Αφιέρωμα |«Ακανθώδης» στο Θέατρο Noūs: τα ρόδα και τα αγκάθια. Το βιωμένο παρόν μπλέκεται με τη σκέψη και την ανάμνηση. Η ανάμνηση της Ίριδας, στοιχειώνει το μυαλό της Δήμητρας, και το παρελθόν γίνεται το εφιαλτικό «τώρα» της. Η παράσταση ισορροπεί ανάμεσα στο ψυχολογικό θρίλερ, το δικαστικό δράμα, για να συμπυκνωθεί εν τέλει σε ένα κοινωνικό μανιφέστο.
Η παράσταση «Ακανθώδης» σε κείμενο και σκηνοθεσία της Ζαχαρούλας Χρόνη που παίζεται στο Θέατρο Noūs- Creative Space αφορά το φλέγον ζήτημα της γυναικοκτονίας. Η Ζαχαρούλα Χρόνη κοιτά κατάματα και ζωντανεύει αυτή τη διαχρονική πατριαρχική δυστοπία, χωρίς φόβο και με πολύ πάθος, μέσα από μια σύγχρονη και ρεαλιστική μυθοπλασία. Η παράσταση ανεβαίνει σε παραγωγή της «ΦΩΤΟΝΙΟ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» και παίζουν οι Κωνσταντίνα Βαρβαρήγου, Αλέξανδρος Ιωαννίδης, Φανή Γεωργακάκη.
Η υπόθεση στην Ακανθώδης, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια απλή καθημερινή ιστορία. Από αυτές τις ιστορίες, που μέσα στην απλότητα τους, φαντάζουν κοινές και αδιάφορες, όμως κρύβουν κατακλυσμό. Δύο αγαπημένες αδερφές, η Δήμητρα και η Ίριδα και σύντροφος της Δήμητρας σε ρόλο καταλύτη, είναι τα πρόσωπα του έργου. Η Ίριδα βρίσκεται δολοφονημένη και η Δήμητρα την ίδια στιγμή που προσπαθεί να διαχειριστεί το πένθος της, αναζητά τον δολοφόνο και τα αίτια του εγκλήματος.
Παρακολουθώντας την τελευταία πρόβα πριν την πρεμιέρα της παράστασης, δε θα μπορούσα να μην ανατρέξω με το μυαλό σε τόσα και τόσα μαρτυρικά θύματα : Η Καρολάιν των «Γλυκών νερών», η Γαρυφαλιά στη Φολέγανδρο, η Δώρα στη Ρόδο, η Αγγελική στην Κέρκυρα,η Ελένη Τοπαλούδη. Όλες επίσημα θύματα «της κακιάς στιγμής», της «θολούρας του μυαλού», της «άπιστης συμπεριφοράς» τους, του «ατίθασου χαρακτήρα» τους, της επιμονής στην αυτό-διαχείριση του σώματος τους. Και στα πόσα άλλα θύματα, που οι υποθέσεις τους έμειναν στην αφάνεια και που το επίθετο «η κακομοίρα» έμεινε ως μοιρολατρικό επιμύθιο κοινωνικού σχόλιου για το άδοξο τέλος τους.
Η πλοκή που δημιουργεί η Ζαχαρούλα Χρόνη δεν είναι γραμμική ούτε ως προς τη αφήγηση της ιστορίας αλλά ούτε ως προς τη σκηνική απεικόνισή της. Παρελθόν και παρόν, το πριν και το μετά της δολοφονίας ξετυλίγουν το κουβάρι φέρνοντας στο φως αίτια, αφορμές αλλά και τις ψυχοσυνθέσεις των ηρώων. Η σκηνογραφία των Αλέξανδρου Κλωτσοτήρα και Τζίμη Μαγκάνη, δημιουργούν δύο κόσμους αλληλένδετους: τον πραγματικό και τον φαντασιακό. Το σύγχρονο σπίτι που μετατρέπεται και σε αίθουσα δικαστηρίου από τη μια, και πιο δίπλα το ολάνθιστο θερμοκήπιο, εκεί που έβρισκε καταφυγή το θύμα αλλά ως σύμβολο της απότομα και άκαιρα τερματισμένης ζωής της.
