Η ιστορία της μπύρας δείχνει μια κληρονομιά συκοφαντιών και στερεοτύπων για τους ρόλους των φύλων. Μέχρι τη δεκαετία του 1500, η παρασκευή μπύρας ήταν κυρίως γυναικεία δουλειά έως ότου μια συκοφαντική εκστρατεία κατηγόρησε τις γυναίκες ζυθοποιούς ως μάγισσες. Μεγάλο μέρος της εικονογραφίας που αναπαριστά τις μάγισσες, από το μυτερό καπέλο μέχρι τη σκούπα, μπορεί να προέκυψε από τη σύνδεσή της με τις γυναίκες ζυθοποιούς.
Παρασκευή μπύρας. Μια συνηθισμένη δουλειά του σπιτιού
Οι άνθρωποι πίνουν μπύρα εδώ και 7.000 χρόνια και οι αρχικοί παρασκευαστές ήταν γυναίκες. Από τους Βίκινγκς στους Αιγύπτιους, οι γυναίκες έφτιαχναν μπύρα τόσο για θρησκευτικές τελετές όσο και για να έχουν ένα θρεπτικό σπιτικό ρόφημα.
Η μοναχή Hildegard von Bingen που ζούσε στη Γερμανία, έγραψε για τον λυκίσκο τον 12ο αιώνα και πρόσθεσε το εν λόγω συστατικό στη συνταγή μπύρας της.
Από τη λίθινη εποχή έως το 1700, η μπύρα ήταν ένα βασικό είδος σε ένα σπίτι για τις περισσότερες οικογένειες στην Αγγλία και σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Το ποτό ήταν ένας φθηνός τρόπος κατανάλωσης και συντήρησης των κόκκων κριθαριού. Για την εργατική τάξη, η μπύρα παρείχε μια σημαντική πηγή θρεπτικών συστατικών, γεμάτη υδατάνθρακες και πρωτεΐνες. Επειδή το ποτό ήταν τόσο κοινό μέρος της διατροφής του μέσου ανθρώπου, η ζύμωση ήταν, για πολλές γυναίκες, μια από τις συνήθεις οικιακές εργασίες τους.
Ορισμένες γυναίκες άρχισαν να βλέπουν την παραγωγή μπύρας ως τρόπο για να εξοικονομήσουν χρήματα και την προώθησαν στην αγορά. Οι χήρες ή οι άγαμες γυναίκες στήριξαν στην παρασκευή μπύρας την επιβίωσή τους, ενώ οι παντρεμένες συνεργάστηκαν με τους συζύγους τους για να διευθύνουν επιχειρήσεις μπύρας.
Εξορίζοντας τις γυναίκες από τη ζυθοποιία
Αν λοιπόν ταξιδεύατε πίσω στον Μεσαίωνα ή την Αναγέννηση και πηγαίνατε σε μια αγορά στην Αγγλία, πιθανότατα θα αντικρίζατε ένα παράξενα γνωστό θέαμα: γυναίκες που φορούν ψηλά, μυτερά καπέλα. Σε πολλές περιπτώσεις, στέκονταν μπροστά από μεγάλα καζάνια. Αυτές οι γυναίκες δεν ήταν μάγισσες, ήταν ζυθοποιοί. Φορούσαν τα ψηλά, μυτερά καπέλα, έτσι ώστε οι πελάτες τους να μπορούν να τα διακρίνουν μέσα στην πολυσύχναστη αγορά. Μετέφεραν την μπύρα τους σε καζάνια. Οι γυναίκες που διέθεταν καταστήματα πώλησης μπύρας, είχαν γάτες όχι ως δαιμονικά σύμβολα, αλλά για να κρατήσουν τα ποντίκια μακριά από το κριθάρι. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η απεικόνιση των μαγισσών, από το μυτερό καπέλο έως το καζάνι, προέρχεται από γυναίκες που εργάζονται στις ζυθοποιίες.
