Ο Ζαν Μισέλ Μπασκιά γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Η καταγωγή της μητέρας του ήταν από το Πουέρτο Ρίκο και ο πατέρας του μετανάστης από την Αϊτή. Η πολυπολιτισμική καταγωγή του νεαρού Ζαν Μισέλ τον οδήγησε τελικά να μιλά με ευχέρεια γαλλικά, ισπανικά και αγγλικά (Πράγματι, οι πρώτες αναγνώσεις της γαλλικής συμβολιστικής ποίησης θα επηρέαζαν το μεταγενέστερο έργο του Μπασκιά). Ο Μπασκιά επέδειξε ταλέντο στην τέχνη από παιδική ηλικία, μαθαίνοντας να ζωγραφίζει.
Η μητέρα του τον ενθάρρυνε σε αυτό. Μαζί παρακολούθησαν εκθέσεις μουσείων της Νέας Υόρκης, και μέχρι την ηλικία των έξι ετών, ο Ζαν Μισέλ βρέθηκε ήδη εγγεγραμμένος ως Junior μέλος του Μουσείου του Μπρούκλιν.
Σε παιδική ηλικία ο Μπασκιά χτυπήθηκε από αυτοκίνητο. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της σπλήνας του. Μετά το διαζύγιο των γονιών του έζησε με τον πατέρα του, η μητέρα του ήταν ανίκανη να τον φροντίσει λόγω ψυχικής αστάθειας.
•O Μπασκιά, έχοντας πέσει θύμα σωματικής και συναισθηματικής κακοποίησης, τελικά έφυγε από το σπίτι του και υιοθετήθηκε από την οικογένεια ενός φίλου. Αν και παρακολούθησε σποραδικά το σχολείο στη Νέα Υόρκη και το Πουέρτο Ρίκο, τελικά εγκατέλειψε το Λύκειο Edward R. Murrow, στο Μπρούκλιν, τον Σεπτέμβριο του 1978, σε ηλικία 17 ετών.
Το ταξίδι του Μπασκιά στο σύμπαν της τέχνης του δρόμου ξεκίνησε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1970. Εντάχθηκε στο κίνημα γκράφιτι της Νέας Υόρκης. Το 1972, αυτός και ένας καλλιτέχνης φίλος του, ο Al Diaz, ξεκίνησαν να ντύνουν με τις ζωγραφιές τους κτήρια. Σ’ εκείνους τους τοίχους υπέγραφαν με το αρκτικόλεξο SAMO – “Same Old Shit”. Τα έργα τους ήταν αντισυμβατικά και φανερά επιθετικά προς τη θρησκεία και την πολιτική. Οι SAMO σύντομα προσέλκυσαν την προσοχή των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η εφημερίδα Village Voice έσπευσε, όχι άδικα, να τους αποθεώσει. Όταν ο Μπασκιά και ο Diaz σταμάτησαν τη συνεργασία τους, ο Basquiat ολοκλήρωσε το τελευταίο τους έργο γράφοντας το μήνυμα: SAMO IS DEAD. Το τελευταίο εμφανίστηκε στην πρόσοψη πολλών γκαλερί τέχνης στο SoHo και κτηρίων στο κέντρο της πόλης. Το τέλος του Samo βρήκε τον Basquiat χρεοκοπημένο να κοιμάται σε παγκάκια πάρκων. Για να κερδίσει τη ζωή άλλες φορές έγινε βαποράκι ναρκωτικών και άλλες ζωγράφιζε καρτ ποστάλ και t-shirt.
•Ο Μπασκιά άρχισε να επισκέπτεται χώρους όπως το Mudd Club και το Club 57. Μια καθόλου τυχαία επιλογή. Και τα δύο ήταν γεμάτα με την καλλιτεχνική ελίτ της Νέας Υόρκης. Ήταν μια περίοδος που η punk rock μουσική έκαιγε και εκείνος είχε ήδη καταχωρηθεί ως ακολουθητής της. Στο βίντεο των Blondie “Rapture” εμφανίζεται ως DJ. O Μπασκιά πραγματοποίησε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Annina Nosei Gallery, στο SoHo (1982)
Η άνοδος και η αναγνώρισή του συνέπεσε με την άφιξη, στη Νέα Υόρκη, του γερμανικού νεο-εξπρεσιονιστικού κινήματος. Ο Μπασκιά άρχισε να εκθέτει τακτικά με καλλιτέχνες όπως τον Julian Schnabel και τον David Salle. Ο νεο-εξπρεσιονισμός σηματοδότησε την επιστροφή της ζωγραφικής και την επανεμφάνιση της ανθρώπινης μορφής στη ζωγραφική, τις εικαστικές τέχνες γενικότερα. Εικόνες της Αφρικανικής Διασποράς και της κλασικής Αμερικής παρουσιάζονταν έντονα στις δουλειές του και χώροι που τις φιλοξενούσαν ανερχόμενες γκαλερί όπως εκείνης της Mary Boone. Η καθιέρωση του ως αναγνωρισμένου καλλιτέχνη ήρθε μετά το άρθρο του Rene Ricard, “The Radiant Child” στο περιοδικό Art Forum, που κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο 1981. Τον παρουσίαζε ως μια απίθανη, “κεντρική” φιγούρα στον κόσμο της τέχνης.
Το 1982 ήταν μια γεμάτη χρονιά για το Μπασκιά. Έκλεισε με την πραγματοποίηση έξι ατομικών του εκθέσεων σε κομβικές για την τέχνη πόλεις του κόσμου. Και έγινε ο νεότερος καλλιτέχνης που συμπεριλήφθηκε ποτέ στην Documenta, τη διεθνή υπερσύγχρονη έκθεση που πραγματοποιείται κάθε πέντε χρόνια στο Κάσελ της Γερμανίας. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου δημιούργησε περίπου 200 έργα τέχνης. Οι Dizzy Gillespie, Sugar Ray Robinson και Muhammad Ali ήταν μεταξύ των ανθρώπων που νοηματοδοτούσαν την έμπνευσή του. Η αγριότητα της τεχνικής του Μπασκιά, εκείνες οι πινελιές του χρώματος και οι δυναμικές γραμμές που παρουσίαζε στα έργα του, πιθανώς αποκάλυπταν μέρη του εσωτερικού εαυτού του.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Μπασκιά έγινε φίλος με τον πάπα της ποπ Andy Warhol. Συνεργάστηκε μαζί του σε μια σειρά έργων από το 1984 έως το 1986, όπως το Ten Punching Bags (Last Supper) (1985-86). Ο Γουόρχολ συχνά ζωγράφιζε πρώτα και μετά εκείνος έβαζε τη δική του άποψη στο έργο. Το 1985, ένα άρθρο του περιοδικού New York Times Magazine τον ανακήρυξε ως τον πιο καυτό νεαρό Αμερικανό καλλιτέχνη της δεκαετίας του 1980. Την ίδια περίοδο, την περίοδο του θριάμβου του, ο Μπασκιά δυστυχώς γινόταν όλο και περισσότερο εθισμένος στην ηρωίνη και την κοκαΐνη. Γεγονός που οδήγησε πρόωρα στον τραγικό θάνατό του στις 12 Αυγούστου 1988 σε ηλικία 27 ετών.
πηγή εικόνων: basquiat.com
