«Η τέχνη -σε όλες της τις μορφές θα επιχειρεί πάντα να δώσει απαντήσεις για την ανθρώπινη περιπέτεια.» είπε πριν χρόνια ο Πάολο Ταβιάνι στη διάρκεια επίσκεψης εκείνου και του αδελφού του Βιτόριο (που έφυγε από τη ζωή στις 15 Απριλίου 2018) στη Θεσσαλονίκη. Έστω και χωρίς τη φυσική παρουσία του αγαπημένου του Βιτόριο, σε ηλικία 92 ετών ο Πάολο Ταβιάνι συνεχίζει να είναι λειτουργικός στην κινηματογραφική τέχνη. Η νέα του ταινία λέγεται Λεονόρα αντίο (Leonora addio).
Λεονόρα αντίο (Leonora addio). Μόνος του πια, μετά τον θάνατο του Βιτόριο το 2018, ο Πάολο Ταβιάνι, στα 92 του χρόνια, αποδεικνύει πως διατηρεί ατόφια την διεισδυτική του ματιά αλλά και το χιούμορ του, με ένα φευγάτο, όσο και γοητευτικό φιλμ, χαρίζει στους σινεφίλ 90 λεπτά γνήσιας κινηματογραφικής εμπειρίας. Ο μαέστρος ξέρει καλά πώς να δημιουργεί νέους κόσμους με τον φακό του, και να εντάσσει σ’ αυτούς τον θεατή. Το σύμπαν που δημιουργεί στην καινούργια του ταινία, είναι ένας φόρος τιμής στον Λουίτζι Πιραντέλο, και ταυτόχρονα στον αδερφό του Βιτόριο που, όπως έχει πει ο Πάολο, αν και απών εν σώματι από την ταινία αυτή, ήταν παρών εν πνεύματι.
Η νέα ταινία του Πάολο Ταβιάνι Λεονόρα αντίο (Leonora addio) με θέμα το γεμάτο απρόοπα ταξίδι της τέφρας του Πιραντέλο από τη Ρώμη στο Αγκριτζέντο, τη γενέτειρά του στη Σικελία…
•Η ταινία θα προβάλλεται αποκλειστικά στον κινηματογράφο Ανδόρα (Σεβαστουπόλεως 117 Ερυθρός Μετρό Αμπελόκηποι)
•Ένα από τα ιερά τέρατα του ιταλικού και του παγκόσμιου σινεμά, ο ΠάολοΤαβιάνι, αφιερώνει την ταινία αυτή στον αδερφό του Βιτόριο με τον οποίο συν-σκηνοθέτησαν ως αδερφοί Ταβιάνι, μερικές από τις εμβληματικότερες ταινίες του ιταλικού σινεμά, όπως το Πατέρας αφέντης και το Χάος το οποίο επίσης εμπνεύστηκαν από νουβέλες του Λουίτζι Πιραντέλο. Η ταινία απέσπασε το Βραβείο Fipresci στο Φεστιβάλ του Βερολίνου.
Λεονόρα αντίο (Leonora addio) – Υπόθεση
Ο Πιραντέλο πέθανε το 1936, στα 69 του χρόνια, αφήνοντας ακριβείς οδηγίες: ούτε κηδεία ούτε γιορτή. Το μόνο που ήθελε ήταν η τέφρα του να καταλήξει σε έναν βράχο της πατρίδας του, της Σικελίας. Τελικά έγιναν τρεις κηδείες…
Η ταινία Λεονόρα αντίο αφηγείται την ιστορία του περιπετειώδους ταξιδιού της τέφρας του Πιραντέλο από τη Ρώμη στο Αγκριτζέντο της Σικελίας, εν μέσω τραγελαφικών περιστατικών, δοσμένων με χιούμορ αλλά και ποίηση από τον Ταβιάνι, με την υποβλητική μουσική του Πιοβάνι, σε μία γοητευτικά μαυρόασπρη ταινία, που μόνο στα τελευταία της λεπτά γίνεται έγχρωμη.
Ατυχήματα, απρόοπτες συναντήσεις, παρεξηγήσεις, δεισιδαιμονίες και θρησκευτικές εμμονές στέκονται εμπόδιο στο σχεδόν σουρεαλιστικό αυτό ταξίδι που ξεκινά, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του Πιραντέλο, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, σε μια Ιταλία που ακόμα παραπαίει, ηττημένη, προσπαθώντας να βρει τον βηματισμό της.
•Ο θεατής συμπάσχει με τον υπάλληλο του Δήμου, ο οποίος, συγκλονισμένος που του έλαχε το καθήκον να μεταφέρει την τέφρα του σπουδαίου, βραβευμένου με Νόμπελ, δραματουργού και συγγραφέα, πασχίζει να την μεταφέρει άθικτη από την μία άκρη της Ιταλίας στην άλλη –κάτι που όπως αποδεικνύεται δεν είναι καθόλου εύκολο…
Εν τέλει οι στάχτες του Πιραντέλο πετάχτηκαν από έναν βράχο με θέα τη θάλασσα της Σικελίας, δημιουργώντας το σχήμα ενός καρφιού. «Το Καρφί» ήταν το τελευταίο έργο του, εμπνευσμένο από έναν φόνο στο Μπρούκλιν και από τον χαρακτήρα του Bastianeddu, ο οποίος είχε ήδη εμφανιστεί στo Χάος.
