του Παύλου Κάγιου //
«Ένα δέντρο θυμάται». Ντοκιμαντέρ μνήμης που καταγράφει την ιστορία του χωριού Λίντιτσε, το οποίο οι Nαζί ισοπέδωσαν και εξαφάνισαν –κυριολεκτικά– στο πλαίσιο των αντιποίνων για τη δολοφονία του επικεφαλής του Προτεκτοράτου Βοημίας και Μοραβίας, Ράινχαρντ Χάιντριχ, στην Πράγα το 1942, ενός υψηλόβαθμου στελέχους των SS, από τους πρωτεργάτες του Ολοκαυτώματος, γνωστού και με το προσωνύμιο “Ο Δήμιος”.
Συνολικά 1.300 άμαχοι, μεταξύ των οποίων 200 γυναίκες, σφαγιάστηκαν ως αντίποινα για τη δολοφονία του Χάιντριχ από Τσέχους πατριώτες.
Από το Λίντιτσε γλίτωσε μόνο ένα… δέντρο! Ούτε σπίτια ούτε τίποτα άλλο. Εκτελούνται επί τόπου 172 άτομα. Την ίδια τύχη έχουν ένδεκα άνδρες που άλλαζαν βάρδια σε παρακείμενο ορυχείο και δεκαπέντε συγγενείς των εκτελεστών, ανεβάζοντας τον αριθμό των θυμάτων σε 198. Οι γυναίκες και τα παιδιά του μαρτυρικού αυτού τόπου στέλνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία και στην Πολωνία και ελάχιστοι επιβιώνουν.Τα ερείπια του Λίντιτσε καταστρέφονται με δυναμίτη και μπουλντόζες ισοπεδώνουν ό,τι απέμεινε, διαγράφοντάς την ολοκληρωτικά από το χάρτη. Διατάσσεται η εκτύπωση χαρτών χωρίς το όνομα της πόλης. Στο χωράφι που κάποτε υπήρχε η πόλη σπέρνεται σιτάρι. Η κωμόπολη αποτέλεσε σύμβολο της Ναζιστικής κτηνωδίας. Την ίδια τύχη έχει και το παρακείμενο χωριό Λέζακι (Lezaky), στο οποίο οι SS ανακάλυψαν τον ασύρματο επικοινωνίας των εκτελεστών, στο οποίο εκτελούνται όλοι οι ενήλικες κάτοικοι.
•Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει συνεντεύξεις επιζώντων και ιστορικών, όπως και πλούσιο αρχειακό υλικό, μεταξύ άλλων με την καταστροφή του χωριού, την οποία οι Γερμανοί κινηματογράφησαν.Το Λίντιτσε είναι αδελφοποιημένο με το Δίστομο καθώς καταστράφηκαν την ίδια ημερομηνία. Στις 10 Ιουνίου 1942 το Λίντιτσε και στις 10 Ιουνίου 1944 το Δίστομο
Τα Βουβά και θλιμμένα «παιδιά του Λίντιτσε» – έργο της γλύπτριας Marie Uchytilova- είναι ένα χάλκινο σύμπλεγμα αποτελούμενο από 82 παιδιά (42 κορίτσια και 40 αγόρια), που στέκουν ασάλευτα και το μόνο που μας ζητούν είναι να μην τα ξεχάσουμε ποτέ! Το 1969 η Τσέχα γλύπτρια Μαρί Ουχιτίλοβα, θέλοντας να αποτίσει φόρο τιμής, άρχισε να φιλοτεχνεί μπρούτζινα αγάλματα των παιδιών, σε φυσικό μέγεθος, στον χώρο που κάποτε υπήρχε το χωριό.
Δούλεψε το έργο, αφιλοκερδώς, μαζί με το σύζυγο της, ενώ αποφάσισε να μην δημιουργήσει πιστά αντίγραφα των παιδιών που πέθαναν, θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη όλων των θυμάτων – παιδιών του πολέμου.
•Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 20ό Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης –τον Μάρτιο του 2018- και απέσπασε το Ειδικό Βραβείο Επιτροπής Νεότητας
