολύ καλοί μουσικοί και αγαπούν πολύ αυτό που κάνουν. Σκοπός μου είναι να εξελίξουμε τη μουσική αυτή χωρίς όμως να χάσει τίποτα από τα στοιχεία της, απλά να φανερώσουμε ακόμα περισσότερο τις ποιότητες που έχει και οι οποίες συμπιέζονται με κάποιο τρόπο όταν παίζεται αυστηρά για χορευτικά. Αυτό μπορεί να γίνει για παράδειγμα δίνοντας ελευθερία στους μουσικούς να αυτοσχεδιάσουν κατά τη διάρκεια των κομματιών, να δοθεί μεγαλύτερη βάση στη μουσική και όχι στο τραγούδι και κάποιες μικρές αλλαγές στις ενορχηστρώσεις. Σκοπός μας φυσικά είναι αυτό το project να ταξιδέψει και εκτός Ελλάδας, σε όλο τον κόσμο.»
Ο δίσκος “Ορμένιον” ηχογραφήθηκε ζωντανά στο στούντιο, σε αναλογικό 24κάναλο μπομπινόφωνο Otari MX80, στις 18 και 19 Μαΐου 2019. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να αποτυπωθούν στον δίσκο η ενέργεια και η δύναμη που χαρακτηρίζουν το συγκρότημα στις ζωντανές του εμφανίσεις.
Το άλμπουμ κυκλοφορεί σε LP, CD και σε ψηφιακή έκδοση. Το LP είναι deluxe έκδοση, με λαμιναρισμένο διπλό εξώφυλλο, τυπωμένο εσώφυλλο και κωδικό ψηφιακής έκδοσης (mp3). Η συσκευασία του CD είναι digipak με slipcase και περιλαμβάνει ένθετο βιβλιαράκι με φωτογραφίες και κείμενα.
Όργανα: Γκάιντα, Καβάλι, Λύρα, Νταούλι – Κρουστά, CRB Elettronica-Diamond 800, Moog