Ο Πιραντέλο εμπνεύστηκε το συναρπαστικό και μυστηριώδες «Καρφί», διαβάζοντας μια είδηση σε αμερικανική εφημερίδα που έγραφε: «Ιταλάκι δολφόνησε κοριτσάκι».
Ο Ταβιάνι αφηγήθηκε την ιστορία αυτή την οποία ενσωμάτωσε ως φινάλε στο Λεονόρα Αντίο.
Σκηνοθεσία: Πάολο Ταβιάνι
Σενάριο: Πάολο Ταβιάνι
Ηθοποιοί: Φαμπρίτσιο Φερακάνε, Ματέο Πιτιρούτι, Ντάνια Μαρίνο, Ντόρα Μπέκερ.
•Ο αείμνηστος Βασίλης Ραφαηλίδης έχει γράψει σχετικά το ύφος των αδελφών Ταβιάνι: «Αν ορίσουμε το «στυλ», σαν την «προσωπική αισθητική» του κάθε δημιουργού, οι αδελφοί Ταβιάνι είναι, σίγουρα, οι υπ’ αριθμόν ένα στυλίστες του ευρωπαϊκού σινεμά.
Γεννημένοι στο χωριό Σαν Μινιάτο της Τοσκάνης, τα αδέρφια Ταβιάνι ακολούθησαν αρχικά διαφορετικούς δρόμους. Ο Βιτόριο (1929) σπούδασε Νομική και ο Πάολο (1931) Μουσικολογία και Ιστορία της Τέχνης. Ξεκίνησαν την καριέρα τους ως δημοσιογράφοι. Στη συνέχεια, μπήκαν στον κόσμο του κινηματογράφου το 1960 και ασχολήθηκαν με τη σκηνοθεσία ντοκιμαντέρ.
Η πρώτη τους αυτόνομη ταινία ήταν I sovversivi (The Subversives, 1967), με την οποία προέβλεψαν τα γεγονότα του 1968. Οι αδερφοί Ταβιάνι απέκτησαν διεθνή προσοχή με τον ηθοποιό Τζιάν Μαρία Βολοντέ και την ταινία Sotto il segno dello scorpione (Under the Sign of Scorpio, 1969), στην οποία παρατηρούνται αποσπάσματα του Μπρεχτ, του Παζολίνι και του Γκοντάρ.
Το επαναστατικό ύφος παρουσιάζεται σε δυο ταινίες τους: στην Ο Σαν Μικέλε είχε έναν κόκκορα (1971), διασκευή του μυθιστορήματος του Τολστόι, The Divine and the Human, ταινία που εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους κριτικούς κινηματογράφου και στην Αλονζανφάν (1974), στην οποία ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι έχει τον ρόλο ενός πρώην επαναστάτη ο οποίος υπηρέτησε για μεγάλο διάστημα στην φυλακή και τώρα βλέπει την νιότη του υπό μια πιο ρεαλιστική οπτική, ενώ παρόλα αυτά μπλέκεται σε μια νέα επιχείρηση στην οποία δεν πιστεύει πλέον.
Η επόμενη ταινία τους Πατέρας αφέντης (1977, Χρυσός Φοίνικας), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Γκαβίνο Λέντα, περιγράφει τον αγώνα ενός βοσκού της Σαρδηνίας απέναντι στους σκληρούς κανόνες της πατριαρχικής κοινωνίας. Στην ταινία Το λιβάδι (1979) υπάρχουν μη ρεαλιστικές αναφορές ενώ η ταινία Η νύχτα του Σαν Λορέντζο (La notte di San Lorenzo, 1982) αφηγείται, με έναν αφηγηματικό τρόπο, ένα περιθωριακό γεγονός στην Τοσκάνη κατά τις ημέρες λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως παρουσιάζεται μέσα από τα μάτια κάποιων χωρικών. Η ταινία βραβεύτηκε με το Μέγα Βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες.
Η ταινία Χάος (1984) – ακόμα μια λογοτεχνική διασκευή – είναι μια όμορφη και ποιητική ταινία υπό την μορφή επεισοδίων, βασισμένη από το μυθιστόρημα Short Stories for a year του Λουίτζι Πιραντέλο. Στην ταινία Il sole anche di notte (1990), οι Αδερφοί Ταβιάνι μετέφεραν στην Νάπολη του 18ου αιώνα την ιστορία από το βιβλίο του Τολστόι Father Sergius.
Οι αδερφοί Ταβιάνι έχουν βραβευτεί με Χρυσό Φοίνικα για την ταινία Πατέρας αφέντης και με Χρυσή Άρκτο για την ταινία Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει.