Την εποχή που οι γυναίκες κυριαρχούσαν στις αγορές μπύρας της Αγγλίας, της Ιρλανδίας και της υπόλοιπης Ευρώπης, έλαβε χώρα η Μεταρρύθμιση. Το θρησκευτικό κίνημα, που ξεκίνησε στις αρχές του 16ου αιώνα, κήρυξε αυστηρότερους κανόνες φύλου και καταδίκασε τη μαγεία. Οι άντρες ζυθοποιοί είδαν μια ευκαιρία. Για να μειώσουν τον ανταγωνισμό τους στο εμπόριο μπύρας, ορισμένοι κατηγόρησαν τις γυναίκες ζυθοποιούς πως ήταν μάγισσες και χρησιμοποιούσαν τα καζάνια τους για να φτιάξουν μαγικά φίλτρα αντί για ποτό.
Δυστυχώς, οι φήμες επικράτησαν
Με την πάροδο του χρόνου, έγινε ολοένα και πιο επικίνδυνο για τις γυναίκες να εξασκούν τη ζυθοποιία και να πωλούν μπύρα, επειδή θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μάγισσες. Εκείνη την εποχή, η κατηγορία της μαγείας ήταν κάτι πολύ σοβαρό. Μπορούσε να οδηγήσει σε δίωξη ή σε θανατική ποινή. Οι γυναίκες που κατηγορήθηκαν για μαγεία εξοστρακίστηκαν από τις κοινότητές τους, φυλακίστηκαν ή ακόμα και εκτελέστηκαν.
Δεν πίστευαν όλοι οι άνδρες πως οι γυναίκες ζυθοποιοί ήταν μάγισσες. Ωστόσο, πολλοί υποστήριζαν ότι οι γυναίκες δεν θα έπρεπε να ξοδεύουν τον χρόνο τους για να παρασκευάζουν μπύρα. Η διαδικασία χρειάζεται χρόνο και αφοσίωση: ώρες για να προετοιμάσει κανείς την μπύρα, να καθαρίσει τα πατώματα και να σηκώσει βαριά δέματα σίκαλης και κριθαριού. Οι γυναίκες όφειλαν να παράσχουν περισσότερο χρόνο στο σπίτι για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Το 1500 ορισμένες πόλεις, όπως το Τσέστερ της Αγγλίας, κατέστησαν παράνομη την πώληση μπύρας για τις περισσότερες γυναίκες με την δικαιολογία ότι οι νέες κοπέλες ζυθοποιοί θα κατέληγαν γεροντοκόρες.
Οι άντρες συνεχίζουν να επικρατούν στη ζυθοποιία
Η κυριαρχία των ανδρών στη βιομηχανία μπύρας έχει αντέξει: Οι 10 κορυφαίες εταιρείες μπύρας στον κόσμο διευθύνονται από άντρες και έχουν ως επί το πλείστον άντρες μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
Οι μεγάλες εταιρείες μπύρας τείνουν να απεικονίζουν την μπύρα ως ποτό για άνδρες. Μερικοί μελετητές έφτασαν ακόμη και στο να αποκαλούν τις διαφημίσεις μπύρας «εγχειρίδια για τον ανδρισμό».
Αυτή η προκατάληψη του φύλου φαίνεται να παραμένει και σε μικρότερα ζυθοποιεία. Μια μελέτη στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ διαπίστωσε ότι ενώ το 17% των ζυθοποιείων έχει μια γυναίκα Διευθύνουσα Σύμβουλο, μόνο το 4% αυτών των επιχειρήσεων απασχολεί μια γυναίκα ως ειδικό εμπειρογνώμονα ζυθοποιό που επιβλέπει τη διαδικασία παρασκευής.
Δεν χρειάζεται όμως αυτό να συνεχιστεί. Για ένα πολύ μεγάλο μέρος της ιστορίας της, η μπύρα ήταν και γυναικεία υπόθεση.
