Καπερναούμ (2018). Ρεαλισμός που σοκάρει. Ένα παιδί του δρόμου και των φαναριών που ζει δίχως στέγη και δίχως καμιά προστασία, σέρνει τους γονείς του στα δικαστήρια με την κατηγορία: Γιατί με γεννήσατε.

 Τη δραματική ταινία Καπερναούμ που έπαιξε τη Δευτέρα 20 Νοεμβρίου η ΕΡΤ2 μπορείτε πια να δείτε μέσα από την πλατφόρμα της ΕΡΤ Ertflix – ΕΔΩ

Το φιλμ αρχίζει σε μια αίθουσα δικαστηρίου στο Λίβανο. Εκεί ο 12χρονος πρόσφυγας από τη Συρία -που τον υποδύεται ο Ζάιν Αλ Ραφέεα και θα σε αφήσει με ανοιχτό το στόμα και δάκρυα στα μάτια για την ερμηνεία του- παρουσιάζεται ενώπιον δικαστή, ο οποίος στην ερώτηση γιατί θέλει να μηνύσει τους γονείς του απαντά:  «Επειδή με έφεραν στον κόσμο!».

Ο μικρός κάνει τη δική του επανάσταση ενάντια στις άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους, στην ολοκληρωτική αδυναμία τους να του παρέχουν ελάχιστη φροντίδα, βοήθεια και προστασία.

Αντιμέτωπος με αδιανόητες δυσκολίες και εμπόδια, ο μικρός Ζάιν θα ξεκινήσει ένα απίστευτο, γεμάτο δυσκολίες ταξίδι για να αναζητήσει την δική του ταυτότητα, μέσα στον αμείλικτο κόσμο που έχουν φτιάξει γι’ αυτόν οι μεγάλοι. Κι αρχίζουμε να παρακολουθούμε την ιστορία αυτού του ατίθασου, χαρισματικού αγοριού, το οποίο επαναστατεί ενάντια στη γεμάτη κακουχίες ζωή του και παλεύει να βρει τρόπο να επιβιώσει στις παραγκουπόλεις του Λιβάνου. Μία συγκλονιστική ερμηνεία από τον μικρό που συν τοις άλλοις σε γεμίζει τύψεις και ευθύνες για τον κόσμο που δημιούργησες και θέλεις κι από πάνω να φέρνεις σε αυτόν και νέες ζωές!

•Όλοι οι πρωταγωνιστές του Καπερναούμ είναι μη επαγγελματίες ηθοποιοί. Οι ζωές τους καθρεφτίζουν την ζοφερή πραγματικότητα της ταινίας που είναι το τρίτο φιλμ της Ναντίν Λαμπακί («Caramel» και «Where Do We Go Now?» οι άλλες δύο).

•Εδώ έχουμε ένα έργο που κοιτά στα μάτια έναν κόσμο αόρατο στους περισσότερους από εμάς αλλά οδυνηρά αληθινό σε όσους ζουν σε αυτόν – έναν κόσμο όπου δεν χωράει καμία αθωότητα και εμείς δεν έχουμε καμία δικαιολογία που τον ανεχόμαστε.

Το φιλμ βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Καννών κι έκανε τους πάντες να λένε πως ο μικρός πρωταγωνιστής της, πραγματοποιεί την καλύτερη ερμηνεία μεταξύ των προβαλλόμενων ταινιών.

Η σκηνοθέτης Ναντίν Λαμπακί μιλάει για την Καπερναούμ

-Πώς γεννήθηκε η ιδέα για την ταινία;

Από την υπερβολικά οικεία σε όλους μας εικόνα παιδιών που ζουν στο δρόμο. Στον Λίβανο έχουμε μία εν εξελίξει προσφυγική κρίση, πέρα από τα οικονομικά προβλήματα της χώρας, οπότε το να βλέπεις παιδιά στον δρόμο είναι ολοένα συχνότερο. Το καθημερινό αυτό θέαμα με ενοχλεί, με θυμώνει. Σκεφτόμουν: πώς φτάσαμε στο σημείο να επιτρέπουμε το έγκλημα αυτό; Γιατί είναι έγκλημα το γεγονός ότι τα παιδιά είναι σε διαρκή κίνδυνο. Έτσι ξεκίνησε η επιθυμία μου να καταλάβω τι συμβαίνει στο μυαλό των παιδιών που αγνοούμε σε καθημερινή βάση: δεν τα κοιτάμε καν, γιατί δεν θέλουμε να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα.

-Πόσο πιστά αποτυπώνει η ταινία την καθημερινή πραγματικότητα στον Λίβανο;

Η πραγματικότητα είναι πολύ σκληρότερη από αυτό που βλέπετε στην ταινία. Η ταινία βασίζεται σε όσα μάθαμε κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας, που κράτησε τέσσερα χρόνια. Γιατί κανείς ηθοποιός μας δεν είναι επαγγελματίας – όλοι ζούσαν τέτοιες καταστάσεις στην πραγματικότητα. Στην ταινία λένε την ιστορία τους.

-Πώς βρήκατε το μικρό αγόρι στο κέντρο της ιστορίας;

Ο Ζάιν είναι πρόσφυγας από τη Συρία. Ζούσε στον Λίβανο οκτώ χρόνια, σε μία από τις γειτονιές που βλέπετε στην ταινία σε πολύ δύσκολες συνθήκες – σε χειρότερες συνθήκες από αυτές που βλέπετε στην ταινία. Δεν είχε πάει ποτέ σχολείο: όταν αρχίσαμε τα γυρίσματα, ήταν 12 χρονών και δεν μπορούσε να γράψει ούτε το όνομά του. Ήξερα ότι η επιλογή του ήταν ρίσκο αλλά μόλις τον είδα, απλώς ήξερα ότι ήταν αυτός που έψαχνα. Ήξερα φυσικά ότι θα ήταν μεγάλη η πρόκληση, αλλά κάτι στα μάτια του, στην όλη συμπεριφορά του μού έδωσε να καταλάβω ότι ήταν αυτός που έπρεπε να διαλέξω: ένα αγόρι που είναι άγριο και όμως σοφό για την ηλικία του. Επίσης, έχει ζήσει όλα αυτά που δείχνουμε στην ταινία, δεν προσποιείται κάτι που δεν είναι ή δεν έχει ζήσει. Βέβαια, επειδή ήξερα ότι δουλεύω με κάποιον που είναι άμαθος σε αυτά, επέλεξα να προσαρμοστούμε εμείς σε αυτόν. Γι’ αυτό κάναμε γυρίσματα για έξι μήνες, γι’ αυτό έχουμε πάνω από 500 ώρες υλικού. Ήξερα ότι θα καταφέρναμε, αλλά έπρεπε να κάνουμε υπομονή.

-Ποια η σημασία του τίτλου;

Αρχικά, Καπερναούμ είναι το όνομα ενός καταραμένου βιβλικού χωριού – έπειτα έγινε μια λέξη που χρησιμοποιείται στα γαλλικά ως κάτι που σημαίνει χάος και θαύματα. Και η όλη περιπέτεια ήταν ακριβώς έτσι. Μες στο χάος, συνέβαιναν μικρά θαύματα.

Σκηνοθεσία: Ναντίν Λαμπακί
Παίζουν:  Ζάιν Αλ Ραφέεα, Γιορντάνος Σιφεράβ, Μπολαγουατιφέ Τρέζερ Μπανκολέ