«Το έργο μας διαδραματίζεται στην Αθήνα του σήμερα και θίγει επίκαιρα θέματα. Το μήνυμα που περνάει είναι ότι η αλήθεια πάντα βγαίνει στο φως! Αυτή η παράσταση είναι αφιερωμένη σε όλες αυτές τις γυναίκες που ψάχνουν να βρουν δύναμη να τρέξουν μακριά από κάθε μορφή βίας και από κάθε καταπιεστική κατάσταση! Είναι αφιερωμένη στην γυναίκα!» θα μου πει η Ζαχαρούλα Χρόνη, όσο το «πέρασμα» βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το βιωμένο παρόν μπλέκεται με τη σκέψη και την ανάμνηση. Η ανάμνηση της Ίριδας, στοιχειώνει το μυαλό της Δήμητρας, και το παρελθόν γίνεται το εφιαλτικό «τώρα» της. Η παράσταση ισορροπεί ανάμεσα στο ψυχολογικό θρίλερ, το δικαστικό δράμα, για να συμπυκνωθεί εν τέλει σε ένα κοινωνικό μανιφέστο.
Και εδώ έρχεται και ο απροσδόκητος τίτλος της παράστασης. Η Ζαχαρούλα Χρόνη εμπνέεται από το αγκάθι, το ακανθώδες,το αγκαθωτό. Από αυτό που πληγώνει, που τρυπάει, που εισχωρεί και κακοφορμίζει. «Αγκάθια, η πρώτη σκέψη που μου έρχεται στο άκουσμα αυτής της λέξης είναι ο πόνος. Το έργο μας ξεκινάει με μια δολοφονία. Η δολοφονημένη Ίριδα λάτρευε την φύση από παιδί και ή ίδια ακόμη ήταν σαν εύθραυστο λουλούδι. Μετά τον χαμό της, όλος ο κόσμος της αδερφής της καταρρέει, τα μυστικά που ανακαλύπτει ψάχνοντας την αλήθειά είναι γεμάτα αγκάθια! Σκέφτηκα αυτόν το τίτλο γιατί συνδέεται άρρηκτα με την ψυχολογία των ηρώων μας» θα μου πει, δίνοντας την αφορμή να εξερευνήσουμε τους τρεις ήρωες της παράστασης μέσα από τα ίδια τους τα λόγια.
Δήμητρα: «Φώτιζες όλο τον κόσμο όταν χαμογελούσες και τώρα αυτός ο κόσμος έμεινε στο σκοτάδι, ο δικός μου κόσμος το δικό μου σκοτάδι»
Η Κωνσταντίνα Βαρβαρήγου, το από σκηνής σώμα της Δήμητρας θα μου πει «Η Δήμητρα είναι μία σύγχρονη, ευαίσθητη γυναίκα που ενώ είναι καταξιωμένη επαγγελματικά και ολοκληρωμένη στο συναισθηματικό κομμάτι καλείται να αντιμετωπίσει την μεγαλύτερη προδοσία που μπορεί να αντιμετωπίσει άνθρωπος. Μπλεγμένη άθελά της μέσα σε ένα ερωτικό τρίγωνο, μετά από τη δολοφονία της αδερφής της αναγκάζεται να ξετυλίξει ένα κουβάρι από ψέματα, αντιθέσεις και γεγονότα που που αφήνουν την ψυχή της στραγγισμένη από τον ατελείωτο πόνο».
Μιχαήλ: «Δεν θέλω να ανησυχείς για τίποτα, εγώ θα σε φροντίσω. Έχω αναλάβει τα πάντα τώρα»
Ποιος είναι ο Μιχαήλ και τι εκπροσωπεί; Ο Αλέξανδρος Ιωαννίδης είναι απόλυτα αναλυτικός: «Ο Μιχαήλ είναι ο τύπος του ανθρώπου από αυτούς που δεν δείχνουν και δεν αφήνουν εύκολα σημάδια του σκοτεινού χαρακτήρα τους. Είναι αυτοί οι χαρακτήρες που βλέπουμε ή ακούμε καθημερινά οι οποίοι θεωρούνται πρότυπο, πετυχημένοι στον κύκλο τους (φίλους, επαγγελματικό, οικογενειακό περιβάλλον) και αυτό ενώ τους κάνει να είναι άτομα υπεράνω υποψίας, ταυτόχρονα τους τροφοδοτεί και τους ενθαρρύνει ώστε να δράσουν ανάλογα. Παράλληλα, οι ίδιοι έχουν μία άλλη αίσθηση για τον εαυτό τους. Πολλές φορές αισθάνονται ζήλια, ανταγωνισμό ή και υποδεέστεροι απέναντι στην σύζυγό τους. Ένας τέτοιος άνδρας, επιβάλλεται με μέθοδο στον στόχο του (την σύζυγό του) και αργά ή γρήγορα εφόσον την έχει διαχειριστεί, την πηγαίνει στην κατεύθυνση που θέλει. Είναι αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν, οι οποίοι «μοιάζουν»γλυκείς, ευγενικοί, φροντιστικοί και δεν έχουν δώσει καμία αφορμή στο παρελθόν σε κανέναν και για τίποτα».
