Με μοναδική προϋπηρεσία μερικές ταινίες μικρού μήκους, ο Charles Burnett γύρισε το “Killer of Sheep” (1978) σε ηλικία 33 ετών ως διατριβή στο UCLA, απ’ όπου εσκεμμένα καθυστερούσε την αποφοίτησή του προκειμένου να εκμεταλλευτεί όσο το δυνατόν περισσότερο την ελεύθερη πρόσβαση στον τεχνικό εξοπλισμό που το πανεπιστήμιο παραχωρούσε στους φοιτητές του.
Με κάποια απομεινάρια αχρησιμοποίητου φιλμ, ερασιτέχνες ηθοποιούς και ενα budget μικρότερο από 10.000 δολάρια κινηματογράφησε το “Killer of Sheep”.
Καλλιτεχνικά ο Charls Burnett αρνήθηκε να αναγνωρίσει την ψευδαίσθηση του black power και της απατηλής γοητείας του υπόκοσμου, όπως αυτή είχε καθιερωθεί σε Blaxploitation φιλμς τύπου “Shaft” ή “Superfly”. Αποφάσισε να αποτυπώσει κινηματογραφικά τη γυμνή αλήθεια των αφροαμερικάνων, καταγράφοντας τη ζωή μιας οικογένειας μαύρων σε μια διαλυμένη από τη φτώχεια γειτονιά του Los Angeles.
“Αν το σινεμά του Spike Lee είναι το αντίστοιχο της rap για το σινεμά, τότε οι ταινίες του Charles Burnett ήταν σαν τα παλιά καλά blues”, είχε γράψει το περιοδικό Time.
Ο Burnett γνωρίζοντας τον μουσικό συναισθηματικό πλούτο της μαύρης μουσικής, χάρισε στην ταινία του μια αδιαπέραστη ατμόσφαιρα μελαγχολίας ντύνοντάς τη με τραγούδια των Dinah Washington, Paul Robeson, Etta James, Gershwin. Κατά τραγική ειρωνεία η μουσική με την οποία η ταινία αφουγκράζεται τα βάσανα της αφροαμερικανικής κοινότητας στάθηκε και η κατάρα που καταδίκασε το “Killer of Sheep” στην αφάνεια. Ανίκανος να εξασφαλίσει τα πνευματικά δικαιώματα, ο Burnett είδε την ταινία του να εξαφανίζεται.
Οι κόπιες του “Killer of Sheep” με τα χρόνια βρέθηκαν στα πρόθυρα της καταστροφής εξαιτίας μιας “ασθένειας” που κατέτρωγε το φιλμ των 16mm που αποκαταστάθηκε τελικά το 2000 από το UCLA. Τα πνευματικά δικαιώματα της μουσικής όμως παρέμεναν στον “αέρα”, καμία εταιρεία δεν έπαιρνε το ρίσκο να διαθέσει κόπο, χρόνο και χρήμα για την επανακυκλοφορία μιας αντιεμπορικής ταινίας σε οποιοδήποτε φορμάτ.
Τελικά η Milestone πήρε το ρίσκο. Δεν υπολόγισε σωστά όμως τα χρήματα που θα απαιτούνταν για να γίνει αυτό. Το κόστος ξεπερνούσε τα 150.000 δολάρια. Σαν από μηχανής θεός εμφανίστηκε ο Steven Soderbergh που δώρισε το ήμισυ του ποσού. Η μοναδική εξαίρεση το τραγούδι τέλους “Unforgettable” της Dinah Washington, που λόγω νομικού αδιέξοδου θα αντικατασταθεί από το “This Bitter Earth” της ίδιας. Επιτέλους ο Burnett και το “Killer of Sheep” θα βρει τον δρόμο του προς το κοινό του και την αιωνιότητα.
Αυτό το κινηματογραφικό διαμάντι το απόλαυσα το περασμένο φθινόπωρο στο κέντρο της Αθήνας, στο σινεμά Άστορ που τις τελευταίες ήμερες και αυτό απειλείται…
Το 1982 ο Charles Burnett κινηματογράφησε την ταινία το “My Brother’s Wedding”. Για άλλη μια φορά έσκυβε πάνω στα προβλήματα της μαύρης κοινότητας αλλά ο πενιχρός προϋπολογισμός, οι άπειροι πρωταγωνιστές, οι αλλεπάλληλες διακοπές των γυρισμάτων και η πίεση των παραγωγών να παραδώσει την ταινία για φεστιβαλική χρήση δεν τον άφησαν να δημιουργήσει το έργο που ονειρεύονταν.
Το 1990 επέστρεψε με το έτερο διαμάντι του “Killer of Sheep”, το “To Sleep With Anger”, με πρωταγωνιστή τον Dani Glover, που τότε είχε τεράστια δημοσιότητα με τη συμμετοχή του στο “Φονικό Όπλο”. Θα αδικηθεί όμως κι αυτό από την ανύπαρκτη προωθητική καμπάνια. Η σκηνή, στην αρχή της ταινίας, ενός άντρα που είναι καθισμένος σε μια πολυθρόνα που αρπάζει σιγά σιγά φωτιά υπό τους ήχους ενός φοβερού gospel κομματιού, είναι παραπάνω από απίστευτη!
Ο Burnett έχοντας καεί για τρίτη φορά στρέφεται στις τηλεοπτικές παραγωγές…
*Πηγές Περιοδικό Σινεμά, Criterion.