Ίριδα: «Εγώ εδώ χαμένη μέσα σε αυτόν τον λαβύρινθο κάνω την ίδια διαδρομή ξανά και ξανά και κάθε φορά μου φαίνεται όλο και πιο δύσκολη και κάθε μέρα η έξοδος μου φαίνεται ακόμα πιο μακριά»
Και η Ίριδα; Αυτή η καθόλα αέρινη ύπαρξη; Η Φανή Γεωργακάκη θα μου πει: «Η Ίριδα είναι η μικρή αδερφή της Δήμητρας. Ένα κορίτσι που υπήρξε πολύ φωτεινό και δοτικό στους γύρω της. Ταυτόχρονα, κλεισμένη στα δικά της σκοτάδια με τα οποία πάλευε και μόνη της διέξοδος το θερμοκήπιο της μέσα στο οποίο φρόντιζε τα φυτά της και κατ επέκταση την εσωτερική της γαλήνη. Αυτό ήταν και το καταφύγιό της. Στη διάρκεια του έργου και μέσα από την αφήγηση του ημερολογίου της καταλαβαίνουμε την ευθραυστότητά της και την ανάγκη της να ζήσει μια ζωή όπως την ονειρεύτηκε αλλά τα πράγματα πήραν μια διαφορετική τροπή κι εκεί που αντιλαμβάνεται και φέρει το βάρος της ευθύνης της έρχεται και να ζητήσει συγγνώμη»
Στον απόηχο της παράστασης, δε θα μπορέσει κανείς να μη σταθεί στο επίπλαστο ερώτημα αν η γυναικοκτονία θα πρέπει απλά να αποτελεί απλά έναν επιπλέον νομικό όρο ή τελικά πρόκειται για μια έννοια με βαθύ συμβολικό χαρακτήρα αποτυπώνοντας με τον πλέον κυριολεκτικό τρόπο την έμφυλη διάσταση αυτών των εγκλημάτων. Προβληματισμός-κατακλείδα της παράστασης με τη Ζαχαρούλα Χρόνη να είναι κατηγορηματική: « Ό όρος «γυναικοκτονία» δηλώνει τη δολοφονία γυναίκας επειδή είναι γυναικά. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα εγκλήματα διαπράττονται από τους ίδιους τους συντρόφους. Η «γυναικοκτονία» δεν είναι μόνο έγκλημα κατά της ζωής αλλά έγκλημα του γυναικείου φύλου από άτομα με βαθιές πατριαρχικές ρίζες και παρωχημένες αντιλήψεις ως προς την ισότητα των φύλων».
Η παράσταση παίζεται κάθε Πέμπτη στις 21:00 στο Θέατρο Noūs- Creative Space. Εισιτήρια μπορείτε να προμηθευτείτε ΕΔΩ
Κείμενο/ Σκηνοθεσία: Ζαχαρούλα Χρόνη
Σκηνογραφία: Αλέξανδρος Κλωτσοτήρας – Τζίμης Μαγκάνης
Μουσική: Λευτέρης Παπαδάκης – Παναγιώτης Καρανάνος
Φωτισμοί: Γιώργος Αγιαννίτης
Φωτογραφίες/ Trailer: Κωνσταντίνος Παυλίδης
Social Media: Γιέλενα Γκάγκιτς
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη
Οργάνωση Παραγωγής: Ζαχαρούλα Χρόνη, Σαπφώ Κωνσταντάρα
Παραγωγή: ΦΩΤΟΝΙΟ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ AMKE
Ερμηνεία: Κωνσταντίνα Βαρβαρήγου, Αλέξανδρος Ιωαννίδης, Φανή Γεωργακάκη
